Αυτό το βίντεο δεν δείχνει την επικεφαλής της ΕΕ σε αυτοκίνητο περικυκλωμένο από διαδηλωτές στη Βουλγαρία

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EE), Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επισκέφθηκε ένα βουλγαρικό εργοστάσιο όπλων στις 31 Αυγούστου 2025. Πριν από την άφιξή της, υποστηρικτές του βουλγαρικού ακροδεξιού κόμματος Βαζραζντάνε, συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη του Κοσταντίν Κοσταντίνοφ, συγκεντρώθηκαν έξω από το εργοστάσιο στην πόλη Σόποτ για να διαμαρτυρηθούν για την επίσκεψή της. Σύντομα, άρχισε να κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο που έδειχνε διαδηλωτές να προσπαθούν να εμποδίσουν τη διέλευση ενός μαύρου αυτοκινήτου, μαζί με τον ψευδή ισχυρισμό ότι η φον ντερ Λάιεν βρισκόταν μέσα στο όχημα. Στην πραγματικότητα, τα δεδομένα πτήσης, φωτογραφίες και βίντεο επιβεβαιώνουν ότι η επικεφαλής της ΕΕ δεν είχε φτάσει ακόμη στη Βουλγαρία εκείνη την ώρα — προσγειώθηκε περίπου τρεις ώρες αργότερα. Αξιωματούχοι δήλωσαν επίσης στο AFP ότι δεν βρισκόταν μέσα στο όχημα. 

«Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν πήγε σήμερα στην Βουλγαρία και είχε την τύχη που είχε και ο Άδωνις Γεωργιάδης - Adonis Georgiadis  στην Σύρο. Αποδοκιμάστηκε έντονα απο συγκεντρωμένους πολίτες που της φώναζαν: "Είσαι Ναζί εγκληματίας"!», γράφει αυτή η ανάρτηση στα ελληνικά στο Facebook από τις 31 Αυγούστου 2025, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε περισσότερες από 650 φορές. 

Ο χρήστης συγκρίνει το περιστατικό με την έντονη αποδοκιμασία που δέχτηκε ο Έλληνας Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης έξω από το νοσοκομείο της Σύρου, κατά την επίσκεψή του στο νησί στις 31 Αυγούστου. 

Η ανάρτηση περιλαμβάνει ένα βίντεο διάρκειας 19 δευτερολέπτων, το οποίο δείχνει ένα μαύρο Audi περιτριγυρισμένο από διαδηλωτές που κρατούν βουλγαρικές και ρωσικές σημαίες, καθώς και αστυνομικούς. Στο ηχητικό απόσπασμα ακούγονται διαδηλωτές να φωνάζουν συνθήματα όπως «Ναζί, Ναζί» και να γιουχάρουν.

Τα σχόλια αποδεικνύουν ότι πολλοί χρήστες πίστεψαν πως η φον ντερ Λάιεν πράγματι βρισκόταν στο αυτοκίνητο, με αρκετά άτομα να γράφουν «μπράβο» και «καλά της έκαναν». Αρκετοί χρήστες εξέφρασαν επίσης αντιευρωπαϊκά συναισθήματα, γράφοντας σχόλια όπως «Αποκαλύφθηκε πλέον [ότι] η Ευρωπαϊκή Ένωση σάπισε». 

Ο ισχυρισμός με το βίντεο κοινοποιήθηκε και από άλλους χρήστες στο Facebook, το X και έναν ελληνικό ιστότοπο. Κοινοποιήθηκε επίσης στο Χ από τον πρόεδρο του εθνικιστικού κόμματος Ελληνική Λύση, Κυριάκο Βελόπουλο, ο οποίος σχολίασε ότι «η Ευρώπη ξυπνάει». 

Διάφορες εκδοχές του κυκλοφόρησαν και σε άλλες γλώσσες, όπως τα βουλγαρικά, τα αγγλικά, τα ρωσικά, τα ολλανδικά, τα σερβικά και τα σλοβακικά.  

Στη μεγαλύτερη τρίλεπτη εκδοχή του βίντεο (για παράδειγμα, σε αυτή τη βουλγαρική ανάρτηση), βλέπουμε τον διευθυντή της βουλγαρικής χωροφυλακής, Νικολάι Νικόλοφ, να βγαίνει από το αυτοκίνητο. Ο ίδιος επιβεβαίωσε στο AFP ότι βρισκόταν στο όχημα με τους συναδέλφους του και όχι με τη φον ντερ Λάιεν. Μια μεταγενέστερη έρευνα του AFP έδειξε επίσης ότι η φον ντερ Λάιεν δεν είχε φτάσει στη Βουλγαρία τη στιγμή της δημοσίευσης του βίντεο και επομένως δεν θα ήταν δυνατό να βρισκόταν στο αυτοκίνητο, όπως ισχυρίζονται οι viral αναρτήσεις.

Η ένταση που πυροδοτήθηκε από την επίσκεψη της φον ντερ Λάιεν έρχεται εν μέσω διχασμού στη Βουλγαρία σχετικά με την υποστήριξη προς την Ουκρανία.

Παρά τους ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία, η Βουλγαρία έχει υποστηρίξει σθεναρά την Ουκρανία από την εισβολή της Μόσχας το 2022, προμηθεύοντάς την με σημαντικές ποσότητες στρατιωτικού εξοπλισμού. Ως κληρονομιά του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος του Συμφώνου της Βαρσοβίας, η Βουλγαρία μπορεί να παράγει πυρομαχικά για όπλα σοβιετικού τύπου, τα οποία εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται από τον ουκρανικό στρατό. 

Ωστόσο, φιλορωσικές φωνές στη Βουλγαρία έχουν επικρίνει έντονα τη στρατιωτική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων ακροδεξιών κομμάτων όπως το Βαζραζντάνε, τα οποία υποστηρίζουν ότι αυτές οι προμήθειες παρατείνουν τον πόλεμο στην Ουκρανία και μετατρέπουν τη Βουλγαρία σε εχθρό της Ρωσίας. Το κόμμα Βαζραζντάνε είναι επίσης έντονα επικριτικό απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης με το βίντεο στο Facebook. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 3/9/2025

Το αεροπλάνο προσγειώθηκε τρεις ώρες μετά την κοινοποίηση του βίντεο

Η φον ντερ Λάιεν ξεκίνησε μια περιοδεία σε επτά χώρες, στα λεγόμενα κράτη της πρώτης γραμμής που συνορεύουν με τη Ρωσία, τη Λευκορωσία ή τη Μαύρη Θάλασσα, στις 29 Αυγούστου 2025. Το πρωί της 31ης Αυγούστου, βρέθηκε στην Πολωνία και επισκέφθηκε τα σύνορα της χώρας με τη Λευκορωσία με τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ. Στη συνέχεια, η επικεφαλής της ΕΕ κατευθύνθηκε στη Φιλιππούπολη.

Η ευρέως διαδεδομένη βουλγαρική ανάρτηση στο Facebook δημοσιεύτηκε στις 14:21 (ώρα Ανατολικής Ευρώπης). Η πιο παλιά έκδοση του ίδιου βίντεο που μπόρεσε να βρει το AFP κοινοποιήθηκε από έναν άλλο χρήστη στις 14:02. Στις 16:30, ο ηγέτης του Βαζραζντάνε, Κοσταντίνοφ, κοινοποίησε ένα απόσπασμα που δείχνει το ίδιο συμβάν.

Για να προσδιορίσει πότε προσγειώθηκε το αεροπλάνο της φον ντερ Λάιεν στη Βουλγαρία, το AFP χρησιμοποίησε το φίλτρο προέλευσης-προορισμού (Βαρσοβία-Φιλιππούπολη) της πλατφόρμας παρακολούθησης εναέριας κυκλοφορίας Flightradar24, το οποίο αναγνώρισε το αεροσκάφος OO-GPE. Τις προηγούμενες ημέρες το ίδιο αεροσκάφος πέταξε προς τη Ρίγα, το Ελσίνκι και τη Βαρσοβία, σύμφωνα με το πρόγραμμα της φον ντερ Λάιεν.

Σύμφωνα με το Flightradar24, το αεροσκάφος OO-GPE προσγειώθηκε στις 17:34 τοπική ώρα Βουλγαρίας (δείτε το στιγμιότυπο οθόνης παρακάτω). Η αναπαραγωγή δεδομένων ADS-B σε μια πλατφόρμα παρακολούθησης ανοιχτού κώδικα επιβεβαιώνει την ίδια ώρα άφιξης (αρχειοθετημένο εδώ).

Image
Στιγμιότυπο οθόνης από το Flightradar24 που δείχνει το ιστορικό πτήσεων του αεροπλάνου OO-GPE. Οι κίτρινες λεπτομέρειες προστέθηκαν από το AFP την 1η Σεπτεμβρίου 2025

Σε ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από τη βουλγαρική κυβέρνηση, ένα αεροσκάφος που φέρει τον ίδιο αριθμό κυκλοφορίας (OO-GPE) φαίνεται να τροχοδρομεί στο αεροδρόμιο της Φιλιππούπολης και η επικεφαλής της Επιτροπής φαίνεται να αποβιβάζεται από αυτό.

Image
Στιγμιότυπα οθόνης από βίντεο που δημοσιοποίησε η βουλγαρική κυβέρνηση. Οι λεπτομέρειες με κόκκινο χρώμα προστέθηκαν από το AFP την 1η Σεπτεμβρίου 2025

Αυτό σημαίνει ότι η φον ντερ Λάιεν προσγειώθηκε στη Φιλιππούπολη περίπου τρεις ώρες και 30 λεπτά αφότου το βίντεο που έδειχνε διαδηλωτές να μπλοκάρουν ένα αυτοκίνητο δημοσιεύτηκε στο Facebook.

Στις 17:58 τοπική ώρα (Σόφια), ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Ρόσεν Ζελιάζκοφ έκανε μια ανάρτηση στο X για να καλωσορίσει τη φον ντερ Λάιεν στη Βουλγαρία, κοινοποιώντας φωτογραφίες της δίπλα στο αεροσκάφος OO-GPE.

Στις 18:22, η σελίδα του πρώην πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ στο Facebook ξεκίνησε ένα ζωντανό βίντεο που τον έδειχνε να υποδέχεται την φον ντερ Λάιεν στο κρατικό εργοστάσιο VMZ.

Επίσημες διαψεύσεις

Οι βουλγαρικές αρχές και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσαν ότι η φον ντερ Λάιεν δεν βρισκόταν μέσα στο όχημα που φαίνεται στο viral βίντεο.

«Ήμουν σε αυτό το αυτοκίνητο με τους συναδέλφους μου, είναι όχημα του Υπουργείου Εσωτερικών», δήλωσε στο AFP στις 2 Σεπτεμβρίου ο Νικόλοφ, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Χωροφυλακής, Ειδικών Επιχειρήσεων και Αντιτρομοκρατικής του βουλγαρικού Υπουργείου Εσωτερικών.

«Το βίντεο δείχνει μια σκηνή που έλαβε χώρα ώρες πριν από την άφιξη της φον ντερ Λάιεν. Δεν βρισκόταν στο αυτοκίνητο», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών στο AFP σε τηλεφωνική επικοινωνία την 1η Σεπτεμβρίου.

«Δεν έχουμε πληροφορίες ότι συνέβη ένα τέτοιο ατύχημα», δήλωσε επίσης στο AFP εκπρόσωπος της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Βουλγαρίας την 1η Σεπτεμβρίου.

«Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε» ότι η επικεφαλής της ΕΕ δεν εμπλέκεται στις εικόνες που φαίνονται στο βίντεο, δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 2 Σεπτεμβρίου.

Η διαμαρτυρία στο εργοστάσιο δεν ήταν το μόνο περιστατικό που έγινε είδηση κατά την επίσκεψη της φον ντερ Λάιεν στη Βουλγαρία.

Το ναυλωμένο Dassault Falcon 900LX που μετέφερε την επικεφαλής της ΕΕ έκανε κύκλους πάνω από την περιοχή της Φιλιππούπολης πριν από την προσγείωση --πιθανώς λόγω παρεμβολών στα συστήματα GPS-- σύμφωνα με εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η επιτροπή δήλωσε ότι οι βουλγαρικές αρχές θεωρούν τη Μόσχα ως υπεύθυνη για το περιστατικό. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν το αεροσκάφος είχε στοχοποιηθεί σκόπιμα, καθώς τέτοιες επιθέσεις είναι συχνές στην περιοχή. Η Βουλγαρία δεν θα ξεκινήσει έρευνα για το θέμα, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζελιάζκοφ στις 2 Σεπτεμβρίου.

Στο παρελθόν, το AFP έχει διαψεύσει ψευδείς ισχυρισμούς που αφορούν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εδώ και εδώ.

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας