Επεξεργασμένο βίντεο κοινοποιήθηκε με ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνει αυτοκίνητα να μεταφέρονται με βάρκες στο Ντουμπάι
- Δημοσιεύθηκε στις 2 Μαΐου 2024 στις 14:26
- 6 λεπτά ανάγνωσης
- Του/Της: Théophile BLOUDANIS, AFP Ελλάδα
Πνευματικά δικαιώματα © AFP 2017-2024. Οποιαδήποτε εμπορική χρήση αυτού του περιεχομένου απαιτεί συνδρομή. Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα.
Οι σφοδρότερες βροχοπτώσεις των τελευταίων 75 ετών στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προκάλεσαν πλημμύρες που σταμάτησαν την εναέρια και επίγεια κυκλοφορία. Άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα οχήματά τους στους πλημμυρισμένους αυτοκινητόδρομους και να αναζητήσουν καταφύγιο σε ψηλότερα σημεία για ασφάλεια.
Καθώς η χώρα αντιμετώπιζε την καταστροφή, ένα βίντεο κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έδειχνε πολυτελή αυτοκίνητα να μεταφέρονται μέσα από έναν πλημμυρισμένο δρόμο με φουσκωτές βάρκες. «Το Ντουμπάι είναι διαφορετικό επίπεδο!», γράφει το κείμενο στα αγγλικά σε μια ανάρτηση που κοινοποίησε το βίντεο σε μια ελληνική σελίδα στο Facebook στις 18 Απριλίου 2024. Συγκέντρωσε πάνω από 1700 κοινοποιήσεις και πάνω από 2,2 εκατομμύρια προβολές.
Το ίδιο βίντεο διαδόθηκε και σε άλλες γλώσσες, όπως ταϊλανδέζικα, κινέζικα και αγγλικά. Χρήστες σχολίασαν εκτενώς, κάποιοι πιστεύοντας ότι πρόκειται για γνήσιο υλικό, ενώ άλλοι υποδεικνύοντας ότι δεν θα μπορούσε να δείχνει μια πραγματική σκηνή και ότι ήταν ψηφιακά αλλοιωμένο.
Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι το βίντεο αυτό είναι ψηφιακά παραποιημένο. Επίσης, το κοινοποίησε για πρώτη φορά μια εταιρεία με έδρα το Ντουμπάι που ειδικεύεται στην παραγωγή εικόνων με υπολογιστή (CGI) και έχει παρόμοιες εικόνες στην ιστοσελίδα της.
Οπτικά εφέ
Σε ορισμένες αναρτήσεις, το βίντεο αποδίδεται σε έναν λογαριασμό που ονομάζεται «Vertex CGI». Μια αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά αποκάλυψε ότι ο λογαριασμός κοινοποίησε για πρώτη φορά το κλιπ σε πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram, το TikTok και το X στις 18 Απριλίου, μετά τις έντονες βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες.
Οι αναρτήσεις του έχουν ως λεζάντα: «Πολυτελείς τεχνολογίες αντιπλημμυρικής προστασίας του Ντουμπάι. #dubai #uae #cars #bugatti #mercedes #lamborghini».
Αν και η ανάρτηση δεν αναφέρει ευθέως ότι το βίντεο έχει υποστεί ψηφιακή επεξεργασία, η δημιουργία βίντεο CGI είναι έργο της εταιρείας που δημοσίευσε το κλιπ. Η Vertex CGI -- ένα στούντιο παραγωγής μέσων ενημέρωσης με έδρα το Ντουμπάι -- δηλώνει στο προφίλ της στο LinkedIn ότι «δημιουργεί βίντεο CGI» για εμπορικούς σκοπούς.
Η απίθανη παρουσία δύο μεγάλων φουσκωτών φλαμίνγκο που επιπλέουν ανάμεσα στα αυτοκίνητα στο βίντεο είναι ένα ακόμη σημάδι ότι μάλλον δεν πρόκειται για πραγματική σκηνή.
Μια σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης του βίντεο που κοινοποιήθηκε με τον ισχυρισμό ότι έδειχνε πραγματικά γεγονότα (αριστερά) και του βίντεο της Vertex CGI (δεξιά) δείχνει ότι είναι τα ίδια.
Στην ιστοσελίδα της Vertex CGI παρουσιάζονται ορισμένες από τις καμπάνιες της με τη μεγαλύτερη εμβέλεια (αρχειοθετημένες εδώ). Μία από αυτές δείχνει ένα ροζ φλαμίνγκο να γλιστράει στο Μπουρτζ Χαλίφα του Ντουμπάι, το ψηλότερο κτίριο του κόσμου. Είναι παρόμοιο με το είδος του ροζ φλαμίνγκο που φαίνεται στο βίντεο που κοινοποιήθηκε σχετικά με τα αυτοκίνητα σε φουσκωτές βάρκες.
Η Vertex CGI έχει επίσης δημοσιεύσει άλλα βίντεο που έχουν κατασκευαστεί με ειδικά εφέ στους λογαριασμούς της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εξήγησε επίσης τη διαδικασία κινηματογράφησης μιας σκηνής και στη συνέχεια την προσθήκη εικόνων που δημιουργούνται από υπολογιστή (αρχειοθετημένος σύνδεσμος).
Η τοποθεσία είναι πραγματική
Δεν μπορέσαμε να βρούμε μια διαδικτυακή έκδοση του βίντεο με τον πλημμυρισμένο δρόμο του Ντουμπάι πριν από την προσθήκη των οπτικών εφέ. Ωστόσο, με μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο χρησιμοποιώντας καρέ-κλειδιά από το βίντεο, μπορέσαμε να εντοπίσουμε γεωγραφικά την τοποθεσία όπου γυρίστηκε το πρωτότυπο.
Είναι δυνατόν να διαβάσουμε μια πινακίδα καταστήματος στο φόντο της πρώτης ακολουθίας του βίντεο, η οποία γράφει «Eye Media Group» στα αραβικά. Μια αναζήτηση στους χάρτες Google χρησιμοποιώντας τις ίδιες λέξεις-κλειδιά μας επιτρέπει να εντοπίσουμε αυτό το κτίριο στην οδό Ουμ Σουκέιμ στη βιομηχανική περιοχή Αλ Κουόζ στο Ντουμπάι.
Το ίδιο κτίριο φαίνεται στο Google Street View μαζί με την ίδια γέφυρα του αυτοκινητόδρομου και ένα άλλο κτίριο, όπως φαίνεται στο τετράγωνο με κίτρινο χρώμα στη σύγκριση εικόνων που ακολουθεί.
Το δεύτερο μέρος του βίντεο δείχνει το δρόμο μπροστά από την πινακίδα «Eye Media Group». Μια μεγάλη σειρά καταστημάτων φαίνεται στο Google Street view, που αντιστοιχεί στη σειρά των κτιρίων που φαίνονται στο βίντεο, καθώς και ένας πράσινος φράχτης στο πεζοδρόμιο.
Οπτικές ενδείξεις
Σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα της 30ής Απριλίου 2024, ο Νικολά Ποτέτ, καθηγητής και διευθυντής του τμήματος τρισδιάστατης δημιουργίας και ψηφιακού σχεδιασμού στη Σχολή Ψηφιακών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ στο Σικουτίμι, επιβεβαίωσε ότι στο βίντεο προστέθηκαν συνθετικές εικόνες.
«Είναι μια ομορφιά, αλλά είναι εξ ολοκλήρου προσθήκες από λογισμικό CGI», έγραψε.
Ο Ποτέτ δήλωσε ότι το χρώμα των φουσκωτών ροζ και μπλε φλαμίνγκο-παιχνιδιών ήταν αισθητά πιο κορεσμένο από ό,τι των άλλων αντικειμένων στο βίντεο, όπως και το χρώμα των μπλε λέμβων. Αυτό έδειχνε ότι δεν ήταν στο πρωτότυπο. Τα αντικείμενα αυτά δεν είχαν επίσης καμία αντανάκλαση ή σκιά στο νερό, όπως θα ήταν αναμενόμενο. «Τα αυτοκίνητα έχουν επίσης τα σκούρα παράθυρά τους με μικρή αντανάκλαση», είπε.
«Το πρώτο κόκκινο σκάφος θα φαινόταν πιθανό με τις δίνες του νερού, αλλά το μαύρο όχημα είναι CGI (παράθυρα χωρίς αντανακλάσεις). Η μηχανή του σκάφους είναι επίσης πολύ λευκή. Το νερό γενικά φαίνεται να είναι δημιουργημένο από υπολογιστή», δήλωσε ο Ποτέτ .
Εκτός από τα φλαμίνγκο, το AFP παρατήρησε ότι τα αυτοκίνητα στις βάρκες δεν έχουν πινακίδες κυκλοφορίας και ότι υπάρχει διαφορετική υφή εικόνας μεταξύ των αυτοκινήτων στο μη επεξεργασμένο βίντεο και αυτών στο τροποποιημένο βίντεο. Τα πλεούμενα φαίνεται επίσης να είναι ασυνήθιστα τοποθετημένα στο νερό, χωρίς να δημιουργούν κυματισμούς.
Ακολουθούν δύο στιγμιότυπα οθόνης του βίντεο, στα οποία φαίνονται τα στοιχεία που επισήμανε ο Ποτέτ (κίτρινα βέλη και κόκκινοι κύκλοι) και οι οπτικές ανακολουθίες που εντόπισε το AFP (κίτρινα και πορτοκαλί τετράγωνα):
Το AFP διέψευσε παραπληροφόρηση σχετικά με την καταιγίδα του Ντουμπάι τον Απρίλιο του 2024 εδώ.
Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;
Επικοινωνήστε μαζί μας