Αυτή η φωτογραφία είναι παλιά και δεν σχετίζεται με τη συντριβή του ελικόπτερου του προέδρου του Ιράν

Ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι κηρύχθηκε νεκρός στις 20 Μαΐου 2024, όταν το ελικόπτερό του συνετρίβη σε μια απομακρυσμένη βουνοπλαγιά στο βόρειο Ιράν μέσα σε πυκνή ομίχλη. Στο πλαίσιο αυτό, κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες φωτογραφίες που υποτίθεται ότι δείχνουν τα συντρίμμια του αεροσκάφους που συνετρίβη. Ωστόσο, η εικόνα είναι στην πραγματικότητα παλιά. Είχε συμπεριληφθεί σε ιρανικά δημοσιεύματα ειδήσεων το 2020 σχετικά με ένα εκπαιδευτικό αεροσκάφος της αστυνομίας που συνετρίβη στο Ιράν.

«Τα συντρίμμια του ελικοπτέρου που επέβαινε ο Εμπραχίμ Ραϊσί», γράφει η λεζάντα μιας φωτογραφίας που κοινοποιήθηκε από το Tovima.gr σε άρθρο στις 20 Μαΐου, στο οποίο αναφέρεται ο θάνατος του πολύ συντηρητικού Ιρανού προέδρου.

Η ίδια φωτογραφία, που δείχνει τα συντρίμμια ενός αεροπλάνου με τον αριθμό «1136» σε μια περιοχή που φαίνεται να είναι έντονα δασώδης, κοινοποιήθηκε επίσης σε πολλές ελληνικές ιστοσελίδες, όπως το Έθνος, η Lifo, η Αυγή, το Newsbeast και το Alfavita.

Άλλοι ιστότοποι (εδώ και εδώ) ενσωμάτωσαν μια ανάρτηση στο Χ στην οποία κοινοποιούνταν κάποιες εικόνες που υποτίθεται ότι δείχνουν τη συντριβή του ελικοπτέρου, συμπεριλαμβανομένης της εν λόγω φωτογραφίας. 

Η φωτογραφία εμφανίστηκε σε αναρτήσεις στο Facebook σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων στα αγγλικά, τα μπενγκάλι, τα βιρμανικά, τα ισπανικά, τα χίντι και τα μαλαισιανά

Οι ιρανικές αρχές σήμαναν για πρώτη φορά συναγερμό στις 19 Μαΐου 2024, όταν έχασαν την επαφή με το ελικόπτερο του Ραΐσι καθώς αυτό πετούσε μέσα από μια ομίχλη σε ορεινή περιοχή της περιοχής Τζόλφα της επαρχίας του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν. 

Στις 20 Μαΐου 2024, τα σωστικά συνεργεία δήλωσαν ότι εντόπισαν το κατεστραμμένο ελικόπτερο Bell 212, χωρίς να υπάρχουν επιζώντες μεταξύ των εννέα επιβαινόντων. 

Μαζί με τον Ραΐσι, ο υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν –γνωστός για τα έντονα αντι-ισραηλινά του αισθήματα και τον σκεπτικισμό του απέναντι στη Δύση– και επτά άλλοι, συμπεριλαμβανομένου του πληρώματος, σωματοφυλάκων και πολιτικών και θρησκευτικών αξιωματούχων, έχασαν επίσης τη ζωή τους (αρχειοθετημένο εδώ). Το ελικόπτερο ήταν μέρος μιας πομπής τριών ελικοπτέρων που μετέφερε την προεδρική αντιπροσωπεία. Τα άλλα δύο ελικόπτερα προσγειώθηκαν με ασφάλεια στην Ταμπρίζ, μια μεγάλη πόλη στα βορειοδυτικά της χώρας.

Τα υποστηριζόμενα από το Ιράν μέλη του λεγόμενου «Άξονα της Αντίστασης» κατά του Ισραήλ και των συμμάχων του εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους αφού η Τεχεράνη επιβεβαίωσε ότι ο Ραΐσι έχασε τη ζωή του στη συντριβή (αρχειοθετημένο εδώ). Ο 63χρονος είχε αναλάβει τα καθήκοντά του από το 2021, σε μια περίοδο που το Ιράν συγκλονίστηκε από μαζικές διαδηλώσεις, οικονομική κρίση που επιδεινώθηκε από τις αμερικανικές κυρώσεις και ένοπλες ανταλλαγές με τον μεγαλύτερο εχθρό του, το Ισραήλ.  

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης σε ελληνικό μέσο ενημέρωσης. Λήψη εικόνας: 20/05/2024.
Image
Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης σε ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Λήψη εικόνας: 20/05/2024.

Ωστόσο, η φωτογραφία που κοινοποιείται με τον ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνει τα συντρίμμια του ελικοπτέρου του Ραΐσι κυκλοφορεί στο διαδίκτυο από το 2020 και δείχνει ένα εκπαιδευτικό αεροπλάνο που συνετρίβη εκείνη την εποχή στο βόρειο Ιράν. 

Μια παλιά φωτογραφία

Μια αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά στο Google βρήκε τη φωτογραφία σε μια ανάρτηση στο Ίνσταγκραμ από τις 23 Απριλίου 2020 από το πρακτορείο ειδήσεων Mizan του Ιράν, το οποίο συνδέεται με το δικαστικό σύστημα (αρχειοθετημένο εδώ).  

Σύμφωνα με αυτή την ανάρτηση, τα συντρίμμια βρέθηκαν στην επαρχία Μαζανταράν του βόρειου Ιράν.

Παρακάτω μπορείτε να δείτε στιγμιότυπα της φωτογραφίας που κοινοποιήθηκε σε ψευδείς αναρτήσεις στο Facebook (αριστερά) και των φωτογραφιών του Mizan (δεξιά):

Image
Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ της φωτογραφίας στην ψευδή ανάρτηση (αριστερά) και της φωτογραφίας του Mizan που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2020 (δεξιά). Λήψη εικόνων: 20/05/2024.

Ένα από τα ελληνικά άρθρα αναφέρει το «EPA» ως πηγή της εικόνας. Διαπιστώσαμε ότι η φωτογραφία δημοσιεύθηκε στις 20 Μαΐου από το Ευρωπαϊκό Πρακτορείο Φωτογραφίας Τύπου (EPA), υποστηρίζοντας ότι δείχνει «τα συντρίμμια ενός ελικόπτερου που μετέφερε τον Ιρανό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραΐσι στην ορεινή περιοχή Βαρζαγκάν, Ιράν, 20 Μαΐου 2024».

Ωστόσο, σχεδόν μία ώρα μετά τη δημοσίευση εξέδωσαν μια ειδοποίηση «υποχρεωτικής ακύρωσης», δηλώνοντας ότι η εικόνα δεν είναι πλέον διαθέσιμη για χρήση και πρέπει να διαγραφεί από όλα τα συστήματα. «Η πηγή δήλωσε ότι τα εικονιζόμενα συντρίμμια δεν σχετίζονται με τη συντριβή του  ελικόπτερου του Ιρανού προέδρου Ραΐσι». 

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της «υποχρεωτικής ακύρωσης» της φωτογραφίας του EPA. Λήψη εικόνας: 20/05/2024.

Παρόμοια φωτογραφία εμφανίστηκε σε δημοσίευμα του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν (IRNA) σχετικά με ένα εκπαιδευτικό αεροπλάνο της αστυνομίας που συνετρίβη στη Μαζανταράν λόγω κακών καιρικών συνθηκών (αρχειοθετημένο εδώ).

Το δημοσίευμα του IRNA δείχνει μια φωτογραφία ενός φτερού αεροπλάνου με τον αριθμό «1136» – ο οποίος ταιριάζει με τον αριθμό που φαίνεται στο αεροσκάφος στις φωτογραφίες του Mizan.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της φωτογραφίας από την ιστοσελίδα του IRNA. Το AFP έχει σημειώσει με κίτρινο χρώμα τον αριθμό «1136». Λήψη εικόνας: 20/05/2024.

Μια άλλη φωτογραφία με συντρίμμια αεροπλάνου που εμφανίστηκε σε ορισμένες αναρτήσεις οι οποίες τη συνδέουν ψευδώς με τον θάνατο του Ραΐσι υπήρχε επίσης στην ανάρτηση του Mizan στο Instagram.

Στο μεταξύ, άλλες αναρτήσεις έδειχναν μια φωτογραφία που απεικόνιζε ένα ελικόπτερο με μπλε και άσπρο χρώμα σε ένα λιβάδι.

Η εν λόγω φωτογραφία συμπεριλήφθηκε σε ειδησεογραφικά δημοσιεύματα σχετικά με τη συντριβή του Ραΐσι, συμπεριλαμβανομένων του Euronews και των ιρανικών πρακτορείων Mehr News Agency και Azad News Agency (ANA) (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ, εδώ και εδώ).

Ενώ δεν ήταν άμεσα δυνατό να επαληθευτεί η αυθεντικότητα της εικόνας, το AFP δημοσίευσε μια παρόμοια εικόνα που δείχνει τη θέση των συντριμμιών του ελικόπτερου.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο που δείχνει τη θέση της συντριβής του ελικόπτερου που μετέφερε τον Ιρανό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραΐσι και την αντιπροσωπεία του και εντοπίστηκε στο Ιράν στις 20 Μαΐου 2024. (IRANIAN RED CRESCENT SOCIETY / ANADOLU / ANADOLU VIA AFP)

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας