Όχι, η εφημερίδα Guardian δεν ειρωνεύτηκε τον Έλληνα πρωθυπουργό Μητσοτάκη με αυτόν τον τίτλο

«(...)Η Guardian κοροϊδεύει τον πρωθυπουργό τους Μπόρις Τζόνσον για τις διακοπές του και τον λέει Μητσοτάκη...», αναφέρεται σε ανάρτηση στο Facebook στις 16 Αυγούστου.

Κοινοποιεί ένα στιγμιότυπο από την ιστοσελίδα της βρετανικής εφημερίδας The Guardian, η οποία φαίνεται να τιτλοφορεί το άρθρο της ως εξής στα αγγλικά: «Το καλοκαίρι του Μπόρις 'Μητσοτάκη' Τζόνσον: τι έκανε ο πρωθυπουργός;».

Image

Στιγμιότυπο της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας:18/08/2022

Παρόμοιες αναρτήσεις έχουν εντοπιστεί στο Facebook εδώ, εδώ, εδώ, εδώ και εδώ. Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε εκατό φορές στο Facebook, εντοπίστηκε επίσης στο Twitter εδώ και αναδημοσιεύτηκε περισσότερες από 340 φορές.

Μια άλλη ανάρτηση στο Facebook έχει ως εξής: «Ηρθε στην Ελλάδα για διακοπές ο Άγγλος και τον παρομοίωσαν με τον Μητσοτάκη! Όποιος κάνει ανέμελες διακοπές,γίνεται αυτόματα συνώνυμο του τουρίστα Μητσοτάκη!».

Η εικόνα εμφανίζεται την ώρα που ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον έκανε διακοπές στην Ελλάδα, λίγο μετά από άλλες διακοπές στη Σλοβενία, και επικρίθηκε από τον βρετανικό Τύπο για την αποχώρησή του από τη Βρετανία, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει αυξανόμενο κόστος ζωής. 

Ωστόσο, η εικόνα αυτή δεν απεικονίζει πραγματικό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας The Guardian, όπως κατάφερε να δείξει η έρευνα του AFP.

Ένας τίτλος που δεν δημοσιεύθηκε από τον Guardian

Αρχικά συμβουλευτήκαμε τον ιστότοπο της βρετανικής εφημερίδας και αναζητήσαμε το εν λόγω άρθρο. Βρήκαμε ένα άρθρο εδώ με πανομοιότυπο τίτλο και υπότιτλο - αλλά χωρίς τη λέξη «Μητσοτάκης». Αν και ολόκληρη η εικόνα που χρησιμοποιήθηκε για την εικονογράφηση του άρθρου δεν είναι ορατή, το μέρος που είναι - τα μαλλιά του Μπόρις Τζόνσον - είναι επίσης πανομοιότυπο με αυτό της ανάρτησης στο Facebook. Υπογράφεται από τη δημοσιογράφο της Guardian, Rachel Hall και το πραγματικό άρθρο δημοσιεύτηκε στις 15 Αυγούστου και ενημερώθηκε την ίδια μέρα, στις 21:29.

Η σύγκριση των στιγμιότυπων οθόνης που ακολουθεί δείχνει τη σχεδόν ταυτότητα της εικόνας στο Facebook και του πραγματικού άρθρου:

Image

Στιγμιότυπο από το αρχικό άρθρο του Guardian. Λήψη εικόνας:18/08/2022

Image

Στιγμιότυπο της εικόνας που χρησιμοποιήθηκε στις παραπλανητικές αναρτήσεις στο Facebook. Λήψη εικόνας: 18/08/2022

 

Το αρχικό άρθρο της Guardian (αριστερά) δεν περιέχει το όνομα «Μητσοτάκης» ούτε στον τίτλο, ούτε στο ίδιο το άρθρο. Το άρθρο αναφέρεται μόνο στον Βρετανό πρωθυπουργό.

Συμβουλευτήκαμε επίσης τον ιστότοπο αρχειοθέτησης Wayback machine, ο οποίος σας επιτρέπει να αποθηκεύσετε μια ιστοσελίδα. Εισάγαμε τον σύνδεσμο του άρθρου και φαίνεται ότι αποθηκεύτηκε πολλές φορές μεταξύ 15, 16 και 17 Αυγούστου. Η παλαιότερη έκδοσή του, αυτή της 15ης Αυγούστου στις 15:25.21 GMT, (η ώρα που αποθηκεύτηκε στο Wayback machine) λίγα λεπτά μετά τη δημοσίευσή του στις 16:18 BST, δεν εμφανίζει ούτε στον τίτλο το όνομα «Μητσοτάκης». 

Σε επικοινωνία με το AFP, η Guardian επιβεβαίωσε με email ότι «το στιγμιότυπο οθόνης που μοιράστηκε δεν υπήρξε ποτέ δημοσιευμένος τίτλος της Guardian».

Χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο που εντοπίζει την ψηφιακή χειραγώγηση εικόνων, μπορέσαμε να βρούμε μια ισχυρή ένδειξη ότι η εικόνα στα δημοσιεύματα του Facebook έχει υποστεί ψηφιακή αλλοίωση. Ο τίτλος πιθανότατα επικολλήθηκε πάνω στον αρχικό τίτλο, ώστε να περιέχει το όνομα «Μητσοτάκης», όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες. 

Image

Σύγκριση των στιγμιότυπων της εικόνας που κοινοποιήθηκε στις λανθασμένες αναρτήσεις στο Facebook (αριστερά) και της απόδοσης της ανάλυσης του εργαλείου Invid για την ίδια εικόνα (δεξιά). Οι κόκκινες γραμμές και οι κύκλοι προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 18/08/2022

Η ανάλυση Forensic, με τη χρήση του εργαλείου Invid, της εικόνας που κοινοποιήθηκε στις αναρτήσεις στο Facebook (πάνω δεξιά), δείχνει ότι οι περιοχές που είναι κυκλωμένες με κόκκινο χρώμα είναι πιθανότατα αποτέλεσμα αντιγραφής-επικόλλησης, όπως περιγράφεται στο εργαλείο Invid.

Κριτική στον Μπόρις Τζόνσον και τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Ο τίτλος και το αρχικό άρθρο του Guardian είναι μέρος της κριτικής που ασκεί ο βρετανικός Τύπος στον Μπόρις Τζόνσον για τις διακοπές του στην Ελλάδα και τη Σλοβενία. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός κατηγορείται ότι δεν αντιμετώπισε τα προβλήματα της χώρας του, ιδίως την κλιμακούμενη κρίση του κόστους ζωής, και ότι έκανε διακοπές σε μια κρίσιμη περίοδο για τη χώρα του. Ο Τζόνσον έχει δηλώσει ότι θέλει να αφήσει σημαντικές νέες πολιτικές αποφάσεις για τον διάδοχό του, με αποτέλεσμα η αντιπολίτευση να κατηγορήσει το Συντηρητικό κόμμα του ότι αφήνει τη χώρα χωρίς αποτελεσματική κυβέρνηση.

Επιπλέον, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, αντιμετωπίζει επίσης επικρίσεις στην Ελλάδα, ιδίως σε σχέση με την υπόθεση των υποκλοπών. Το σκάνδαλο των υποκλοπών ξέσπασε όταν ένας από τους αρχητούς της αντιπολίτευσης, ο πρόεδρος του σοσιαλιστικού κόμματος ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ευρωβουλευτής, Νίκος Ανδρουλάκης, κατήγγειλε την «απόπειρα» παρακολούθησής του μέσω του λογισμικού spyware Predator.

H καταγγελία αυτή --που ήρθε να προστεθεί σε προηγούμενες καταγγελίες δύο δημοσιογράφων για παρακολούθηση από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) και το Predator--, ξεσήκωσε την κατακραυγή της αντιπολίτευσης και μερίδας του Τύπου. Ο αρχηγός της ΕΥΠ παραιτήθηκε, καθώς και ένας σύμβουλος και συγγενής του Πρωθυπουργού ενώ ο ίδιος αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι υπήρξε παρακολούθηση του Νικου Ανδρουλάκη αλλά ήταν «λάθος» της ΕΥΠ.

Επίσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε επικριθεί και τον Φεβρουάριο του 2021, επειδή φέρεται να παραβίασε τα μέτρα για τον κορονοϊό στην Ελλάδα, πηγαίνοντας σε ένα πάρτι προς τιμήν του, όπως φαινόταν, στο νησί της Ικαρίας, κατά τη διάρκεια επίσημου ταξιδιού. Ο Μπόρις Τζόνσον είχε τιμωρηθεί με πρόστιμο από την αστυνομία επειδή συμμετείχε σε συγκέντρωση που παραβίασε το λουκέτο της πρωθυπουργικής κατοικίας στο Λονδίνο, στην Ντάουνινγκ Στριτ, τον Ιούνιο του 2020.