Βίντεο του 2014 στο Λονδίνο κοινοποιείται ψευδώς ως βίντεο που δείχνει «σκλαβοπάζαρο» στη Συρία το 2024

«Που είναι οι δικαιωματιστές και οι πάσης φύσεως "ισαποστάκηδες";! ΣΚΛΑΒΟΠΑΖΑΡΟ ΓΥΝΑΙΚΩΝ-ΛΑΦΥΡΩΝ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ! (...)», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 22 Δεκεμβρίου 2024, η οποία προβλήθηκε περισσότερες από επτά χιλιάδες φορές.

Ο χρήστης συνδέει τα σχόλιά του με ένα βίντεο είκοσι δευτερολέπτων. Δείχνει γυναίκες με μαντίλες, με τα χέρια τους πιασμένα σε αλυσίδες που κρατούν άνδρες. Ένας από αυτούς, με μαντήλι στο κεφάλι και μεγάφωνο στο χέρι, διακηρύσσει στα αγγλικά: «We have Yezidi women, we have Kurdish women and we have Christians» («Έχουμε γυναίκες Γεζίντι, έχουμε Κούρδισσες και έχουμε χριστιανές»), καλώντας όπως φαίνεται τους περαστικούς να τις αγοράσουν, σαν σε αγορά.

Μια άλλη ανάρτηση που κοινοποίησε το ίδιο βίντεο στο Facebook στα ελληνικά αναφέρει: «Μετά την πτώση του "δικτατορικού" καθεστώτος του Άσαντ, δημιουργήθηκε στη Συρία μια αγορά για δουλεμπόρους (...)».

Το ίδιο βίντεο με παρόμοιους ισχυρισμούς κοινοποιήθηκε επίσης στα γαλλικά, ισπανικά και ιταλικά.

Τα πλάνα μεταδόθηκαν επίσης στη γαλλική έκδοση της Pravda, η οποία αποτελεί μέρος ενός δικτύου που, σύμφωνα με την Viginum, τη γαλλική οργάνωση που μάχεται κατά της ξένης ψηφιακής παρέμβασης, περιλαμβάνει σχεδόν 193 ιστότοπους που διαδίδουν ρητορική υπέρ του Κρεμλίνου με τη μορφή ψευδών ισχυρισμών (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ).

Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ψευδείς. Το βίντεο ήταν σκηνοθετημένο από Κούρδους ακτιβιστές κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης στο Λονδίνο το 2014, όπως φαίνεται σε ανάλυση του υλικού από το  AFP. 

Image

Στιγμιότυπο της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 30/12/2024

Ένα βίντεο από το 2014

Μια προηγμένη διαδικτυακή αναζήτηση χρησιμοποιώντας ακριβείς λέξεις-κλειδιά στα αγγλικά, όπως «Kurdish», «Christian», «women», «sex» και «slave», μας επέτρεψε να βρούμε ένα άρθρο από το αμερικανικό μέσο ενημέρωσης Newsweek, με ημερομηνία 15 Οκτωβρίου 2014 (αρχειοθετημένο εδώ). 

Σε μία από τις φωτογραφίες που απεικονίζουν το άρθρο, μπορούμε να δούμε αρκετές ομοιότητες με τις εικόνες που αναμεταδίδονται στα κοινωνικά δίκτυα: συγκεκριμένα, βλέπουμε τον ίδιο άνδρα να φοράει πράσινο μπουφάν, ένα γκρι κασκόλ στο κεφάλι και ένα ερυθρόλευκο μεγάφωνο μπροστά από το στόμα του. Στο βάθος, αναγνωρίζουμε επίσης τον άνδρα με το λευκό κασκόλ και το καφέ σακάκι και τις γυναίκες με τις μαύρες μαντίλες.

Επιπλέον, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία του σκηνικού ταιριάζουν με αυτά που αναγνωρίζονται στο βίντεο.

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων μεταξύ του βίντεο του Facebook και της φωτογραφίας του Newsweek. Τα έγχρωμα πλαίσια προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 27/12/2024

Σύμφωνα με τη λεζάντα που έγραψε το Newsweek, η φωτογραφία τραβήχτηκε έξω από το Κοινοβούλιο στο Λονδίνο, που στεγάζεται στο Παλάτι του Ουέστμινστερ, στις 14 Οκτωβρίου 2014.

Εκείνη την ημέρα, Κούρδοι ακτιβιστές είχαν στήσει ένα «σκλαβοπάζαρο» στο κέντρο του Λονδίνου για να «τραβήξουν την προσοχή» στις «πρακτικές δουλεμπορίου» του Ισλαμικού Κράτους, αναφέρει το άρθρο του Newsweek. 

Μια προηγμένη αναζήτηση στα αγγλικά για το γεγονός αυτό μας επιτρέπει να βρούμε άλλα άρθρα για το θέμα αυτό στους ιστότοπους του BBC και της αγγλόφωνης έκδοσης της Huffpost, που δημοσιεύθηκαν τον Οκτώβριο του 2014 (αρχειοθετημένοι σύνδεσμοι εδώ και εδώ).

 Όλες αφηγούνται την ίδια ιστορία για μια ψεύτικη δημοπρασία σκλάβων που έστησαν Κούρδοι διαδηλωτές στο κέντρο της βρετανικής πρωτεύουσας. Σύμφωνα με το BBC, οι ακτιβιστές αυτοί ανήκουν σε μια ομάδα που ονομάζεται «Compassion 4 Kurdistan».

Σύμφωνα με τα διάφορα άρθρα, η ομάδα έκανε πρόβες για τη σκηνοθεσία μπροστά από μια σειρά από εξέχοντα αξιοθέατα του Λονδίνου, συμπεριλαμβανομένου του Παλατιού του Ουέστμινστερ.

Στο Google Street View, στο Βρετανικό Κοινοβούλιο του Λονδίνου, μπορεί κανείς να δει τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που προαναφέρθηκαν: τις εγκοπές στις κολώνες και τα κιγκλιδώματα που περιβάλλουν το παλάτι.

Το AFP δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει την ακριβή θέση που φαίνεται στο βίντεο, καθώς το σχέδιο των κιγκλιδωμάτων και των στηλών επαναλαμβάνεται σε όλο το κτίριο.

Ωστόσο, οι πολλές συγκυρίες (όσον αφορά την ενδυμασία και την αρχιτεκτονική) σημαίνουν ότι το βίντεο δεν γυρίστηκε πρόσφατα στη Συρία, αλλά στο Λονδίνο, κοντά στο Παλάτι του Ουέστμινστερ, κατά τη διάρκεια αυτής της εκδήλωσης το 2014.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που οι εικόνες αυτές έχουν αφαιρεθεί από το πλαίσιο. Το 2021, η ομάδα του AFP που εδρεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες δημοσίευσε ένα άρθρο επαλήθευσης για τις εικόνες αυτές, όταν παρουσιάστηκαν λανθασμένα ως εικόνες των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.

Μειονότητες θύματα της δουλείας

Παρόλο που οι εικόνες αυτές δεν δείχνουν μια δημοπρασία δούλων στη Συρία, η μάστιγα της εμπορίας ανθρώπων έχει γίνει πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια για ορισμένες από τις εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες της χώρας, με πολλές γυναίκες από αυτές τις κοινότητες να εξαναγκάζονται σε καθεστώς σεξουαλικών σκλάβων.

Το 2016, μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο στα αγγλικά «Ήρθαν για να καταστρέψουν: Εγκλήματα του ISIS κατά των Γιαζίντι» αναφερόταν σε αυτές τις πράξεις ως πιθανώς ισοδύναμες με «γενοκτονία» (αρχειοθετημένος σύνδεσμος εδώ).

Παρόλο που η νέα συριακή κυβέρνηση, η οποία σχηματίστηκε από συνασπισμό ένοπλων ομάδων και βρίσκεται στην εξουσία από τις αρχές Δεκεμβρίου 2024, κάνει πολλές καθησυχαστικές χειρονομίες προς όλες τις μειονότητες σε μια χώρα τραυματισμένη από 13 χρόνια καταστροφικού πολέμου, η επαγρύπνηση παραμένει το ζητούμενο για αυτές.

Οι αρχές, από την πλευρά τους, γνωρίζουν ότι εξετάζονται ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσουν τις κοινότητες μιας πολυθρησκευτικής και πολυεθνικής χώρας.

Σύμφωνα με τον οργανισμό μετανάστευσης του ΟΗΕ (ΔΟΜ), υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι μέλη θρησκευτικών μειονοτήτων έχουν εγκαταλείψει τη χώρα από φόβο για «πιθανές απειλές».

Η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ έχει προκαλέσει πολυάριθμους ψευδείς ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς στα κοινωνικά δίκτυα, τους οποίους το AFP έχει επαληθεύσει εδώ και εδώ.