Αυτά τα βίντεο δεν δείχνουν πυρκαγιά στο Βατικανό - συνέβησαν σε διαφορετικό σημείο της Ρώμης

Η λεζάντα στην παρακάτω ανάρτηση στο Facebook, που δημοσιεύτηκε στις 10 Ιουλίου, έχει ως εξής: «Τελευταία νέα! Ρώμη, Βατικανό καίγεται (...) Τεράστια έκρηξη και πυρκαγιά στη Ρώμη.Ο μαύρος καπνός επεκτείνεται στο κέντρο της πρωτεύουσας όπου έχει προγραμματιστεί ροκ συναυλία για απόψε».

Image

Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 25/07/2022

Το πρώτο βίντεο που περιλαμβάνεται στην ανάρτηση δείχνει τεράστια σύννεφα καπνού να καλύπτουν τον μπλε ουρανό, με δέντρα και κτίρια σε πρώτο πλάνο. Το βίντεο φαίνεται να έχει τραβηχτεί από κινούμενο όχημα. Στο δεύτερο βίντεο φαίνονται φλόγες και τεράστια σύννεφα καπνού, με δέντρα, κτίρια και έναν δρόμο σε πρώτο πλάνο. Ένας άνδρας, που φαίνεται να φοράει στολή αξιωματικού ασφαλείας, σταματάει ένα αυτοκίνητο. Ακούγονται επίσης εκρήξεις.

Παρόμοιες αναρτήσεις με ψευδείς ισχυρισμούς ότι τα πλάνα έδειχναν φωτιές στο Βατικανό εμφανίστηκαν στο Facebook, όπως εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.

Συνολικά, αυτές οι αναρτήσεις στο Facebook έχουν κοινοποιηθεί περισσότερες από 440 φορές και έχουν προβληθεί περισσότερες από 17.500 φορές.

Οι ψευδείς ισχυρισμοί κυκλοφόρησαν επίσης στα κινεζικά, για παράδειγμα εδώ στο Weibo, εδώ στο Twitter και εδώ στον αμερικανικό ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Gettr.

Αυτές οι αναρτήσεις στο Facebook κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο καθώς ξέσπασαν πολλές πυρκαγιές στη Ρώμη τον Ιούλιο. Ωστόσο, το AFP δεν βρήκε στοιχεία, επίσημες δηλώσεις ή αναφορές ότι ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά στο Βατικανό τον Ιούλιο του 2022.

Οι συγκρίσεις εικόνων και ο γεωγραφικός εντοπισμός δείχνουν ότι η πυρκαγιά εκδηλώθηκε σε άλλο σημείο της Ρώμης

Οι αναζητήσεις με λέξεις-κλειδιά στο Google δείχνουν ότι ένα από τα βίντεο που χρησιμοποιήθηκαν στους ψευδείς ισχυρισμούς δημοσιεύθηκε αρχικά εδώ στο Twitter στις 9 Ιουλίου 2022, από τον ιταλικό ειδησεογραφικό οργανισμό Inews24.

Η λεζάντα στο βίντεο του Inews24 που αναρτήθηκε στο Twitter μεταφράζεται ως εξής: «Πυρκαγιά στη #Ρώμη, τρομακτικές εικόνες / Βίντεο από τον ανταποκριτή μας».

Παρακάτω παρατίθεται ένα στιγμιότυπο οθόνης που συγκρίνει ένα από τα βίντεο που χρησιμοποιήθηκαν στους ψευδείς ισχυρισμούς (δεξιά) με το βίντεο που δημοσίευσε το Inews24 (αριστερά):

Image

Σύγκριση στιγμιότυπου του βίντεο που κοινοποιήθηκε σε μία από τις παραπλανητικές αναρτήσεις (δεξιά) και του Tweet από τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης Inews24 (αριστερά). Οι κόκκινες γραμμές προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 27/07/2022

Το βίντεο αντιστοιχεί σε αυτή την εικόνα Google Street κοντά στο αρχαιολογικό πάρκο Centocelle στη Ρώμη - που βρίσκεται περίπου 13 χιλιόμετρα από το Βατικανό.

Ακολουθεί ένα στιγμιότυπο οθόνης που συγκρίνει ένα από τα βίντεο που κοινοποιήθηκαν στους ψευδείς ισχυρισμούς (δεξιά) και τις εικόνες του δρόμου στους χάρτες Google (αριστερά):

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων του βίντεο που κοινοποιήθηκε στις παραπλανητικές αναρτήσεις (δεξιά) και των εικόνων του δρόμου στους χάρτες Google (αριστερά). Οι κόκκινοι κύκλοι προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 26/07/2022

Παρόμοιες λεπτομέρειες, κυκλωμένες με κόκκινο από το AFP, είναι ορατές στα στιγμιότυπα, όπως η πόρτα στον τοίχο και ο τύπος του δέντρου.

Οι συγκρίσεις δείχνουν ότι το βίντεο τραβήχτηκε στην οδό Papiria, στη νότια πλευρά του πάρκου Centocelle.

Το AFP δημοσίευσε επίσης εικόνες από την πυρκαγιά κοντά στο αρχαιολογικό πάρκο της Ρώμης εδώ και εδώ.

Η λεζάντα σε μία από τις εικόνες του AFP γράφει: «Καπνός υψώνεται από την καμένη βλάστηση μετά από πυρκαγιά που ξέσπασε κοντά στο αρχαιολογικό πάρκο Centocelle, στην ανατολική Ρώμη, στις 9 Ιουλίου 2022».

Ο γεωγραφικός εντοπισμός ενός άλλου βίντεο που χρησιμοποιήθηκε στους ψευδείς ισχυρισμούς δείχνει ότι γυρίστηκε επίσης μακριά από το Βατικανό

Μετά από περαιτέρω αναζητήσεις στους χάρτες της Google, μπορέσαμε να βρούμε την τοποθεσία από την οποία τραβήχτηκε το άλλο βίντεο που χρησιμοποιήθηκε στους ελληνικούς ψευδείς ισχυρισμούς. Βιντεοσκοπήθηκε ανατολικά του πάρκου Centocelle, εδώ, περίπου 14 χιλιόμετρα από το Βατικανό.

Η σύγκριση των στιγμιότυπων οθόνης παρακάτω δείχνει παρόμοιες λεπτομέρειες μεταξύ του βίντεο που χρησιμοποιήθηκε στους ψευδείς ισχυρισμούς (δεξιά) και της προβολής του δρόμου της Google (αριστερά). Οι κάδοι απορριμμάτων και το φανάρι στο δρόμο, που έχουν κυκλωθεί με κόκκινο χρώμα από το AFP, είναι και τα δύο ορατά στην αριστερή πλευρά των στιγμιότυπων οθόνης:

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων του δεύτερου βίντεο που κοινοποιήθηκε στις παραπλανητικές αναρτήσεις (δεξιά) και των εικόνων του δρόμου στους χάρτες Google (αριστερά). Οι κόκκινοι κύκλοι προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 26/07/2022

Οι συγκρίσεις εικόνων δείχνουν ότι αυτό το βίντεο τραβήχτηκε στην οδό Romanisti, στην ανατολική πλευρά του πάρκου Centocelle.

Διάφορα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η πυρκαγιά στις 9 Ιουλίου έλαβε χώρα κοντά στο πάρκο Centocelle και όχι στο Βατικανό

Δημοσιεύματα μέσων ενημέρωσης, για παράδειγμα εδώ, ανέφεραν ότι η πυρκαγιά εκδηλώθηκε κοντά στο πάρκο Centocelle και είχε εξαπλωθεί σε ένα κέντρο διάλυσης αυτοκινήτων, προκαλώντας εκρήξεις. Ένα κέντρο διάλυσης αυτοκινήτων κοντά στο πάρκο φαίνεται εδώ στους χάρτες της Google.

Σε μία από τις φωτογραφίες του AFP από την πυρκαγιά της 9ης Ιουλίου φαίνεται επίσης ένας τρούλος, ο οποίος αντιστοιχεί στη Βασιλική του San Giovanni Bosco, που βρίσκεται κοντά στο πάρκο Centocelle, εδώ.

Ο τρούλος είναι ορατός στη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας του AFP:

Image

Καπνός υψώνεται από τη φλεγόμενη βλάστηση μετά από πυρκαγιά που ξέσπασε κοντά στο αρχαιολογικό πάρκο Centocelle, στην ανατολική Ρώμη, στις 9 Ιουλίου 2022. ( AFP / TIZIANA FABI)

Άλλα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των Reuters, Sky News και UPI, αναφέρθηκαν επίσης στην τεράστια πυρκαγιά στην ανατολική Ρώμη στις 9 Ιουλίου, περιγράφοντας πυκνό μαύρο καπνό που ήταν ορατός σε απόσταση χιλιομέτρων. Η πυρκαγιά αυτή ήταν η τέταρτη μεγάλη πυρκαγιά που έπληξε την ιταλική πρωτεύουσα σε λιγότερο από ένα μήνα.

Ο ψευδής ισχυρισμός ότι η πυρκαγιά έλαβε χώρα στο Βατικανό καταρρίφθηκε επίσης από τον ειδησεογραφικό ιστότοπο Knack με έδρα το Βέλγιο.