Βίντεο που δείχνει τον Νετανιάχου να τρέχει τραβήχτηκε το 2021 στο ισραηλινό κοινοβούλιο

Την 1η Οκτωβρίου 2024, το Ιράν εξαπέλυσε πυραυλική επίθεση κατά του Ισραήλ, λέγοντας ότι ήταν απάντηση στη δολοφονία του επικεφαλής της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια και του γενικού γραμματέα της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα. Την πρωτοφανή ενέργεια ακολούθησε καταιγισμός σχολίων, εικόνων και βίντεο, ορισμένα από τα οποία είναι ανακριβή ή εκτός πλαισίου σε διάφορες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών. Ένα παλιό βίντεο που κυκλοφόρησε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου το 2021 κοινοποιείται ξανά, με τον ψευδή ισχυρισμό ότι τον δείχνει να τρέχει να ξεφύγει από μια ιρανική επίθεση. Η βιντεοσκόπηση έγινε στο κτίριο της Κνέσετ, της ισραηλινής βουλής. 

Η πρόσφατη κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ από τη μια πλευρά και του Ιράν και των συμμάχων του, της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, από την άλλη, αύξησε τον φόβο στη διεθνή κοινότητα για έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο στη Μέση Ανατολή και προκάλεσε την εξάπλωση παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε ορισμένους ιστότοπους.

«Νετανιάχου : Τρέχει πανικόβλητος στο καταφύγιο», γράφει ο τίτλος άρθρου αυτής της ελληνικής ιστοσελίδας με τον ισχυρισμό ότι το βίντεο δείχνει τον Νετανιάχου να τρέχει να κρυφτεί από τον βομβαρδισμό του Ιράν την 1η Οκτωβρίου 2024. Το απόσπασμα βίντεο κοινοποιήθηκε επίσης από διαφορετικούς χρήστες στο Facebook (εδώ και εδώ) και στο Χ (εδώ). 

Η ανάρτηση ενός άλλου χρήστη του Facebook από την 1η Οκτωβρίου 2024 παρουσιάζει το ίδιο βίντεο σε έναν συνδυασμό από αποσπάσματα, με την αριστερή πλευρά να δείχνει επιθέσεις και πτώματα σε έναν δρόμο. «ΒΓΗΚΑΝ με ΚΑΛΑΣΝΙΚΟΦ και #ΣΚΟΤΩΝΟΥΝ_ΚΟΣΜΟ !! #ΜΕΤΑ τους ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΟΥΣ...#Red_October. Tην Ιδια Ωρα ο #ΝΕΤΑΝΙΑΧΟΥ_ΤΡΕΧΕΙ να ΚΡΥΦΤΕΙ», αναφέρεται στην ανάρτηση. Το ίδιο βίντεο κοινοποιήθηκε από τον ίδιο χρήστη στο Χ (εδώ).

Ο χρήστης περιλαμβάνει τα hashtags «#Ιραν #Iran #Israel #Ισραηλ #Τελ_αβιβ #TelAviv #Haifa» και «Red_October», υποδηλώνοντας σαφή αναφορά στις πρόσφατες επιθέσεις του Ιράν και του Τελ Αβίβ την 1η Οκτωβρίου 2024. 

Παρόμοιοι ισχυρισμοί κυκλοφόρησαν και σε άλλες γλώσσες, όπως η σερβική, η αραβική, η γαλλική και η ισπανική.

Το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου 2024, η Τεχεράνη εξαπέλυσε καταιγισμό ρουκετών κατά του Ισραήλ. Το ιρανικό καθεστώς δήλωσε ότι η επίθεση ήταν αντίποινα για τις δολοφονίες των ηγετών των μαχητών της Χεζμπολάχ και της Χαμάς και ακολούθησε την ανακοίνωση του Ισραήλ για χερσαία επίθεση εναντίον των υποστηριζόμενων από το Ιράν δυνάμεων της Χεζμπολάχ στον Λίβανο (αρχειοθετημένο εδώ και εδώ).

Την 1η Οκτωβρίου 2024, λίγο πριν οι ιρανικοί πύραυλοι στοχεύσουν το Ισραήλ, δύο ένοπλοι -που αναγνωρίστηκαν από την αστυνομία ως κάτοικοι της Χεβρώνας, μιας παλαιστινιακής πόλης στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη- άνοιξαν πυρ εναντίον περαστικών σε σταθμό ηλεκτρικού σιδηροδρόμου στο Τελ Αβίβ. Τουλάχιστον επτά άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι εννέα τραυματίστηκαν στην ύποπτη τρομοκρατική επίθεση (αρχειοθετημένο εδώ). 

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε να τερματιστεί ο «αρρωστημένος κύκλος της κλιμάκωσης» στη Μέση Ανατολή (αρχειοθετημένο εδώ), καθώς η σύγκρουση εντείνεται σχεδόν έναν χρόνο μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ (αρχειοθετημένο εδώ).

Σύμφωνα με τον απολογισμό του AFP που βασίζεται σε επίσημες ισραηλινές πληροφορίες, 1.205 άνθρωποι σκοτώθηκαν από την ισραηλινή πλευρά, κυρίως άμαχοι, συμπεριλαμβανομένων των ομήρων που είχαν συλληφθεί εκείνη την περίοδο (αρχειοθετημένο εδώ). Από τους 251 ανθρώπους που αιχμαλωτίστηκαν, οι 97 εξακολουθούν να είναι όμηροι (αρχειοθετημένο εδώ). Πάνω από 41.900 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα αντίποινα του Ισραήλ κατά της Γάζας, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Χαμάς στη Γάζα (αρχειοθετημένο εδώ).

Αυτή είναι η δεύτερη επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ μετά τις πυραυλικές επιθέσεις τον Απρίλιο του 2024, όταν η Τεχεράνη δήλωσε ότι ενεργούσε σε «αυτοάμυνα» μετά από επίθεση που κατέστρεψε το ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό και σκότωσε επτά στρατιώτες. Και τότε είχαν κοινοποιηθεί εικόνες και βίντεο εκτός πλαισίου. Το AFP έχει διαψεύσει ορισμένα από αυτά, για παράδειγμα εδώ και εδώ στα αγγλικά.

Ένα βίντεο με τον πρωθυπουργό Νετανιάχου να τρέχει σε ένα κτίριο κοινοποιήθηκε επίσης εκτός πλαισίου: τραβήχτηκε στο ισραηλινό κοινοβούλιο και αναρτήθηκε το 2021 στον λογαριασμό του πολιτικού ηγέτη του Ισραήλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως διαπίστωσε το AFP.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και σε ελληνικό ιστότοπο (δεξιά). Λήψη εικόνων: 4/10/2024.

Οι δημοσιογράφοι επαλήθευσης γεγονότων του AFP στα αραβικά αναγνώρισαν το υλικό, το οποίο είχε προηγουμένως κοινοποιηθεί εκτός πλαισίου.

Αναρτήθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2021 στον επίσημο λογαριασμό του Μπενιαμίν Νετανιάχου στο Χ (αρχειοθετημένο εδώ). «Είμαι πάντα περήφανος που τρέχω για εσάς», έγραψε στη λεζάντα του βίντεο. Ανέφερε ακόμη ότι «καταγράφηκε πριν από μισή ώρα στην Κνεσέτ», δηλαδή στην ισραηλινή βουλή.

Image
Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης της ψεύτικης ανάρτησης στο X (αριστερά) και της αρχικής ανάρτησης (δεξιά) στο X. Λήψη εικόνων: 4/10/2024.

Το κτίριο στο βίντεο ταιριάζει με τις εικόνες του διαδρόμου της Κνεσέτ που δημοσιεύονται, για παράδειγμα, στη Βικιπαίδεια εδώ και εδώ και στους χάρτες της Google, για παράδειγμα εδώ και εδώ.

Το 2021, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης κοινοποίησαν το ίδιο βίντεο (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ) και ανέφεραν ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός «έσπευσε να ψηφίσει» έναν νόμο στο ισραηλινό κοινοβούλιο, αναγκασμένος μάλιστα να ακυρώσει μια πτήση στο Λονδίνο για να είναι παρών. Ο νόμος εγκρίθηκε με μία ψήφο. 

Ένας παραπλανητικός συνδυασμός βίντεο

Μία από τις ελληνικές αναρτήσεις περιλαμβάνει επίσης μια συλλογή τριών διαφορετικών βίντεο, ένα από τα οποία τραβήχτηκε το 2022 και δεν σχετίζεται με τις σημερινές επιθέσεις, όπως διαπίστωσε το AFP κάνοντας αντίστροφη αναζήτηση εικόνων

Το πρώτο τμήμα του αριστερού μέρους αυτού του βίντεο διαρκεί από το 0:04' έως το 0:17' και η παλαιότερη έκδοση που μπορέσαμε να βρούμε χρονολογείται στον Μάρτιο του 2022. Ο Αχμέντ Μανσούρ, ένας Αιγύπτιος δημοσιογράφος του Al Jazeera, δημοσίευσε το βίντεο στον λογαριασμό του στο X (αρχειοθετημένο εδώ) στις 29 Μαρτίου 2022, αναφέροντας ότι πρόκειται για την «τρίτη επίθεση στην καρδιά του Ισραήλ μέσα σε μια εβδομάδα, όπου σκοτώθηκαν πέντε έποικοι και τραυματίστηκαν άλλοι έξι». Στιγμιότυπα οθόνης από το βίντεο κοινοποιήθηκαν επίσης από άλλα μέσα ενημέρωσης την ίδια ημερομηνία (παραδείγματα εδώ και εδώ). 

Τα επόμενα δύο αποσπάσματα φαίνεται να είναι από την επίθεση της 1ης Οκτωβρίου 2024. Συγκεκριμένα, το δεύτερο βίντεο διαρκεί από το 0:18' έως το 0:32' και βρήκαμε στιγμιότυπα οθόνης που δημοσιεύτηκαν από μέσα ενημέρωσης (παράδειγμα εδώ), αναφέροντας ότι οι εικόνες είναι από την επίθεση της 1ης Οκτωβρίου 2024 (αρχειοθετημένο εδώ).

Το τρίτο βίντεο, το οποίο είναι από το 0:33' έως το 0:52', τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της επίθεσης της 1ης Οκτωβρίου 2024 και δημοσιεύτηκε επίσης (αρχειοθετημένος σύνδεσμος) από το Al Jazeera την ίδια ακριβώς ημέρα. Το Al Jazeera αναφέρει ως πηγή ένα κανάλι του Telegram με το όνομα «@baznews9». Το βίντεο δημοσιεύτηκε επίσης στο X, από τον Εμάνουελ Φάμπιαν, στρατιωτικό ανταποκριτή των Times of Israel, την 1η Οκτωβρίου 2024.

Μπορείτε να βρείτε όλα τα άρθρα επαλήθευσης γεγονότων σχετικά με τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων εδώ.

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας