Ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με το «Σύμφωνο του ΟΗΕ για το μέλλον» διαδίδονται στο διαδίκτυο

Τον Σεπτέμβριο, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε το Σύμφωνο για το Μέλλον, ένα σχέδιο 56 σημείων για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η τεχνητή νοημοσύνη και η διατήρηση της ειρήνης. Αργότερα, χρήστες κοινοποίησαν στα κοινωνικά δίκτυα ένα βίντεο σε διάφορες γλώσσες με ισχυρισμούς ότι το έγγραφο εξουσιοδοτεί τα Ηνωμένα Έθνη να επιβάλλουν νέους νόμους στα κράτη μέλη, επισημαίνοντας ένα παγκόσμιο σύστημα ψηφιακής αναγνώρισης και κυρώσεις για άτομα που διαδίδουν πληροφορίες που θεωρούνται ψευδείς ή παραπλανητικές. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ψευδείς. Αρκετοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν στο AFP ότι το έγγραφο δεν μπορεί να υπερισχύσει των εθνικών νόμων.

«Αυτά είναι τα χάλια μας και αν δεν τα σταματήσουμε, θα υποφέρουμε οικτρά. Και κανένας δεν μιλάει... Κοινοποίησε να μάθει ο κόσμος!», γράφει ένας χρήστης στο Facebook στις 30 Σεπτεμβρίου 2024, σε μια ανάρτηση που κοινοποιήθηκε πάνω από 500 φορές από τότε.

Το δημοσίευμα κοινοποιεί ένα βίντεο με μια γυναίκα να μιλάει στην κάμερα. Η λεζάντα στο βίντεο γράφει στα ελληνικά: «Sherri Tenpenny. Ο ΟΗΕ μόλις έκανε υποχρεωτικό το σημάδι του θηρίου». Το αρχικό βίντεο αναρτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024 σε μια ανάρτηση στο Instagram από τη Σέρι Τενπένι, μια οστεοπαθητικό από το Οχάιο και ακτιβίστρια κατά των εμβολίων με ιστορικό κερδοσκοπίας από την παραπληροφόρηση, την οποία το AFP έχει προηγουμένως επαληθεύσει.

Στο βίντεο, υποστηρίζει ότι το Σύμφωνο για το Μέλλον θα εξουσιοδοτήσει τα Ηνωμένα Έθνη να επιβάλλουν νέους νόμους στα κράτη μέλη. Η Τενπένι ισχυρίζεται ότι το σύμφωνο θα επιτρέψει έναν «πλήρως ψηφιακό και μεγιστοποιημένο έλεγχο των μαζών» και ότι «όλοι θα αναμένεται να έχουν μια βιομετρική ψηφιακή ταυτότητα που θα τους χαρακτηρίζει όχι μόνο ως πολίτες μιας μεμονωμένης χώρας αλλά ως παγκόσμιους πολίτες».

Όποιος έχει αντίθετη άποψη θα «χαρακτηρίζεται ως παραπληροφόρηση ή κακή πληροφόρηση» και «οι τιμωρίες θα περιλαμβάνουν το κλείδωμα του τραπεζικού λογαριασμού, την αδυναμία πραγματοποίησης ορισμένων αγορών, την αδυναμία επιβίβασης σε αεροπλάνο, μετρό ή οδήγησης σε δημόσιους δρόμους», λέει.

Το ίδιο βίντεο κοινοποιήθηκε στο Facebook και στο TikTok. Έχει επίσης κυκλοφορήσει στα αγγλικά, τα σερβικά, τα ισπανικά και τα ιαπωνικά.

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε το σύμφωνο στις 22 Σεπτεμβρίου 2024 μετά τη Σύνοδο Κορυφής για το Μέλλον, μια συνάντηση που ο Γενικός Γραμματέας Αντόνιο Γκουτέρες πρότεινε για πρώτη φορά το 2021 και η οποία προγραμματίστηκε να συμπέσει με μια εβδομάδα διπλωματικής δραστηριότητας υψηλού επιπέδου. Ο Γκουτέρες ήλπιζε ότι η σύνοδος κορυφής θα κατέληγε σε συμφωνία για την αναζωπύρωση της διεθνούς συνεργασίας και την αντιμετώπιση των συνεχιζόμενων παγκόσμιων προκλήσεων.

Η ψήφιση του συμφώνου καθυστέρησε για λίγο, αφού μια ομάδα χωρών με επικεφαλής τη Ρωσία επιχείρησε να εισαγάγει τροπολογία που να τονίζει την «αρχή της μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των κρατών», αλλά απορρίφθηκε με συντριπτική πλειοψηφία και το ψήφισμα πέρασε χωρίς αντιρρήσεις.

Ορισμένοι επικριτές λένε ότι στερείται κινήτρων και νέων ιδεών για την αντιμετώπιση των διεθνών συγκρούσεων, ενώ άλλοι - μεταξύ των οποίων ο πρώην υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ και ο πρόεδρος της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι - ισχυρίζονται ότι παραβιάζει την κυριαρχία των κρατών μελών του ΟΗΕ.

Ενώ το Σύμφωνο για το Μέλλον προσφέρει συστάσεις για την αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η χορήγηση εμβολίων, δεν δίνει στον ΟΗΕ την εξουσία να επιβάλει συγκεκριμένες πολιτικές.

Image
Στιγμιότυπα των ψευδών αναρτήσεων στο Facebook (αριστερά) και της ψευδούς ανάρτησης στο TikTok (δεξιά). Λήψη εικόνων: 09/10/2024

«Σεβόμενοι ο ένας την κυριαρχία του άλλου»

Το AFP συμβουλεύτηκε το τελικό ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την υιοθέτηση του Συμφώνου για το Μέλλον. Δεν περιλαμβάνει καμία από τις διατυπώσεις που ισχυρίζεται ο Tenpenny - και το κείμενο προτρέπει τα κράτη μέλη να σέβονται «την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του άλλου, υποστηρίζοντας τις αρχές της πολιτικής ανεξαρτησίας και της αυτοδιάθεσης» (αρχειοθετημένο εδώ).

Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τον «έλεγχο των μαζών» ούτε για παγκόσμια βιομετρική ή ψηφιακή ταυτοποίηση. Δεν υπάρχει επίσης καμία αναφορά στον ΟΗΕ για την κήρυξη μιας παγκόσμιας «κατάστασης έκτακτης ανάγκης». Τα δύο παραρτήματα του συμφώνου, τα οποία αφορούν την ψηφιακή τεχνολογία, επίσης δεν αναφέρονται σε ένα τέτοιο σύστημα (αρχειοθετημένα εδώ και εδώ).

Το έγγραφο συνιστά στα κράτη να περιορίσουν τη διάδοση της παραπληροφόρησης, ιδίως σε περιπτώσεις όπου αυτή μπορεί να τροφοδοτήσει τη βία. Ωστόσο, το σύμφωνο δεν αναφέρει συγκεκριμένα ποινικά μέτρα και ζητά από τα κράτη να σέβονται το «δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και στην ιδιωτική ζωή».

Και πουθενά δεν γίνεται λόγος για ένα σύστημα τιμωρίας που θα διαχειρίζεται η τεχνητή νοημοσύνη. Το έγγραφο αναφέρει, ωστόσο, ότι επιθυμεί να ενισχύσει τη διεθνή διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης, «προς όφελος της ανθρωπότητας».

Image
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες μιλάει κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής για το Μέλλον στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη στις 22 Σεπτεμβρίου 2024. (AFP / ANGELA WEISS)

Οι Τενπένι και Κένεντι επιχείρησαν να συνδέσουν το Σύμφωνο για το Μέλλον με μια προηγούμενη πρόταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών, η οποία, όπως ψευδώς ισχυρίστηκαν ορισμένοι στο διαδίκτυο, θα έδινε στον οργανισμό τον έλεγχο της αμερικανικής νομοθεσίας για την υγεία.

Το Σύμφωνο για το Μέλλον, 61 σελίδων, αναφέρεται δύο φορές στα εμβόλια, ενθαρρύνοντας τα κράτη μέλη να αναπτύξουν σχέδια για την καλύτερη διανομή των εμβολίων και να διασφαλίσουν ότι είναι διαθέσιμα στα παιδιά. Κανένα τμήμα δεν επιτρέπει στον ΟΗΕ ή τον ΠΟΥ να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να επιβάλει τον εμβολιασμό.

Η Τενπένι τονίζει ότι το σύμφωνο έγινε δεκτό με τη «διαδικασία της σιωπής» στη Γενική Συνέλευση. Πρόκειται για μια μέθοδο επίσημης υιοθέτησης ενός κειμένου στο διεθνές πολιτικό πλαίσιο, όπως τα Ηνωμένα Έθνη. Όταν κοινοποιείται στους συμμετέχοντες μια προσωρινή έκδοση του υπό συζήτηση κειμένου, έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν τροποποιήσεις στο κείμενο (αρχειοθετημένο εδώ). Εάν κανείς δεν διατυπώσει αντιρρήσεις πριν από την καθορισμένη προθεσμία, το κείμενο θεωρείται ότι έχει εγκριθεί. Τα Ηνωμένα Έθνη επισημοποίησαν αυτή τη διαδικασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19.

«Έγγραφο χωρίς πραγματική ισχύ»

Ο Πολ Σταρς και η Νάταλι Καλόκα, η διευθύντρια και η συντονίστρια προγραμμάτων του Κέντρου Προληπτικής Δράσης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (αρχειοθετημένα εδώ και εδώ), δήλωσαν ότι τα σύμφωνα της Γενικής Συνέλευσης δεν είναι νόμοι και ότι το σώμα δεν μπορεί να επιβάλει κυρώσεις για τη διάδοση παραπληροφόρησης ή την άρνηση εμβολιασμού.

«Αποτελούν μια προσπάθεια να διαμορφώσουν παγκόσμιους κανόνες και να παροτρύνουν τη διεθνή δράση», ανέφεραν οι δύο ειδικοί σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 27 Σεπτεμβρίου 2024. «Οι διατάξεις του Συμφώνου για το Μέλλον δεν θα είναι νομικά δεσμευτικές ή εκτελεστές στις Ηνωμένες Πολιτείες ή αλλού».

Οι Σταρς και Καλόκα δήλωσαν ότι είναι «απίθανο, αν όχι αδύνατο» το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΣΑΗΕ) - το οποίο μπορεί να εκδίδει δεσμευτικά ψηφίσματα - να εξετάσει την υιοθέτηση του Συμφώνου για το Μέλλον λόγω των αντιρρήσεων της Ρωσίας της τελευταίας στιγμής και της ασαφούς διατύπωσης των 56 «δράσεων» του.

«Με άλλα λόγια, οι προτάσεις του συμφώνου είναι σε μεγάλο βαθμό πολύ ασαφείς για να μπορούν να εφαρμοστούν ακόμη και αν το έγγραφο προσαρμοστεί σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και εγκριθεί», ανέφεραν.

Η Κάρεν Ματθίασεν διευθύντρια προγράμματος στο Κέντρο για την Παγκόσμια Ανάπτυξη (αρχειοθετημένο εδώ), δήλωσε ότι η δήλωση είναι «χωρίς πραγματική ισχύ».

«Δεν υπάρχει επιβολή, δεν υπάρχει λογοδοσία, δεν υπάρχει μηχανισμός λογοδοσίας, δεν υπάρχει πραγματική παρακολούθηση, δεν υπάρχει σχέδιο εφαρμογής», δήλωσε στις 27 Σεπτεμβρίου 2024.

«Ως επί το πλείστον, πρόκειται για ένα έγγραφο που προκαλεί ευεξία, και νομίζω ότι η δημοσίευση ενός εγγράφου που προκαλεί ευεξία τη στιγμή της κρίσης δεν είναι απαραίτητα πολύ εποικοδομητική».

Το AFP έχει διαψεύσει στο παρελθόν άλλους ισχυρισμούς σχετικά με τον ΟΗΕ.

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας