Παραπλανητικοί ισχυρισμοί για τους θανάτους πιλότων της British Airways

Οι ισχυρισμοί κυκλοφόρησαν στο Διαδίκτυο στις 21 Ιουνίου 2021, μέσω αναρτήσεων χρηστών στο Facebook (παραδείγματα εδώ, κι εδώ ).

Ορισμένοι εξ αυτών συμπεριλαμβάνονταν επίσης σε κάποια άρθρα που κοινοποιήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα (παραδείγματα εδώ, εδώ, κι εδώ), ενώ ένα βίντεο που παρουσίαζε κάποιους από τους ισχυρισμούς συγκέντρωσε 150.000 προβολές σε μια εβδομάδα στο Youtube, και επιπλέον 125.000 προβολές και 1.700 κοινοποιήσεις στο Facebook.

Η αρχική πηγή των ισχυρισμών φαίνεται να είναι ένα tweet, το οποίο οι ιστοσελίδες επικαλούνται, και το οποίο αναρτήθηκε στο Twitter στις 17 Ιουνίου 2021 από έναν ανώνυμο χρήστη.

Image

Η ανάρτηση στο Twitter, λήψη εικόνας στις 24 Ιουνίου 2021

Σε ένα ηχητικό απόσπσμα που κοινοποιήθηκε με το tweet, ένα άγνωστο άτομο ισχυρίζεται ότι ένας «φίλος του», πιλότος της British Airways, του είπε πως τρεις πιλότοι που εργάζονταν για την εταιρεία πέθαναν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

«Ήταν ο τρίτος πιλότος της BA (British Airways) που πέθανε μέσα στις τελευταίες επτά ημέρες», λέει το άτομο που ακούγεται στην ηχογράφηση, συνδέοντας τους θανάτους με τον εμβολιασμό των πιλότων.

«Εξαιτίας αυτού, η BA βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε συζητήσεις κρίσης με την κυβέρνηση για το κατά πόσο θα επιτρέπεται σε εμβολιασμένους πιλότους να πετάνε. Το ζήτημα με αυτό βεβαίως είναι πως περίπου 80%, σύμφωνα με τον φίλο μου στην ΒΑ, 80-85% έχουν εμβολιαστεί», προσθέτει το άτομο.

Μια ανάρτηση, που στη συνέχεια διεγράφη, παρουσίασε τον ισχυρισμό ότι η αεροπορική εταιρεία «είχε αναγκάσει» τους πιλότους της να εμβολιαστούν. Κι άλλα μπλογκς επικαλέστηκαν ένα fact check του Reuters (το οποίο στην πραγματικότητα διέψευδε αυτούς τους ισχυρισμούς), ως πηγή για το ότι οι νεκροί πιλότοι στην πραγματικότητα δεν ήταν τρεις, αλλά τέσσερις.

Image

Μια από τις παραπλανητικές αναρτήσεις, λήψη εικόνας στις 29 Ιουνίου 2021

«Καμία απολύτως αλήθεια στους ισχυρισμούς»

Η British Airways απάντησε την ίδια ημέρα στους ισχυρισμούς που κοινοποιήθηκαν στο Twitter. Σε ένα tweet, δήλωσε αρχικά ότι «δυστυχώς τέσσερα μέλη της κοινότητας των πιλότων μας απεβίωσαν πρόσφατα», προσθέτοντας ότι «οι σκέψεις μας είναι με την οικογένεια και τους φίλους τους».

«Ωστόσο», συνεχίζει το tweet της British Airways, «δεν υπάρχει καμία απολύτως αλήθεια στους ισχυρισμούς στα κοινωνικά δίκτυα που εικάζουν ότι οι τέσσερις θάνατοι συνδέονται».

Σε σχετική επικοινωνία με το AFP των Ηνωμένων Πολιτειών, η British Airways δήλωσε ότι δεν βρισκόταν σε συνομιλίες κρίσης με την κυβέρνηση, ούτε «είχε δώσει εντολή εμβολιασμού στους πιλότους της». 

Image

Η απάντηση της εταιρείας στο Twitter, λήψη εικόνας στις 24 Ιουνίου 2021

MHRA: Δεν γνωρίζουμε τέτοιου είδους θανάτους

Στις 23 Ιουνίου 2021, η Sarah Branch, διευθύντρια επαγρύπνησης και διαχείρισης του Οργανισμού που είναι αρμόδιος για τον έλεγχο των φαρμάκων και προϊόντων υγείας στο Ηνωμένο Βασίλειο (MHRA), επιβεβαίωσε επίσης ότι δεν υπάρχουν «συζητήσεις κρίσης» σε εξέλιξη. Η ίδια δήλωσε στο AFP:

«Δεν έχουμε λάβει γνώση για θανάτους πιλότων της BA μετά από τον εμβολιασμό τους κατά της Covid-19, και δεν είχαμε συζητήσεις με την BA ή άλλες αεροπορικές εταιρείες σχετικά με την αποτροπή πιλότων, μετά τον εμβολιασμό τους κατά της Covid-19, από τις πτήσεις».

Πρόσθεσε ότι «επί του παρόντος δεν υπάρχουν περιορισμοί» για το τι μπορεί να κάνει κανείς στον συγκεκριμένο κλάδο, ή σε άλλους, μετά τον εμβολιασμό. Η British Airways δεν αποκάλυψε τα ονόματα των θανόντων στο AFP.

Μέσω μιας διαδικτυακής αναζήτησης, ωστόσο, το AFP των Ηνωμένων Πολιτειών βρήκε ένα ρεπορτάζ για το θάνατο του πιλότου της British Airways, Nicholas Synnott. Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Independent, ο Synnott «πέρασε 243 ημέρες-ρεκόρ σε νοσοκομείο στο Τέξας, ενώ έπασχε από Covid-19», προτού επιστρέψει στην πατρίδα του και πεθάνει σε νοσοκομείο του Ηνωμένου Βασιλείου.

Παραπλανητικοί ισχυρισμοί για την απαγόρευση εμβολιασμένων επιβατών

Ορισμένες από τις παραπλανητικές αναρτήσεις παρουσιάζουν επίσης τον ψευδή ισχυρισμό ότι οι ισπανικές και ρωσικές αεροπορικές εταιρείες συμβουλεύουν τους εμβολιασμένους ταξιδιώτες να μην πετούν, λόγω του φόβου εμφάνισης περιστατικών θρομβώσεων.

Στους ισχυρισμούς, η πηγή που αναφέρεται είναι ένα βίντεο από τον σχολιαστή του Sky News Australia, και πρώην γερουσιαστή της Αυστραλίας, Cory Bernard. Το βίντεο είχε αναρτηθεί από το Sky News στο Facebook, και από άλλους χρήστες στα κοινωνικά δίκτυα, στις 11 Ιουνίου 2021.

Ωστόσο, ο ισχυρισμός είναι ψευδής και έχει καταρριφθεί στο παρελθόν, τόσο από το AFP (εδώ, εδώ) όσο και από άλλους οργανισμούς επαλήθευσης ειδήσεων (εδώ, εδώ). 

Οι αεροπορικές εταιρείες και οι ενώσεις αερομεταφορών δήλωσαν στο AFP ότι δεν δίνονται τέτοιου είδους συμβουλές, ενώ οι ειδικοί διευκρίνισαν ότι ο τύπος των θρομβώσεων που είναι πιθανό να εμφανιστούν κατά την πτήση δεν συνδέεται με τις θρομβώσεις που έχουν συνδεθεί με ορισμένα σπάνια περιστατικά, ύστερα από τον εμβολιασμό με συγκεκριμένα εμβόλια κατά της Covid-19.

Η Διεθνής Ένωση Αεροπορικών Μεταφορών (ΙΑΤΑ), που σύμφωνα με τον ιστότοπό της εκπροσωπεί 290 αεροπορικές εταιρείες και το 82% της παγκόσμιας εναέριας κυκλοφορίας, δήλωσε στο AFP ότι «δεν γνωρίζει καμία συνάντηση μεταξύ αεροπορικών εταιρειών για να συζητηθεί η μη μεταφορά εμβολιασμένων επιβατών». 

«Η θέση της Ένωσης είναι ότι οι ταξιδιώτες που έχουν εμβολιαστεί θα πρέπει να μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς περιορισμούς», δήλωσε εκπρόσωπος της Ένωσης.

Στις 3 Ιουνίου 2021, απαντώντας σε δημοσιογραφικό ερώτημα σχετικά με το εάν τέτοιες διαδικασίες βρίσκονταν σε γνώση τους, οι Αερογραμμές για την Ευρώπη (A4EU), που εκπροσωπούν τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες και πάνω από το 70% των ευρωπαϊκών αερομεταφορών, δήλωσαν στο AFP:

«Μπορείτε να είστε σίγουροι ότι δεν υπάρχουν τέτοιες συζητήσεις, για την απαγόρευση ή την αποτροπή  από τις πτήσεις εμβολιασμένων, ή ακόμη και ανεμβολίαστων επιβατών».

Πρόσθεσαν ότι «οι εμβολιασμοί είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση της πανδημίας, και η αύξηση των επιπέδων εμβολιασμού θα επιτρέψει τη σταδιακή επιστροφή της ελεύθερης κυκλοφορίας, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων».

Διαφορετικοί τύποι θρομβώσεων

Επιπλέον, η Marie-Antoinette Sevestre-Pietri, καθηγήτρια αγγειακής ιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αμιένης, δήλωσε στο AFP ότι ενώ οι θρομβώσεις αποτελούν έναν γνωστό κίνδυνο, όταν κάποιος παραμένει ακίνητος για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια ενός αεροπορικού ταξιδιού, δεν σχετίζονται με τη σπάνια διαταραχή του αίματος που σχετίζεται με τα εμβόλια AstraZeneca και Janssen. 

«Η θρόμβωση που σχετίζεται με την πτήση είναι ένας παράγοντας κινδύνου που γνωρίζουμε εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια», δήλωσε και διευκρίνισε ότι οι περιπτώσεις αυτές είναι «παντελώς ανεξάρτητες» από τις σπάνιες περιπτώσεις θρόμβωσης που έχουν σημειωθεί μετά από τον εμβολιασμό κατά της Covid-19. 

«Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να μην επιτραπεί σε κάποιον να πετάξει, με το πρόσχημα ότι είναι εμβολιασμένος», είπε η ίδια, τασσόμενη αντιθέτως υπέρ του εμβολιασμού των ατόμων που παρουσιάζουν κίνδυνο θρόμβωσης και, επομένως, κινδυνεύουν πράγματι να σημειωθεί κάτι τέτοιο εάν νοσήσουν από την Covid-19.

Οι υγειονομικές αρχές, όπως τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, λένε επίσης ότι τα αεροπορικά ταξίδια είναι ασφαλέστερα για τους εμβολιασμένους επιβάτες σε σχέση με τους ανεμβολίαστους, επειδή διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να προσβληθούν από την Covid-19.

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), οι θρομβώσεις που συνδέονται με τον εμβολιασμό θεωρούνται μια «πολύ σπάνια» επίπτωση των εμβολίων της AstraZeneca και της Janssen. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Αυστραλίας, οι θρόμβοι αίματος που σχετίζονται με το εμβόλιο της AstraZeneca εμφανίζονται «μετά τον εμβολιασμό σε περίπου 4-6 άτομα ανά εκατομμύριο».

Σημειώνεται πως για να ταξιδέψει κάποιος στην Ελλάδα, όπου η τουριστική σεζόν ξεκίνησε επίσημα στις 14 Μαΐου 2021, θα πρέπει να παρουσιάσει είτε πιστοποιητικό ολοκλήρωσης του εμβολιασμού, είτε αρνητικό τεστ PCR που πραγματοποιήθηκε τις τελευταίες 72 ώρες, είτε έγγραφο που να πιστοποιεί ότι νόσησε από κορονοϊό τους τελευταίους δύο με εννέα μήνες.