Βίντεο παρωδίας του Ζελένσκι κοινοποιήθηκε ψευδώς ως ότι δείχνει πραγματικές φιλορωσικές δηλώσεις

«Ο Βλαντιμίρ Ζελένσκι στην Κόκκινη Πλατεία πριν από τη ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία. "Βρίσκομαι στην Κόκκινη Πλατεία και μπορώ να επιβεβαιώσω ότι δεν υπάρχει αντιουκρανικό αίσθημα στη Ρωσία, όλα είναι καλά εδώ, και ειλικρινά, η αντιπάθειά μου για εσάς τους Μπαντερίτες μεγαλώνει"», γράφει η περιγραφή σε αυτή την ανάρτηση στο Facebook από τις 20 Αυγούστου 2025, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε περισσότερες από 100 φορές. 

Η ανάρτηση αναδημοσιεύτηκε στα ελληνικά στις 16 Νοεμβρίου 2025, με τον ισχυρισμό ότι απεικονίζει τον Ζελένσκι «πριν αρχίσει να παίρνει λεφτά από το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση», και δημοσιεύτηκε επίσης με παρόμοιους ισχυρισμούς από άλλους χρήστες στο Facebook και το X.

Στο βίντεο διάρκειας 17 δευτερολέπτων, ο Ουκρανός πρόεδρος, εμφανώς νεότερος, όντως διακρίνεται με τους κόκκινους πύργους του Κρεμλίνου στο βάθος. Μιλάει στα ρωσικά, τη μητρική του γλώσσα, με εμφανή ενθουσιασμό.

Παρόμοιες αναρτήσεις κυκλοφόρησαν και σε άλλες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των γαλλικών –από έναν λογαριασμό που διαδίδει τακτικά παραπληροφόρηση κατά της Ουκρανίας και των συμμάχων της– καθώς και των ιταλικών και των αγγλικών.

Αλλά το απόσπασμα προέρχεται από μια σατιρική τηλεοπτική εκπομπή ειδήσεων που παράγεται από την εταιρεία Kvartal 95, συνιδρυτής της οποίας είναι ο Ζελένσκι, ο οποίος ήταν κωμικός πριν ασχοληθεί με την πολιτική, και το σκετς έχει ακριβώς ως στόχο να κοροϊδέψει τους σχολιαστές που συντάσσονται με το Κρεμλίνο (αρχειοθετημένος σύνδεσμος).

Image

Στιγμιότυπα οθόνης της ψευδούς ανάρτησης με το βίντεο που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα κόκκινα «Χ» προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 12/4/2025

Ένα περικομμένο απόσπασμα, παρουσιασμένο εκτός πλαισίου

Κάνοντας μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας εντοπίσαμε την προέλευση του βίντεο στο οποίο εμφανίζεται ο Ζελένσκι: προέρχεται από την εκπομπή PureNews («ЧистоNews»), η οποία παρήχθη από το Kvartal 95 και μεταδόθηκε μεταξύ 2014 και 2019 (αρχειοθετημένο εδώ). Η εκπομπή είχε τη μορφή σατιρικού δελτίου ειδήσεων, σχολιάζοντας εθνικά και διεθνή τρέχοντα γεγονότα.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης από το YouTube στις 01/12/2025

Η πολιτική ζωή της Ουκρανίας και της Ρωσίας χλευαζόταν τακτικά εκεί, χρησιμοποιώντας viral βίντεο και αποσπάσματα που λαμβάνονταν από το διαδίκτυο. Ο μελλοντικός πρόεδρος της Ουκρανίας έπαιξε τον ρόλο του παρουσιαστή στην πρώτη σεζόν.

Το επεισόδιο από το οποίο προέρχεται το κοινοποιημένο απόσπασμα είναι το 18ο της πρώτης σεζόν της σειράς (αρχειοθετημένο εδώ). Ο Ζελένσκι, ως ανταποκριτής στη Μόσχα, εμφανίζεται στις 8:30'. Μιλάει ρωσικά και ο χαρακτήρας που υποδύεται έχει ως στόχο να απεικονίσει την εχθρότητα προς την Ουκρανία των Ρώσων δημοσιογράφων που είναι ευθυγραμμισμένοι με το Κρεμλίνο.

Η μετάφραση των σχολίων του είναι σχεδόν η ίδια με τις λεζάντες στις παραπλανητικές αναρτήσεις: «Βρίσκομαι εδώ δύο μέρες και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι όλες αυτές οι φήμες για έναν πόλεμο πληροφοριών κατά της Ουκρανίας είναι απλώς θρύλοι». Αυτό ώθησε ορισμένους Έλληνες χρήστες να σχολιάσουν κάτω από τις αναρτήσεις και να τον χαρακτηρίσουν «κλόουν του Κιέβου» ή να ισχυριστούν ότι «πούλησε τη χώρα του».

Ωστόσο, αρκετά στοιχεία δείχνουν ότι το βίντεο που κοινοποιήθηκε από φιλορωσικούς λογαριασμούς είχε περικοπεί σκόπιμα. Στις παραπλανητικές ελληνικές αναρτήσεις, το βίντεο κόπηκε για να αφαιρεθεί το λογότυπο του προγράμματος «ЧистоNews» και το λογότυπο της εταιρείας «Kvartal 95», δημιουργώντας την εσφαλμένη εντύπωση ότι ο μελλοντικός πρόεδρος της Ουκρανίας μιλούσε εκ μέρους του και όχι ως μέρος μιας κωμικής εκπομπής.

Image

Σύγκριση μεταξύ της παραπλανητικής ανάρτησης που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και του αρχικού βίντεο, που τραβήχτηκε στις 04/12/2025, με τα λογότυπα του προγράμματος και της εταιρείας να επισημαίνονται από το AFP. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP.

Η επιλογή του κλιπ είναι επίσης ενδεικτική: λίγο πριν κυκλοφορήσει το βίντεο των 17 δευτερολέπτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ζελένσκι συστήνεται ως εξής: «Καλησπέρα Κίεβο, είμαι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ειδικός ανταποκριτής στην καρδιά της Ρωσίας, αν έχει ακόμα καρδιά», προκαλώντας γέλιο στο κοινό, το οποίο γελάει ξανά όταν προσποιείται ότι υιοθετεί ρητορική ρωσικού τύπου αποκαλώντας τους συναδέλφους του «Μπαντεριστές»: «Είμαι εδώ δύο μέρες και μπορώ να σας πω ότι σας συμπαθώ ήδη λίγο λιγότερο, εσάς τους Μπαντεριστές». Και στις δύο περιπτώσεις, το βίντεο που κοινοποιήθηκε από φιλορωσικούς λογαριασμούς επεξεργάστηκε για να αφαιρεθεί το γέλιο του κοινού, δίνοντας την ψευδή εντύπωση μιας ειλικρινούς δήλωσης.

«Μπαντεριστές», ένας βασικός όρος στη ρωσική προπαγάνδα που στοχεύει την Ουκρανία

Σύμφωνα με τις παραπλανητικές αναρτήσεις, η χρήση του όρου «Μπαντεριστές» από τον Ζελένσκι για να αναφερθεί στους Ουκρανούς συναδέλφους του υποτίθεται ότι αποδεικνύει πως κάποτε ήταν εχθρικός προς τους Ουκρανούς εθνικιστές και υποστηρικτής της Ρωσίας. Στην πραγματικότητα, ο μελλοντικός πρόεδρος φαίνεται να χρησιμοποιεί τον όρο ειρωνικά, χλευάζοντας μια ρωσική ρητορική που στοχοποιούσε την Ουκρανία και η οποία χρησιμοποιούνταν ήδη κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ντονμπάς το 2014 (αρχειοθετημένο εδώ).

Image

Τελετή μνήμης για τη γέννηση του Στεπάν Μπαντέρα, ιδρυτή της Οργάνωσης Ουκρανών Εθνικιστών, την 1/1/2025 στο Λβιβ (AFP / YURIY DYACHYSHYN)

Ο όρος, που αναφέρεται στον Ουκρανό ακροδεξιό εθνικιστή ηγέτη Στεπάν Μπαντέρα (1909–1959), έχει μια σύνθετη ιστορία (αρχειοθετημένο εδώ). Υπό την ηγεσία του, ο Ουκρανικός Επαναστατικός Στρατός (UPA), το ένοπλο παρακλάδι των Ουκρανών εθνικιστών, συνεργάστηκε με τη ναζιστική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου πριν πολεμήσει εναντίον της αργότερα. Συγκρούστηκε, επίσης, με τις σοβιετικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια και μετά τον πόλεμο. Θεωρούμενος τόσο ως μάρτυρας της ουκρανικής ανεξαρτησίας όσο και ως ακροδεξιά προσωπικότητα που συνεργάστηκε με τους κατακτητές, ο Μπαντέρα παραμένει μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στη χώρα.

Ο όρος «Μπαντεριστής» συνδέεται πλέον κυρίως με τη ρωσική προπαγάνδα που στοχεύει την Ουκρανία. Χρησιμοποιούμενη από Ουκρανούς εθνικιστές μαχητές κατά τη διάρκεια του πολέμου, η λέξη υιοθετήθηκε γρήγορα από τους Σοβιετικούς για να χαρακτηρίσει προσβλητικά όλους τους Ουκρανούς (αρχειοθετημένος σύνδεσμος). Η χρήση της επανεμφανίστηκε από το 2014 κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ντονμπάς, προτού γίνει βασικός όρος στη ρητορική της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» που στόχευε στην «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας, σύμφωνα με τη Ρωσία, όπως φαίνεται από μια μελέτη που αναλύει τον λόγο των ρωσικών μέσων ενημέρωσης το 2022 (αρχειοθετημένος σύνδεσμος).

Σε αυτό το πλαίσιο, το γεγονός ότι ο Ζελένσκι χρησιμοποιεί αυτή τη λέξη και το κοινό γελάει με αυτή υποδηλώνει έντονα ότι η χρήση της είναι ειρωνική και δεν αποκαλύπτει προηγούμενες φιλορωσικές απόψεις, όπως ισχυρίζονται οι ψευδείς αναρτήσεις.

Το έργο μνήμης σχετικά με τον Μπαντέρα συνεχίζεται στην Ουκρανία, του οποίου το όνομα δόθηκε το 2016 σε έναν δρόμο στο Κίεβο. Από τη ρωσική εισβολή το 2022, η φιγούρα έχει επίσης γίνει σύμβολο συσπείρωσης και αντίστασης ενάντια στον επιτιθέμενο για ένα μέρος της ουκρανικής κοινωνίας.

Όσον αφορά την παρουσία και την επιρροή της ακροδεξιάς στην Ουκρανία, θα πρέπει να τεθεί στο σωστό πλαίσιο: ενώ τα υπερεθνικιστικά κινήματα είναι ενεργά στη χώρα, ακόμη και εντός του στρατού, παραμένουν «μειονότητα» και πολιτικά περιθωριοποιημένα, σύμφωνα με ειδικούς που είχαν μιλήσει στο AFP για ένα άρθρο στα γαλλικά που δημοσιεύτηκε το 2022.

Κύριος στόχος της φιλορωσικής προπαγάνδας

Γεννημένος στο Κριβί Ριχ, στην ανατολική Ουκρανία, μια κατά κύριο λόγο ρωσόφωνη περιοχή, ο Ζελένσκι έμαθε ουκρανικά αργότερα στη ζωή του, γλώσσα που χρησιμοποιεί σχεδόν αποκλειστικά από την εισβολή του 2022 (αρχειοθετημένο εδώ).

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας που οδήγησε στην εκλογή του ως προέδρου το 2019, ήταν ένθερμος υποστηρικτής μιας διαπραγματευτικής λύσης στη σύγκρουση που είχε φέρει τη χώρα του αντιμέτωπη με τη Ρωσία από το 2014. Αργότερα υιοθέτησε μια πιο σκληρή στάση ως απάντηση στην αποτυχία των διαπραγματεύσεων και στις επανειλημμένες παραβιάσεις των συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός, προτού γίνει ηγέτης εν καιρώ πολέμου κατά τη στιγμή της ρωσικής εισβολής.

Σύμβολο της αντίστασης της Ουκρανίας, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει γίνει στόχος δεκάδων εκστρατειών παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες διαδίδονται από φιλορώσους παράγοντες παραπληροφόρησης.

Ενώ οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ βρίσκονται σε εξέλιξη, οι προσπάθειες χειραγώγησης της Ουκρανίας και των συμμάχων της συνεχίζονται αμείωτες. Το AFP δημοσίευσε πρόσφατα ένα άρθρο στα γαλλικά σχετικά με τις νέες μεθόδους που χρησιμοποιεί η ρωσική παραπληροφόρηση.