Αυτή η φωτογραφία δεν δείχνει μια σήραγγα ανάμεσα στη Γάζα και την Αίγυπτο

Η φωτογραφία με τη λανθασμένη λεζάντα κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αφού ο ισραηλινός δικηγόρος Γκιλάντ Νόαμ είπε στο Διεθνές Δικαστήριο στις 17 Μαΐου 2024 (μετά τα 9:28 λεπτά): «Σχεδόν 700 εκατοντάδες φρεάτια σήραγγας έχουν εντοπιστεί στη Ράφα, από τα οποία περίπου 50 σήραγγες περνούν στην Αίγυπτο».

Ορισμένοι χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης που κοινοποίησαν τη φωτογραφία με τη σήραγγα, όπως αυτή η δημοσίευση στο Facebook στα ελληνικά από τις 20 Μαΐου, έγραψαν: «Μία από τις 50 σήραγγες μεγέθους αυτοκινητοδρόμων που ανακάλυψε το Ισραήλ ότι συνδέει τη Ράφα με την Αίγυπτο». 

Ο ισχυρισμός κοινοποιήθηκε και από άλλους χρήστες στο Facebook (εδώ και εδώ) και το Χ (εδώ) αλλά και σε πολλές γλώσσες όπως τα ολλανδικά, τα αγγλικά, τα ταϊλανδέζικα και τα γερμανικά.

Αλλά μια αναζήτηση στο διαδίκτυο για την αρχική φωτογραφία αυτών των αναρτήσεων απέδειξε ότι αυτή δεν τραβήχτηκε στα νότια της Γάζας αλλά στο βορρά, στα σύνορα με το Ισραήλ. Ενώ μια σήραγγα έχει σκαφτεί κάτω από το παλαιστινιακό έδαφος, το Κάιρο ισχυρίζεται ότι κατέστρεψε εκείνες γύρω από τη Ράφα, ακόμη κι αν το Ισραήλ υποστηρίζει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν.

Image

Στιγμιότυπα οθόνης των ψευδών αναρτήσεων στον Facebook. Λήψη εικόνων: 30/05/2024.

Μια φωτογραφία μακριά από τη Ράφα

Ο ισραηλινός δικηγόρος που αναφέρθηκε στις σήραγγες κάτω από τη Ράφα μιλούσε σε μια ακρόαση σχετικά με τις αιτήσεις που ζητούσαν από το Διεθνές Δικαστήριο διατάξει να σταματήσει η ισραηλινή επίθεση στη Ράφα. Περίπου στα 9:55 λεπτά είπε: «Αυτές οι σήραγγες χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς για να εφοδιάζεται με όπλα και πυρομαχικά. Θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν για να βγαίνουν λαθραία από τη Γάζα όμηροι ή ανώτερα στελέχη της Χαμάς».

Αλλά οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ισχυρίζονται ότι δείχνουν μια σήραγγα κοντά στη Ράφα είναι λανθασμένες. Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας για την αρχική εικόνα έδειξε ότι αυτή δημοσιεύτηκε από το Getty Images στις 7 Ιανουαρίου 2024 με μια λεζάντα να αναφέρει ότι η φωτογραφία τραβήχτηκε κοντά στο συνοριακό πέρασμα Ερέζ με το Ισραήλ στη βόρεια Γάζα.

Η λεζάντα γράφει: «Άποψη του εσωτερικού μιας σήραγγας που η Χαμάς φέρεται να χρησιμοποίησε στις 7 Οκτωβρίου για να επιτεθεί στο Ισραήλ μέσω του συνοριακού περάσματος Ερέζ στις 07 Ιανουαρίου 2024 στη βόρεια Γάζα. Καθώς οι Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ (IDF) πιέζουν στη Γάζα στο πλαίσιο της εκστρατείας τους για την ήττα της Χαμάς, έχουν επισημάνει το εκτεταμένο δίκτυο τούνελ της μαχητικής οργάνωσης ως εμβληματικό του τρόπου με τον οποίο η οργάνωση ενσωματώνει τον εαυτό της και τη στρατιωτική της δραστηριότητα σε μη στρατιωτικές περιοχές. (Φωτογραφία: Noam Galai/Getty Images)».

