Ένα βίντεο δεν δείχνει μια πρόσφατη διαδήλωση αγροτών στην Ολλανδία, αλλά μια πορεία διαμαρτυρίας στις Βρυξέλλες το 2015

«Οι αγρότες, στην Ολλανδία, μας δείχνουν τον δρόμο...», αναφέρεται σε μια ανάρτηση στο Facebook της 13ης Αυγούστου.

Κοινοποιεί ένα βίντεο που δείχνει ένα πλήθος να πετάει άχυρα στην αστυνομία στο κέντρο μιας πόλης και στη συνέχεια διαδηλωτές να βάζουν φωτιά σε μια στοίβα άχυρα μπροστά στην αστυνομία.

Image

Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 15/08/2022

Κοινοποιήθηκε περισσότερες από 830 φορές στην Ελλάδα, ενώ εντοπίστηκε επίσης εδώ στο Facebook και εδώ στο Twitter στα ελληνικά και στα αγγλικάεδώ.

Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι ψευδής. Το βίντεο δεν δείχνει μία πρόσφατη διαδήλωση Ολλανδών αγροτών, αλλά μια ευρωπαϊκή διαδήλωση αγροτών τον Σεπτέμβριο του 2015, στο Βέλγιο. 

Χιλιάδες αγρότες από όλη την Ευρώπη είχαν συγκεντρωθεί μπροστά από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για να διαμαρτυρηθούν για την κατάρρευση των τιμών των προϊόντων τους, στις 7 Σεπτεμβρίου 2015.

Μια διαδήλωση που κλιμακώθηκε στο κέντρο των Βρυξελλών

Επικεντρωθήκαμε στις λεπτομέρειες που υπάρχουν στο βίντεο προκειμένου να εντοπίσουμε το μέρος από το οποίο τραβήχτηκε, και πιο συγκεκριμένα τα κτίρια που είναι ορατά στις εικόνες.

Στο 0:36 του βίντεο, είναι δυνατόν να δούμε ένα τεράστιο κτίριο που είναι τυλιγμένο με ένα πανό που φέρει την ευρωπαϊκή σημαία, όπως φαίνεται στο παρακάτω στιγμιότυπο:

Image

Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook, στο 0:36 του βίντεο. Λήψη εικόνας: 15/08/2022

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας μας επέτρεψε να αναγνωρίσουμε το κτίριο ως την έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην καρδιά των Βρυξελλών, όπως φαίνεται στο παρακάτω Google Street view:

Το μέρος όπου γυρίστηκε το βίντεο είναι η ευρωπαϊκή συνοικία των Βρυξελλών, και πιο συγκεκριμένα στον κυκλικό κόμβο Schuman, ο οποίος βρίσκεται μπροστά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως δείχνουν οι χάρτες Google Maps και Google Street view.

Το κτίριο «Justius Lipsius» είναι επίσης ορατό σε ένα μέρος του βίντεο (0:14, για παράδειγμα), πίσω από τους αστυνομικούς στα αριστερά.

Επομένως, πρόκειται για μια διαδήλωση που έλαβε χώρα στη βελγική και ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και όχι στην Ολλανδία, όπως υποστηρίζεται στις αναρτήσεις στο Facebook.

Διαδήλωση Ευρωπαίων αγροτών το 2015 -ανάμεσά τους και Ολλανδοί αγρότες

Μετά από αρκετές αντίστροφες αναζητήσεις βίντεο και αναζητήσεις λέξεων-κλειδιών σε αρκετές μηχανές αναζήτησης, βρήκαμε τα πρώτα στοιχεία που μας επέτρεψαν να διαπιστώσουμε ότι το υλικό έδειχνε πιθανότατα μια διαδήλωση που έλαβε χώρα στις 7 Σεπτεμβρίου 2015 στην πρωτεύουσα του Βελγίου.

Η πρώτη σχετική λεπτομέρεια είναι το τρακτέρ που εκτοξεύει άχυρο σε μια ομάδα αστυνομικών, στο σημείο 0:04 του βίντεο στο Facebook. Το ίδιο τρακτέρ και η θεριζοαλωνιστική μηχανή του φωτογραφήθηκαν από φωτογράφο του AFP επί τόπου. Το τρακτέρ είναι ορατό στη σύγκριση εικόνων που ακολουθεί:

Image

Στιγμιότυπο (αριστερά) του παραπλανητικού βίντεο στο Facebook και της φωτογραφίας του AFP (δεξιά). Οι κόκκινοι κύκλοι προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 15/08/2022

Η πορτοκαλί θεριζοαλωνιστική μηχανή είναι πλήρως ορατή στη δεξιά φωτογραφία του AFP. Στην αριστερή εικόνα, στον κόκκινο κύκλο, φαίνεται μόνο το στόμα της που φτύνει άχυρο. Ένα άτομο που φοράει λευκό μπλουζάκι είναι επίσης ορατό μέσα στο τρακτέρ και στις δύο εικόνες, περικυκλωμένο με κόκκινο χρώμα. Η λεζάντα της φωτογραφίας του AFP έχει ως εξής: «Αγρότες σκορπούν άχυρο στις αστυνομικές δυνάμεις από μια θεριζοαλωνιστική μηχανή κατά τη διάρκεια διαδήλωσης μπροστά από το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 7 Σεπτεμβρίου 2015 στις Βρυξέλλες (...)».

Στο σημείο 0:03 του βίντεο, καταφέραμε να εντοπίσουμε έναν άλλο φωτογράφο, κυκλωμένος με κόκκινο παρακάτω:

Image

Στιγμιότυπο από την παραπλανητική ανάρτηση στο Facebook (αριστερά) και από τον βελγικό ειδησεογραφικό ιστότοπο RTBF (δεξιά). Οι κόκκινοι κύκλοι προστέθηκαν από το AFP.Λήψη εικονών: 15/08/2022.

Η φωτογραφία στα δεξιά προέρχεται από την ιστοσελίδα της βελγικής εθνικής τηλεόρασης RTBF, η οποία αναφέρθηκε στο γεγονός στις 7 Σεπτεμβρίου 2015. Ο φωτογράφος, που είναι κυκλωμένος με κόκκινο χρώμα και στις δύο εικόνες, στέκεται ανάμεσα στο τρακτέρ και την αστυνομία. Στο βίντεο, είναι ορατός μεταξύ των σημείων 0:01 και 0:15.

Στο 0:28 του βίντεο, οι αγρότες βάζουν φωτιά σε δεμάτια άχυρου τα οποία σπρώχνουν εναντίον της αστυνομίας. Αρκετές κίτρινες σημαίες είναι επίσης ορατές στο βάθος της εικόνας. Καταφέραμε να αναγνωρίσουμε αυτές τις δύο λεπτομέρειες σε μια φωτογραφία του AFP, που τραβήχτηκε επί τόπου. Ακολουθεί η σύγκριση:

Image

Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και της φωτογραφίας του AFP (δεξιά). Οι κόκκινοι κύκλοι προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 15/08/2022.

Οι σημαίες, περιτριγυρισμένες με κόκκινο χρώμα, είναι ευδιάκριτες τόσο στην εικόνα του βίντεο στα αριστερά όσο και στη φωτογραφία του AFP στα δεξιά. Οι μπάλες από άχυρο, επίσης περιτριγυρισμένες από κόκκινο, παίρνουν φωτιά μπροστά από τους αστυνομικούς και στις δύο εικόνες. Η λεζάντα της φωτογραφίας του AFP έχει ως εξής: «Ευρωπαίοι αγρότες βάζουν φωτιά σε δεμάτια άχυρου καθώς οργανώνουν διαμαρτυρία εμποδίζοντας την πρόσβαση στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα στις Βρυξέλλες, 7 Σεπτεμβρίου 2015».

Στο φόντο του αριστερού παραπάνω στιγμιότυπου οθόνης, είναι δυνατόν να διακρίνει κανείς κάποια κτίρια. Στα δεξιά, διακρίνεται ένα μικρό τμήμα του τοίχου του κτιρίου «Justius Lipsius». Μια σειρά από δύο κτίρια καταλαμβάνει το υπόλοιπο της εικόνας, στα αριστερά. Καταφέραμε να τα αναγνωρίσουμε στο Google Street view, εδώ και εδώ.

Η φωτογραφία του AFP στα δεξιά της παραπάνω σύγκρισης εικόνων, δείχνει ξεκάθαρα το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο βρίσκεται απέναντι από τα προαναφερθέντα κτίρια.

Έτσι, προσδιορίσαμε τον γεωγραφικό εντοπισμό της λήψης του βίντεο, στο κέντρο του κυκλικού κόμβου Schuman, ως εξής:

Image

Στιγμιότυπο από τους χάρτες Google που δείχνει το σημείο όπου τραβήχτηκε η φωτογραφία. Οι κόκκινες γραμμές προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνας: 15/08/2022

Έχοντας διαπιστώσει ότι το υλικό είναι από αυτή τη διαδήλωση, μπορούμε να αναζητήσουμε αναρτήσεις στο Facebook χρησιμοποιώντας κάποιες σχετικές λέξεις-κλειδιά και ένα χρονικό φίλτρο για να εμφανίσουμε μόνο αναρτήσεις από το 2015. Ένα από τα αποτελέσματα που βλέπουμε είναι μια φωτογραφία από το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa με τον τίτλο: «Belgio, scontri fra agricoltori e polizia per politiche Ue» (Βέλγιο, συγκρούσεις μεταξύ αγροτών και αστυνομίας για τις πολιτικές της ΕΕ). Αναζητώντας τον ίδιο τίτλο στο Google, βλέπουμε ένα βίντεο από τον ιταλικό ιστότοπο eunews.it, χρησιμοποιώντας το ίδιο υλικό με τις αναρτήσεις στο Facebook από το σημείο 2:10:

Έτσι, μπορούμε να αποδείξουμε με βεβαιότητα ότι η προέλευση του υλικού είναι από τον Σεπτέμβριο του 2015. Η Guardian και το BBC αναφέρουν ότι 4.000 έως 4.800 αγρότες βρίσκονταν εκείνη την ημέρα στη βελγική πρωτεύουσα. Σύμφωνα με το Euronews, πολλοί παραγωγοί γάλακτος και χοιροτρόφοι ήταν παρόντες στη διαδήλωση. Το ίδιο γεγονός αναφέρθηκε και από το AFP σε βίντεο εδώ.

Ολλανδοί αγρότες ήταν επίσης παρόντες στη διαδήλωση του 2015. Η συνέντευξη του Euronews με την Ingrid Janssen, πρόεδρο της ολλανδικής ένωσης χοίρων, επιβεβαίωσε την παρουσία τους.

Το τρέχον κύμα διαμαρτυριών των Ολλανδών αγροτών

Ωστόσο, η σειρά διαμαρτυριών των αγροτών στις Κάτω Χώρες αφορούσε διαφορετικά ζητήματα. Ξεκίνησαν ήδη από το 2019, όταν η κυβέρνηση άρχισε για πρώτη φορά να μιλάει για μέτρα που επηρεάζουν τη γεωργία προκειμένου να μειωθούν οι εκπομπές αζώτου.

Το σημερινό κύμα διαμαρτυριών ξέσπασε με αφορμή ένα κυβερνητικό σχέδιο που ανακοινώθηκε τον Ιούνιο και προβλέπει τη μείωση του αριθμού των αγροτικών ζώων και το κλείσιμο ορισμένων εκμεταλλεύσεων προκειμένου να μειωθούν συνολικά οι εκπομπές αζώτου. Πρωταρχικός στόχος της ολλανδικής κυβέρνησης είναι η συνολική μείωση των εκπομπών αζώτου στη χώρα κατά 50% έως το 2030. Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, σύμφωνα με τα προτεινόμενα κυβερνητικά μέτρα, οι εκπομπές αζώτου θα μειωθούν έως και 70 τοις εκατό.

Η Ολλανδία, ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας γεωργικών προϊόντων στον κόσμο, είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς θερμοκηπιακών αερίων -κυρίως αζώτου- στην Ευρώπη, κυρίως λόγω των λιπασμάτων και της κοπριάς που παράγεται από τα ζώα. Όμως οι αγρότες λένε ότι αδικούνται σε σύγκριση με τις μεγάλες επιχειρήσεις και τη βιομηχανία και πολλοί από αυτούς υπόσχονται να αντισταθούν σε οποιαδήποτε σχέδια περικοπής ή κλεισίματος γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Ωστόσο, οι διαμαρτυρίες των Ολλανδών αγροτών στο πρόσφατο παρελθόν στρέφονταν κατά της ολλανδικής κυβέρνησης και πολιτικών και όχι κατά της ΕΕ.