Παλιά πλάνα κοινοποιήθηκαν παραπλανητικά σε ανάρτηση για τις πρόσφατες διαδηλώσεις στο Ισραήλ κατά του πολέμου στη Γάζα

Στις 17 Αυγούστου 2025, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο Τελ Αβίβ με αίτημα τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την απελευθέρωση των ομήρων (αρχειοθετημένο εδώ). Η διαδήλωση υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες στο Ισραήλ από την έναρξη των εχθροπραξιών τον Οκτώβριο του 2023. 

Το Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοουμένων, που ήταν ο διοργανωτής της διαμαρτυρίας, εκτίμησε ότι περίπου 500.000 άνθρωποι συμμετείχαν στη βραδινή διαδήλωση στο Τελ Αβίβ -- αριθμός που δεν επιβεβαιώθηκε από την αστυνομία (αρχειοθετημένο εδώ).

Σε όλη τη χώρα, διαδηλωτές απέκλεισαν οδικές αρτηρίες, έβαλαν φωτιά σε ελαστικά και συγκρούστηκαν με την αστυνομία.

Σε αυτό το πλαίσιο, ένας χρήστης του Facebook δημοσίευσε πλάνα και εικόνες που υποτίθεται ότι έδειχναν τις διαδηλώσεις των Ισραηλινών σε όλη τη χώρα. «2,5 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΙΣΡΑΗΛΙΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΤΑΝΙΑΧΟΥ», αναφέρει η μακροσκελής ανάρτηση στο Facebook από τις 17 Αυγούστου 2025, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε περισσότερες από 570 φορές. Ο χρήστης ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι οι Ισραηλινοί ζητούσαν από τον Νετανιάχου «να σταματήσει τον πόλεμο, να αποσύρει το στρατό από τη Γάζα, να σταματήσει τους βομβαρδισμούς και τη γενοκτονία για να επιστρέψουν στα σπίτια τους οι όμηροι».

Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα βίντεο 35 δευτερολέπτων το οποίο περιλαμβάνει διάφορες σκηνές με ανθρώπους που διαδηλώνουν κρατώντας ισραηλινές σημαίες, μαζί με δύο εικόνες που δείχνουν ένα πλήθος διαδηλωτών.

Ωστόσο, παρόλο που εκείνη την ημέρα πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις κατά του πολέμου στη Γάζα, μια έρευνα του AFP διαπίστωσε ότι το βίντεο και μία από τις δύο εικόνες που κοινοποιήθηκαν στο Facebook είναι παλιά.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Το πορτοκαλί «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 20/8/2025

Ένα βίντεο από το 2023

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με βασικά καρέ από το βίντεο αποκάλυψε ότι το κλιπ στην ανάρτηση είχε δημοσιευτεί αρχικά (αρχειοθετημένο εδώ) σε άρθρο του Euronews Αλβανίας στις 29 Ιανουαρίου 2023. Το βίντεο ενσωματώθηκε στο άρθρο από το YouTube, όπου ανέβηκε την ίδια μέρα από τον λογαριασμό του Euronews Αλβανίας.

Το βίντεο που κοινοποιήθηκε στο Facebook περιλαμβάνει μια αφήγηση στα ιταλικά, ενώ το αρχικό βίντεο που δημοσιεύτηκε από το Euronews Αλβανίας έχει μια αφήγηση στα αλβανικά. Μια αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά στα ιταλικά δεν επέστρεψε το ίδιο βίντεο με την ιταλική αφήγηση.

Ένα στιγμιότυπο οθόνης του βίντεο δημοσιεύτηκε επίσης από μια άλλη αλβανική ειδησεογραφική πύλη την ίδια ημερομηνία.

Μια σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ του βίντεο του Euronews και του ψευδώς κοινοποιημένου βίντεο στο Facebook αποκάλυψε σαφείς ομοιότητες, όπως πανομοιότυπες σημαίες, αντίστοιχες σημάνσεις στους δρόμους και τους ίδιους διαδηλωτές.

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ του βίντεο του Euronews (δεξιά) και του βίντεο που κοινοποιήθηκε ψευδώς στο Facebook (αριστερά). Το AFP επισήμανε τις ομοιότητες με διαφορετικά χρώματα. Το πορτοκαλί «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνων: 20/8/2025

Σύμφωνα με το άρθρο του Euronews του 2023, οι διαδηλώσεις εκείνη την εποχή ήταν κατά των προτεινόμενων αλλαγών από την ισραηλινή κυβέρνηση που θα αποδυνάμωναν το δικαστικό σύστημα. 

Η κάλυψη των μέσων ενημέρωσης εκείνη την εποχή αποδεικνύει επίσης ότι όντως πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις στο Ισραήλ τον Ιανουάριο του 2023 για αυτόν τον σκοπό.

Εκείνη την εποχή το AFP ανέφερε (αρχειοθετημένο εδώ) ότι υπήρξαν μαζικές διαμαρτυρίες κατά της κυβέρνησης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, με επίκεντρο τις βαθιά αμφιλεγόμενες μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος, οι οποίες είχαν ενώσει ποικίλες ομάδες φοβούμενες ότι η νομοθετική εξουσία θα αποκτούσε σχεδόν ανεξέλεγκτη εξουσία. Το κοινοβούλιο του Ισραήλ τελικά ψήφισε τον νόμο τον Μάρτιο του 2025 (αρχειοθετημένο εδώ).

Ένα βίντεο του AFP που δημοσιεύτηκε στο YouTube στις 28 Ιανουαρίου 2023, το οποίο δείχνει πλάνα από τη διαμαρτυρία στο Τελ Αβίβ, αποκαλύπτει σαφείς ομοιότητες, όπως τα ίδια κτήρια στο βάθος, τη θέση των σημαιών και ένα άτομο που φοράει ένα χαρακτηριστικό κόκκινο μπουφάν.

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ του βίντεο που κοινοποιήθηκε στο Facebook (αριστερά) και του υλικού που τραβήχτηκε από το AFP στα αρχεία του AFP (δεξιά). Οι ομοιότητες επισημαίνονται με χρώματα από το AFP. Το πορτοκαλί «χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνων: 21/8/2025

Μια φωτογραφία από το 2023

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας για μία από τις εικόνες που περιλαμβανόταν στην ανάρτηση αποκάλυψε ότι κυκλοφορούσε στο διαδίκτυο από τον Μάρτιο του 2023. Συγκεκριμένα, η εικόνα συμπεριλήφθηκε σε πολλά ρεπορτάζ το 2023, για παράδειγμα, εδώ, εδώ και εδώ. Αυτά τα άρθρα κάλυψαν συγκεντρώσεις κατά της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης που προωθούσε ο Νετανιάχου.

Ένα από τα άρθρα αναφέρει το "Twitter/@ShehabAgency", ένα παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων που ιδρύθηκε το 2007, ως πηγή της εικόνας. 

Το AFP προσπάθησε να βρει την εικόνα στον λογαριασμό του πρακτορείου στο X, αλλά ο λογαριασμός δεν είναι προσβάσιμος στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω νομικής απαίτησης.

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ της εικόνας που κοινοποιήθηκε ψευδώς στο Facebook (αριστερά) και της ίδιας εικόνας που κοινοποιήθηκε σε έναν ιστότοπο το 2023 (δεξιά). Οι ομοιότητες επισημαίνονται με χρώματα από το AFP. Το πορτοκαλί «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνων: 21/8/2025

Το AFP δεν μπόρεσε να εντοπίσει την αρχική πηγή της εικόνας.

Μια πραγματική φωτογραφία από τις διαδηλώσεις του 2025

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας για τη δεύτερη φωτογραφία που περιλαμβανόταν στην ανάρτηση μάς οδήγησε σε ένα άρθρο σχετικά με απεργίες και συγκεντρώσεις σε όλο το Ισραήλ στις 16 και 17 Αυγούστου 2025, το οποίο δημοσιεύτηκε από το Radio France Internationale (RFI), τον γαλλικό δημόσιο διεθνή ραδιοφωνικό σταθμό (αρχειοθετημένο εδώ).

Το RFI απέδωσε την εικόνα στον «JACK GUEZ / AFP». Μια αναζήτηση με λέξεις-κλειδιά στον ιστότοπο αρχείου του AFP μάς οδήγησε στην αρχική εικόνα με την ακόλουθη λεζάντα: «Άνθρωποι φωνάζουν και σηκώνουν πλακάτ κατά τη διάρκεια διαδήλωσης που διοργανώθηκε από οικογένειες και φίλους Ισραηλινών που κρατούνται όμηροι από Παλαιστίνιους μαχητές στη Λωρίδα της Γάζας από το 2023, ζητώντας ενέργειες για την απελευθέρωσή τους στην αποκαλούμενη "Πλατεία Ομήρων" στο Τελ Αβίβ στις 16 Αυγούστου 2025». 

Μια σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ της εικόνας που κοινοποιήθηκε στο Facebook και της εικόνας από το αρχείο του AFP αποκάλυψε ομοιότητες --όπως πανομοιότυπα σημάδια στον δρόμο και σημαίες που κυματίζουν στις ίδιες θέσεις-- αποδεικνύοντας ότι πρόκειται για την ίδια εικόνα.

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ της εικόνας που κοινοποιήθηκε στο Facebook (αριστερά) και της αυθεντικής εικόνας από το αρχείο του AFP (δεξιά). Οι ομοιότητες επισημαίνονται με χρώματα από το AFP. Το πορτοκαλί «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνων: 21/8/2025

Στις 19 Αυγούστου 2025, ένας ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι η κυβέρνηση εμμένει σταθερά στην έκκλησή της για απελευθέρωση όλων των ομήρων σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, αφότου η Χαμάς αποδέχτηκε μια νέα πρόταση για εκεχειρία (αρχειοθετημένο εδώ).

Την επόμενη μέρα, στις 20 Αυγούστου, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ ενέκρινε ένα σχέδιο για την κατάκτηση της Πόλης της Γάζας και την επιστράτευση περίπου 60.000 εφέδρων, αυξάνοντας την πίεση στη Χαμάς καθώς οι μεσολαβητές πιέζουν για κατάπαυση του πυρός (αρχειοθετημένο εδώ).

Στις 21 Αυγούστου 2025, το Ισραήλ έδωσε το πράσινο φως για ένα μεγάλο έργο εποικισμού σε μια περιοχή της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης (αρχειοθετημένο εδώ). Η διεθνής κοινότητα έχει προειδοποιήσει ότι μια τέτοια κίνηση απειλεί τη βιωσιμότητα ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε ότι ο εποικισμός θα διασπάσει ουσιαστικά τη Δυτική Όχθη στα δύο και θα αποτελέσει «υπαρξιακή απειλή» για ένα γειτονικό παλαιστινιακό κράτος.

Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, που πυροδοτήθηκε από την άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023, είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 1.219 ανθρώπων, κυρίως αμάχων, σύμφωνα με καταμέτρηση του AFP που βασίζεται σε επίσημα στοιχεία (αρχειοθετημένο εδώ).

Μέχρι τις 22 Αυγούστου 2025, η ισραηλινή επίθεση είχε σκοτώσει τουλάχιστον 62.192 Παλαιστίνιους, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άμαχοι, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας στη Γάζα που ελέγχεται από τη Χαμάς, τα οποία τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν αξιόπιστα.