Σκάφη που δημιουργήθηκαν με AI κοινοποιούνται σε αναρτήσεις για τον στολίσκο ανθρωπιστικής βοήθειας με προορισμό τη Γάζα

Στις 31 Αυγούστου, ένας στολίσκος με προορισμό τη Γάζα που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια και φιλοπαλαιστίνιους ακτιβιστές, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ, αναχώρησε από τη Βαρκελώνη σε μια προσπάθεια να σπάσει τον μακροχρόνιο αποκλεισμό των Παλαιστινιακών Εδαφών από το Ισραήλ (αρχειοθετημένο εδώ).

Το AFP ανέφερε ότι περίπου 20 πλοία έφυγαν από την ισπανική πόλη με στόχο να «ανοίξουν έναν ανθρωπιστικό διάδρομο και να τερματίσουν τη συνεχιζόμενη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού» εν μέσω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Στόλο Sumud (Global Sumud Flotilla) — «sumud» είναι ο αραβικός όρος για την «ανθεκτικότητα».

Την ίδια ημερομηνία, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα δημοσίευσαν μια φωτογραφία που υποτίθεται ότι έδειχνε τον στολίσκο με την ακόλουθη λεζάντα: «Είναι γεγονός! Δεκάδες σκάφη με πληρώματα επιστήμονες, καλλιτέχνες, γιατρούς και απλούς ανθρώπους από 44 χώρες ενώνουν δυνάμεις στον Παγκόσμιο Στόλο Αλληλεγγύης του "Global_Sumud_Flotilla" και σήμερα αποπλέουν από την Ισπανία με προορισμό τη Γάζα, μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια και το μήνυμα: Λευτεριά στην Παλαιστίνη!». Η ανάρτηση έχει έκτοτε κοινοποιηθεί περισσότερες από 650 φορές.

Η φωτογραφία με τον ισχυρισμό κοινοποιήθηκε και από άλλους χρήστες στο Facebook (εδώ, εδώ και εδώ) και στο X.

Συνοδεύτηκε από πολυάριθμα υποστηρικτικά σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Ανθρωπισμός στην πράξη», έγραψε ένας χρήστης. «Μπράβο, μπράβο επιτέλους λίγη ελπίδα για τους απόλυτα δυστυχείς Παλαιστίνιους. Ευχαριστούμε όλα τα κράτη που συγκροτούν αυτήν την απίστευτα όμορφη ομάδα αλληλεγγύης», σχολίασε ένας άλλος.

Κυκλοφόρησε επίσης σε άλλες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των αγγλικών κατι των ισπανικών. 

Ωστόσο, η εικόνα που κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη (AI). Ο στολίσκος με προορισμό τη Γάζα απέπλευσε από τη Βαρκελώνη με περίπου 20 πλοία, ενώ αναμένεται να ενταχθούν περισσότερα από άλλα λιμάνια.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης με την εικόνα τεχνητής νοημοσύνης στο Facebook. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 8/9/2025

Μερικές ώρες μετά την αναχώρηση, ισχυροί άνεμοι ανάγκασαν τον στολίσκο να επιστρέψει στο ισπανικό λιμάνι της Βαρκελώνης (αρχειοθετημένο εδώ). Ξεκίνησε ξανά την 1η Σεπτεμβρίου.

Από τις 2 Μαρτίου 2025, η ισραηλινή κυβέρνηση έχει επιβάλει αποκλεισμό στην ανθρωπιστική βοήθεια που εισέρχεται στη Λωρίδα της Γάζας, ο οποίος αφορά τα τρόφιμα, το νερό, τα καύσιμα και τις ιατρικές προμήθειες. Τον Αύγουστο του 2025, ο ΟΗΕ κήρυξε επίσημα λιμό στη Γάζα, κατηγορώντας αυτό που αποκάλεσε συστηματική παρεμπόδιση της βοήθειας από το Ισραήλ κατά τη διάρκεια περισσότερων από 22 μηνών πολέμου.

Ένα παρατηρητήριο πείνας που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, με την ονομασία Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC), δήλωσε ότι ο λιμός επηρεάζει 500.000 ανθρώπους στην κυβερνητική περιφέρεια της Γάζας, η οποία καλύπτει περίπου το ένα πέμπτο των Παλαιστινιακών Εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της πόλης της Γάζας (αρχειοθετημένο εδώ). Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προέτρεψε το Ισραήλ να σταματήσει την «καταστροφή» των ανθρώπων που πεθαίνουν από την πείνα στη Γάζα, λέγοντας ότι τουλάχιστον 370 άνθρωποι έχουν πεθάνει από υποσιτισμό από την έναρξη του πολέμου (αρχειοθετημένο εδώ).

Οπτικές ασυνέπειες

Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζει να εξελίσσεται, η διάκριση μεταξύ πραγματικών και τροποποιημένων εικόνων καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολη. Τους τελευταίους μήνες, το τμήμα επαλήθευσης γεγονότων του AFP έχει δημοσιεύσει αρκετά άρθρα σχετικά με αυτό το θέμα, όπως για παράδειγμα αυτό εδώ.

Μια πιο προσεκτική εξέταση της εικόνας αποκαλύπτει οπτικές ασυνέπειες που είναι χαρακτηριστικές των εικόνων που δημιουργούνται με τεχνητή νοημοσύνη. Για παράδειγμα, οι σημαίες είναι τοποθετημένες κάθετα προς την κατεύθυνση των πλοίων, ενώ λογικά θα έπρεπε να έχουν κατεύθυνση προς τα πίσω.

Επιπλέον, το κοντάρι σημαίας σε ένα πλοίο τοποθετείται στη μέση αντί για την άκρη, όπου θα βρισκόταν κανονικά. Μια άλλη λεπτομέρεια είναι ότι στο πίσω αριστερό μέρος της εικόνας, μια σημαία φαίνεται να κυματίζει ενώ το πλοίο στο οποίο υποτίθεται ότι βρίσκεται φαίνεται να έχει εξαφανιστεί.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης των ψευδών δημοσιεύσεων με την εικόνα τεχνητής νοημοσύνης, με οπτικές ασυνέπειες να επισημαίνονται με χρώματα και ένα εργαλείο μεγέθυνσης στο InVID, από το AFP. Λήψη εικόνων: 9/9/2025

Ανιχνευτής τεχνητής νοημοσύνης επιβεβαιώνει την παραποίηση

Το AFP ανέλυσε επίσης την εικόνα χρησιμοποιώντας το λογισμικό ανίχνευσης SynthID της Google, το οποίο την αναγνώρισε ως δημιουργημένη από την τεχνητή νοημοσύνη της Google με πολύ υψηλή αξιοπιστία. 

Image

Στιγμιότυπο οθόνης του εργαλείου ανίχνευσης SynthID της Google. Λήψη εικόνας: 9/9/2025

Επιπλέον, μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας στο Google αναγνώρισε την εικόνα ως «δημιουργημένη με την τεχνητή νοημοσύνη της Google», όπως φαίνεται στο παρακάτω στιγμιότυπο οθόνης.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της εικόνας που ανέβηκε στο Google. Το κόκκινο τετράγωνο προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 8/9/2025

Στις φωτογραφίες του AFP από την αναχώρηση του στολίσκου που τραβήχτηκαν στη Βαρκελώνη, τα σκάφη έχουν μαύρο ή λευκό κύτος – όχι κόκκινο, όπως φαίνεται στην κοινοποιημένη εικόνα.

Image

Ένα σκάφος του στολίσκου με προορισμό τη Γάζα αναχωρεί από το λιμάνι της Βαρκελώνης, στις 31 Αυγούστου 2025 (αριστερά). Τα σκάφη του στολίσκου παραμένουν αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Βαρκελώνης την 1η Σεπτεμβρίου 2025, αφού αναγκάστηκαν να επιστρέψουν λόγω κακοκαιρίας (δεξιά) (AFP / Lluis GENE)

Όπως ανέφερε το AFP –και όπως φαίνεται στην ακόλουθη φωτογραφία– ο στολίσκος αναχώρησε από τη Βαρκελώνη με περίπου 20 σκάφη, σημαντικά λιγότερα από τον αριθμό που απεικονίζεται στην ευρέως κοινοποιημένη εικόνα (αρχειοθετημένο εδώ).

Επιπλέον πλοία αναμένονταν να ενταχθούν από άλλα λιμάνια, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών της Τύνιδας και της Γένοβας (αρχειοθετημένο εδώ). Σύμφωνα με τις πληροφορίες των διοργανωτών, ελληνικά σκάφη αναμένεται να ενταχθούν στον στολίσκο από το νησί της Σύρου στις 11 Σεπτεμβρίου.

Image

Το σκάφος (κέντρο) που μεταφέρει τη Σουηδέζα ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέτα Τούνμπεργκ και άλλους ακτιβιστές, μέρος ενός πολιτικού στολίσκου που στοχεύει να σπάσει τον ισραηλινό αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας, αναχωρεί από το λιμάνι της Βαρκελώνης στις 31 Αυγούστου 2025. (AFP / Lluis GENE)

Στις 9 Σεπτεμβρίου, οι διοργανωτές του στολίσκου με προορισμό τη Γάζα δήλωσαν ότι ένα από τα σκάφη τους χτυπήθηκε από ύποπτο UAV (μη επανδρωμένο αερόχημα) στα ανοικτά των ακτών της Τυνησίας, αλλά οι τυνησιακές αρχές εκεί δήλωσαν ότι «δεν εντοπίστηκαν drones» (αρχειοθετημένο εδώ). Ο στολίσκος είχε προγραμματιστεί να φτάσει στον προορισμό του μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου (αρχειοθετημένο εδώ).

Προηγουμένως, το AFP έχει διαψεύσει στα γαλλικά έναν παρόμοιο ψευδή ισχυρισμό σχετικά με τον στολίσκο προς τη Γάζα. Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα άρθρα επαλήθευσης γεγονότων σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα εδώ.