Αυτό το βίντεο με μια βάρκα που μεταφέρει πρόσφυγες στην Ελλάδα είναι δημιουργημένο με τεχνητή νοημοσύνη

«Έχουμε έρθει να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες πολέμου. Από τους 500 ανθρώπους που ήρθαν, οι 490 είναι άντρες. Οι γυναίκες μάλλον έμειναν πίσω για να πολεμήσουν», λέει μια γυναίκα σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στο Facebook στις 31 Αυγούστου 2025, το οποίο έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 1.300 φορές και έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 66.500 προβολές.

Το βίντεο, διάρκειας 8 δευτερολέπτων, δείχνει ένα επικίνδυνα υπερπλήρες σκάφος, το οποίο φέρεται να μεταφέρει πρόσφυγες, να πλησιάζει το λιμάνι. Η λεζάντα στο βίντεο αναφέρει: «Νέο κύμα προσφύγων στην Ελλάδα».

Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, η Ελλάδα καταγράφει αύξηση στον αριθμό των μεταναστών που φτάνουν δια θαλάσσης, παρόλο που ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί κατά 15% φέτος σε σύγκριση με το 2024. Επιπλέον, οι αφίξεις το 2025 παραμένουν πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τα επίπεδα του 2015.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει αυτό που ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης χαρακτήρισε ως «κατάσταση έκτακτης ανάγκης», η χώρα υιοθέτησε μια πιο αυστηρή στάση απέναντι στους μετανάστες. Στις 11 Ιουλίου 2025, η κυβέρνηση επέβαλε τρίμηνο πάγωμα στις αιτήσεις ασύλου από μετανάστες που φτάνουν δια θαλάσσης από τη Βόρεια Αφρική (αρχειοθετημένο εδώ).

Για σχεδόν δύο χρόνια, η Ελλάδα έχει δει αύξηση στον αριθμό των μεταναστών που φτάνουν δια θαλάσσης, παρόλο που ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί κατά 15% φέτος σε σύγκριση με το 2024.

Ωστόσο, το μέτρο επικρίθηκε από πολλούς διεθνείς οργανισμούς, καθώς η απαγόρευση ασύλου της κυβέρνησης παραβιάζει τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τους αιτούντες άσυλο. Το δικαίωμα αίτησης ασύλου είναι θεμελιώδες δικαίωμα, όπως αναγνωρίζεται στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και κατοχυρώνεται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.

Το ίδιο παραπλανητικό βίντεο κοινοποιήθηκε και από άλλους χρήστες του Facebook (εδώ και εδώ).

Κάτω από τις αναρτήσεις, οι περισσότεροι χρήστες φάνηκαν να πιστεύουν ότι το βίντεο ήταν γνήσιο, ακόμα κι αν αυτό προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις. Κάποιοι πήραν στα σοβαρά τη δήλωση της υποτιθέμενης δημοσιογράφου «οι γυναίκες μάλλον έμειναν πίσω για να πολεμήσουν». Για παράδειγμα, κάποιος σχολίασε: «Τι [sic] λες ρε βούρλο πάνε να πολεμήσεις και εσύ μαζί τους να βοηθήσεις».

Άλλοι, ωστόσο, ήταν πιο υποστηρικτικοί: «Πολύ καλό το ειρωνικό σχόλιο της κοπέλας! Μπράβο κορίτσι μου!!! Πες τα σε αυτούς που τους υποστηρίζουν», έγραψε ένας χρήστης.

Ωστόσο, αυτό το viral βίντεο δεν είναι αληθινό. Το AFP διαπίστωσε ότι δημιουργήθηκε με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης του βίντεο που δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη στο Facebook. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 11/6/2025

Ένα βίντεο που δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη

Πραγματοποιώντας μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας χρησιμοποιώντας βασικά καρέ από το απόσπασμα, καταφέραμε να εντοπίσουμε αυτό που φαίνεται να είναι το αρχικό βίντεο σε υψηλότερη ανάλυση. Δημοσιεύτηκε στο TikTok στις 31 Οκτωβρίου 2025, από έναν χρήστη ο οποίος δηλώνει στο προφίλ του: «Αστεία βίντεο και memes με τεχνητή νοημοσύνη» και «Καθημερινά γέλια με τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης».

Τα περισσότερα από τα βίντεο που δημοσιεύει αυτό το προφίλ φαίνεται πράγματι να έχουν δημιουργηθεί με τεχνητή νοημοσύνη.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης του χρήστη του TikTok που δημοσίευσε το βίντεο. Το AFP επισήμανε τη λεζάντα στο προφίλ του με κόκκινο χρώμα. Λήψη εικόνας: 11/6/2025

Επιπλέον, η ανάρτηση στο TikTok έχει μια ετικέτα (hashtag) #ai, που υποδηλώνει ότι δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της ανάρτησης στο TikTok με το βίντεο. Το AFP επισήμανε την ετικέτα «ai» με κόκκινο χρώμα. Λήψη εικόνας: 11/6/2025

Σε αυτό το βίντεο στο TikTok, το λογότυπο «Veo» είναι καθαρά ορατό στην κάτω δεξιά γωνία του αποσπάσματος.

Το Veo 3 είναι το εργαλείο δημιουργίας βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη της Google. Τα βίντεο συνήθως δεν έχουν διάρκεια μεγαλύτερη από οκτώ δευτερόλεπτα – η μέγιστη διάρκεια μιας συνεχόμενης λήψης που μπορεί να δημιουργήσει μέχρι σήμερα το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης βίντεο Veo 3 της Google. 

Στο παρελθόν το AFP έχει διαψεύσει παρόμοια βίντεο.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της ανάρτησης με το βίντεο στο TikTok. Το AFP επισήμανε το λογότυπο «Veo» με κόκκινο χρώμα και με τη χρήση του εργαλείου μεγέθυνσης του InVID. Λήψη εικόνας: 11/6/2025

Το AFP ανέλυσε επίσης τον ήχο του βίντεο χρησιμοποιώντας το Hiya, το εργαλείο ανίχνευσης ήχου του εργαλείου InVID-WeVerify. Η ανάλυση έδειξε την ύπαρξη 92% πιθανότητας ο ήχος να έχει δημιουργηθεί τεχνητά.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης από την ανάλυση του ήχου του βίντεο στο Hiya. Λήψη εικόνας: 11/6/2025

Αύξηση του αριθμού των θανάτων μεταναστών στο Αιγαίο

Στις 2 Σεπτεμβρίου, το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε έναν ακόμη αμφιλεγόμενο νόμο που προβλέπει τις «αναγκαστικές επιστροφές» των αιτούντων άσυλο των οποίων η αίτηση απορρίφθηκε. Έτσι, η παράνομη διαμονή στη χώρα ποινικοποιείται πλέον και τιμωρείται με ποινές φυλάκισης από δύο έως πέντε χρόνια.

Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) αναφέρει ότι ήδη αυτή τη χρονιά περίπου 1.400 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη μέσω των μεσογειακών οδών (αρχειοθετημένο εδώ). Σύμφωνα με την Παγκόσμια Έκθεση Μετανάστευσης 2024, τα παγκόσμια στοιχεία δείχνουν ότι ο εκτοπισμός που προκαλείται από συγκρούσεις, γενικευμένη βία και άλλες αιτίες ανεβαίνει σε επίπεδα ρεκόρ. 

Στην έκθεση, ο ΔΟΜ έχει επισημάνει ότι «η παραπληροφόρηση και η πολιτικοποίηση έχουν θολώσει τον δημόσιο διάλογο, καθιστώντας απαραίτητη μια σαφή και ακριβή απεικόνιση της δυναμικής της μετανάστευσης». 

Πρόσφατες τραγωδίες αναδεικνύουν τους κινδύνους των διελεύσεων στο Αιγαίο: στις 24 Οκτωβρίου, μια φουσκωτή βάρκα ανατράπηκε στα ανοικτά της Αλικαρνασσού, στην Τουρκία, σκοτώνοντας επτά άτομα, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, και στις 27 Οκτωβρίου, τέσσερις μετανάστες πνίγηκαν αφού η μικρή βάρκα τους ανατράπηκε στα ανοικτά της Λέσβου, σύμφωνα με την ελληνική ακτοφυλακή (αρχειοθετημένα εδώ και εδώ).

Το AFP έχει επαληθεύσει στο παρελθόν άλλους παραπλανητικούς ή ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με τη μετανάστευση.