Ο φωτογράφος, Νόαμ Γκαλάι, δημοσίευσε επίσης στο Ίνσταγκραμ μια σειρά φωτογραφιών της ίδιας σήραγγας, συμπεριλαμβανομένης αυτής που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον λανθασμένο ισχυρισμό ότι ήταν από τη Ράφα.

Η ανάρτησή του αναφέρει: «Στις φωτογραφίες εδώ μπορείτε να δείτε ισραηλινούς στρατιώτες να ασφαλίζουν μια τρομοκρατική σήραγγα που χρησιμοποίησε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου για να επιτεθεί στο Ισραήλ μέσω του συνοριακού περάσματος Ερέζ».

Το Google Maps δείχνει ότι το Ερέζ απέχει περίπου 40 χιλιόμετρα από τη Ράφα στα νότια. Αυτά είναι τα δύο κύρια συνοριακά περάσματα της Γάζας.

Σήραγγες προς την Αίγυπτο

Με την πάροδο του χρόνου, ένας λαβύρινθος από σήραγγες έχει κατασκευαστεί κάτω από τη Γάζα, αλλά το Κάιρο έχει δηλώσει ότι έχει καταστρέψει τις σήραγγες που οδηγούν στην Αίγυπτο, ακόμη και αν το Ισραήλ υπονοεί επανειλημμένα ότι εξακολουθούν να υπάρχουν.

Το AFP ανέφερε το 2015 ότι ο αιγυπτιακός στρατός είχε εντείνει την καταστροφή των σηράγγων από τη Γάζα που, όπως είπε, χρησιμοποιούνταν για τη λαθραία μεταφορά όπλων, τροφίμων και χρημάτων από τη Χαμάς, υποστηρίζοντας ότι έχει καταστρέψει περισσότερες από 1.600. Η Χαμάς κατηγόρησε το Κάιρο ότι πλημμύρισε τις σήραγγες.

Είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα το εάν οι σήραγγες εξακολουθούν να υπάρχουν, επειδή η περιοχή είναι απρόσιτη, με εξαίρεση σπάνιες οργανωμένες επισκέψεις που επιβλέπονται στενά από τον αιγυπτιακό στρατό.

Μετά από έρευνα στο διαδίκτυο, το AFP μπόρεσε να βρει μόνο φωτογραφίες σηράγγων ανάμεσα στην Αίγυπτο και τη Ράφα πριν από περίπου 10 χρόνια, όπως εδώ, εδώ και εδώ. Το AFP δημοσίευσε αυτή τη φωτογραφία μιας σήραγγας κάτω από τα σύνορα Γάζας-Αιγύπτου το 2013.

Image

Ένας Παλαιστίνιος εργάζεται μέσα σε σήραγγα λαθρεμπορίου κάτω από τα σύνορα Γάζας-Αιγύπτου, στη Ράφα της νότιας Λωρίδας της Γάζας, στις 9 Δεκεμβρίου 2013. (AFP / MAHMUD HAMS)

Ο τωρινός πόλεμος στη Γάζα

Ο πόλεμος στη Γάζα πυροδοτήθηκε από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 1.189 ανθρώπων, κυρίως αμάχων, σύμφωνα με έναν απολογισμό του AFP που βασίζεται σε επίσημα στοιχεία του Ισραήλ. Οι μαχητές πήραν επίσης 252 ομήρους, εκ των οποίων οι 121 παραμένουν στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων 37 για τους οποίους ο στρατός λέει ότι είναι νεκροί.

Η επίθεση αντιποίνων του Ισραήλ έχει σκοτώσει τουλάχιστον 36.171 ανθρώπους στη Γάζα, κυρίως αμάχους, σύμφωνα με τον απολογισμό που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Υγείας της περιοχής που διοικείται από τη Χαμάς στις 27 Μαΐου.

Επτά μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, οι μάχες έχουν ενταθεί γύρω από τη νότια πόλη Ράφα, όπου το Ισραήλ εξαπέλυσε χερσαία επίθεση στις αρχές Μαΐου.  

Περισσότερα άρθρα επαλήθευσης γεγονότων του AFP σχετικά με τον πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της Γάζας μπορείτε να βρείτε εδώ.