Ο Βρετανός πρωθυπουργός Στάρμερ δεν «νομιμοποίησε τον γάμο μεταξύ αδελφών» ή «γονέων και παιδιών»

Ο γάμος μεταξύ πρώτων ξαδέλφων είναι νόμιμος εδώ και αιώνες στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και σε ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παρ' όλα αυτά, ένα βίντεο που δείχνει τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ να αρνείται να υποστηρίξει την προτεινόμενη απαγόρευση των γάμων μεταξύ πρώτων ξαδέλφων έχει προβληθεί χιλιάδες φορές σε διάφορες γλώσσες –συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών– με τον ψευδή ισχυρισμό ότι «νομιμοποίησε» την αιμομιξία επειδή «το απαίτησε η μουσουλμανική κοινότητα». Ορισμένες αναρτήσεις μάλιστα έφτασαν στο σημείο να ισχυριστούν ψευδώς ότι νομιμοποίησε τον γάμο μεταξύ «αδελφών και αδελφών, πατέρων και κορών, γιων και μητέρων». Στην πραγματικότητα, το βίντεο δείχνει τον Στάρμερ να απορρίπτει μια πρόταση βουλευτή της αντιπολίτευσης, τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, για την απαγόρευση των γάμων μεταξύ πρώτων ξαδέλφων. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2025, οι γάμοι μεταξύ άμεσων συγγενών που αναφέρονται στις αναρτήσεις παραμένουν παράνομοι βάσει της βρετανικής νομοθεσίας.

«Νόμιμη πλέον, η αιμομιξία στην Βρετανία», αναφέρει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 28 Σεπτεμβρίου 2025, η οποία κοινοποιήθηκε έκτοτε περισσότερες από 500 φορές. 

Η ανάρτηση συνεχίζει: «Ο Keir Starmer νομιμοποίησε επίσημα τους γάμους μεταξύ αδελφών και αδελφών, πατέρων και θυγατέρων, και γιων και μητέρων», προσθέτοντας ακόμη ότι «το θεώρησε απαραίτητο βήμα, καθώς αυτό ήταν που ήθελε η μουσουλμανική κοινότητα». 

Ο ισχυρισμός κοινοποιήθηκε και από άλλους χρήστες στο Facebook, όπως εδώ (με περισσότερες από 350 κοινοποιήσεις), εδώ και εδώ.

Παρόμοιοι ισχυρισμοί με το βίντεο κυκλοφόρησαν και σε άλλες γλώσσες, μεταξύ άλλων στα τσέχικα, τα σλοβακικά και τα γερμανικά

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 9/10/2025

Ορισμένα σχόλια στις αναρτήσεις υποδήλωναν ότι αρκετοί χρήστες πίστεψαν τον ψευδή ισχυρισμό. «Εδώ εχουν νομιμοποιήσει τους γάμους μεταξύ ανδρών ή μεταξύ γυναικών. Στις αιμομιξιες θα κολλαγαν;», έγραψε ένας χρήστης.

Ένας άλλος σχολίασε: «Η μουλσουμανοποιηση της Ευρώπης είναι μπροστά μας και θα δούμε τέτοιες απίστευτες καταστάσεις με αιμομιξίες». 

Image
Στιγμιότυπα οθόνης από σχόλια κάτω από αναρτήσεις στο Facebook που κατηγορούν όσους υποτίθεται ότι πήραν αυτή την απόφαση. Τα ονόματα θολώθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 9/10/2025.

Οι γάμοι μεταξύ πρώτων ξαδέλφων είναι νόμιμοι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, ορισμένες κυβερνήσεις έχουν κάνει κινήσεις για να τους απαγορεύσουν λόγω ανησυχιών για την υγεία των παιδιών που γεννιούνται από αυτούς τους γάμους. Πέρυσι, τέτοιοι γάμοι απαγορεύτηκαν στη Νορβηγία, ενώ νομοθεσία που προτάθηκε στη Σουηδία και τη Δανία θα τους απαγόρευε μέχρι το επόμενο έτος. Στις ΗΠΑ, τέτοιοι γάμοι απαγορεύονται σε ορισμένες πολιτείες.

Προτεινόμενη απαγόρευση γάμου μεταξύ πρώτων ξαδέλφων

Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο επιβεβαίωσε ότι το βίντεο απεικονίζει τον Ρίτσαρντ Χόλντεν, ένα συντηρητικό μέλος του κοινοβουλίου και πρώην υπουργό, κατά τη διάρκεια συζήτησης στο βρετανικό κοινοβούλιο στις 5 Μαρτίου 2025. Ο βουλευτής ζήτησε ανεπιτυχώς από τον Στάρμερ να υποστηρίξει την προηγούμενη πρότασή του για απαγόρευση γάμου μεταξύ πρώτων ξαδέλφων στη Βρετανία.

Μερικές από τις ψευδείς αναρτήσεις περιελάμβαναν το ακόλουθο κείμενο της υποτιθέμενης έκκλησής του προς τον πρωθυπουργό: «Κύριε Στάρμερ, καταλαβαίνετε τι κάνετε; Νομιμοποιείτε τους γάμους μεταξύ αδελφών και αδελφών, μεταξύ συγγενών. Αυτό εγκυμονεί καταστροφικούς κινδύνους για την υγεία, πολλοί από τους οποίους δεν μπορούν να προσδιοριστούν πριν από τη γέννηση του παιδιού ».

Ωστόσο, τα σχόλια του Χόλντεν δεν συμφωνούν με το κείμενο στις αναρτήσεις στο Facebook. Σύμφωνα με το ηχητικό του βίντεο καθώς και την επίσημη απομαγνητοφώνηση της συζήτησης (βλ. στήλη 281), ο Χόλντεν είπε: 

«Ο γάμος μεταξύ πρώτων ξαδέρφων συνεπάγεται σημαντικά προβλήματα υγείας για τα παιδιά τους, πολλά από τα οποία δεν είναι γνωστά μέχρι τη γέννηση. Όταν εφαρμόζεται από γενιά σε γενιά, υπάρχει ένα σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

»Επιπλέον, οι πραγματικές επιπτώσεις στην ανοιχτότητα της κοινωνίας μας και στα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα μας είναι σημαντικές. Άλλωστε, υπάρχουν σημαντικές δυναμικές στο να μοιράζεσαι το ίδιο ζευγάρι παππούδων και γιαγιάδων. Την Παρασκευή, αυτή η κυβέρνηση θα έχει την επιλογή να αφήσει το νομοσχέδιό μου για την απαγόρευση του γάμου μεταξύ πρώτων ξαδέλφων να περάσει από το στάδιο της επιτροπής. Θα το ξανασκεφτεί ο Πρωθυπουργός πριν δώσει εντολή στους κομματικούς του επιτρόπους να μπλοκάρουν αυτή τη νομοθεσία;»

Ως απάντηση, ο Στάρμερ είπε ότι η κυβέρνησή του δεν θα υποστηρίξει την πρόταση του Χόλντεν. «Κύριε Πρόεδρε, έχουμε λάβει τη θέση μας για το εν λόγω νομοσχέδιο. Σας ευχαριστώ».

Ο Χόλντεν, ο οποίος δημοσίευσε το ίδιο βίντεο στο X στις 5 Μαρτίου, πρότεινε αρχικά την απαγόρευση των γάμων μεταξύ πρώτων ξαδέλφων στις 10 Δεκεμβρίου 2024 (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ). Υποστήριξε ότι τα παιδιά πρώτων ξαδέλφων έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν γενετικές ανωμαλίες και ότι η πρακτική αυτή συμβάλλει στην καταπίεση των γυναικών στις παραδοσιακές κοινότητες των Ιρλανδών ταξιδιωτών και των Πακιστανών στη Βρετανία, όπου τέτοιες ενώσεις είναι πιο διαδεδομένες.

Ωστόσο, οι επικριτές της προτεινόμενης απαγόρευσης, μεταξύ των οποίων και ο ανεξάρτητος βουλευτής Ικμπάλ Μοχάμεντ, πρότειναν ότι οι προηγμένες γενετικές εξετάσεις και οι εκπαιδευτικές καμπάνιες θα πρέπει να υπερισχύουν της απαγόρευσης αυτής της πολιτιστικής πρακτικής.

Ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα

Οι πρώτες αναρτήσεις στα ελληνικά στο Facebook που κατηγορούσαν τον Στάρμερ ότι νομιμοποίησε τους αιμομικτικούς γάμους εμφανίστηκαν στις 28 Σεπτεμβρίου 2025, λίγες ημέρες αφότου η κρατική Εθνική Υπηρεσία Υγείας (NHS) της Βρετανίας δημοσίευσε μια ανάρτηση ιστολογίου που αξιολόγησε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των γάμων μεταξύ πρώτων ξαδέλφων.

Η ανάρτηση στο ιστολόγιο αναφερόταν στα πιθανά οφέλη του γάμου μεταξύ πρώτων ξαδέλφων, δηλαδή «ισχυρότερα συστήματα υποστήριξης από την ευρύτερη οικογένεια και οικονομικά πλεονεκτήματα», αλλά αφαιρέθηκε μετά από έντονες αντιδράσεις.

Οι γάμοι μεταξύ πρώτων ξαδέλφων είναι νόμιμοι στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1540, όταν ο βασιλιάς Ερρίκος VIII αποσχίστηκε από τη ρωμαιοκαθολική δογματική και επέτρεψε τις ενώσεις πρώτων ξαδέλφων για να παντρευτεί την πέμπτη σύζυγό του, την Κάθριν Χάουαρντ. Η Κάθριν ήταν πρώτη ξαδέλφη της δεύτερης συζύγου του βασιλιά, της Άννας Μπολέιν, και, εκείνη την εποχή, ήταν επίσης απαράδεκτο να παντρευτεί κανείς συγγενή εξ αίματος του/της συζύγου του/της.

Οι γάμοι μεταξύ πρώτων ξαδέλφων δεν απαγορεύονται από τον Νόμο περί Γάμου του Ηνωμένου Βασιλείου του 1949 και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του. Ωστόσο, ο νόμος απαγορεύει τον γάμο μεταξύ διαφόρων τύπων άμεσων συγγενών εξ αίματος, συμπεριλαμβανομένων των γονέων, των παιδιών και των αδελφών.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της λίστας των λεγόμενων απαγορευμένων σχέσεων στην τελευταία έκδοση του Νόμου περί Γάμου του Ηνωμένου Βασιλείου. Λήψη εικόνας: 8/10/2025.

Στην Ελλάδα, ο γάμος μεταξύ πρώτων ξαδέλφων απαγορεύεται με βάση το Άρθρο 1356 του Αστικού Κώδικα, σύμφωνα με το οποίο «εμποδίζεται ο γάμος με συγγενείς εξ αίματος, σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή ως και τον τέταρτο βαθμό». 

Ο Στάρμερ έχει αποτελέσει και στο παρελθόν στόχο παραπληροφόρησης σχετικά με τη μουσουλμανική κοινότητα της Βρετανίας. Τον Αύγουστο του 2024, το AFP είχε διαψεύσει στα αγγλικά τον ισχυρισμό ότι ο ίδιος εκδιώχθηκε από μια παμπ λόγω της υποστήριξής του προς τους μουσουλμάνους.  

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας