Οι υψηλές θερμοκρασίες του 1965 δεν αναιρούν την κλιματική αλλαγή
- Δημοσιεύθηκε στις 3 Ιουλίου 2024 στις 10:42
- 7 λεπτά ανάγνωσης
- Του/Της: Magdalini GKOGKOU, AFP Ελλάδα
Πνευματικά δικαιώματα © AFP 2017-2024. Οποιαδήποτε εμπορική χρήση αυτού του περιεχομένου απαιτεί συνδρομή. Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα.
«Η καραμέλα τις κλιματικής αλλαγής», γράφει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 22 Ιουνίου 2024, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε περισσότερες από 1.500 φορές. Η ανάρτηση περιλαμβάνει ένα στιγμιότυπο οθόνης από ένα παλιό άρθρο εφημερίδας με τον ακόλουθο τίτλο «Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΙΣ ΛΑΡΙΣΑΝ 45,4 ΥΠΟ ΣΚΙΑΝ» και το hashtag «#Σανσήμερα το 1965».
«ΤΡΟΠΙΚΟΣ ΚΑΥΣΩΝ ΕΙΣ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΧΩΡΑΝ – ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΠΤΩΣΙΣ Αφόρητος καύσων επεκράτησε κατά το διαρρεύσαν εικοσιτετράωρον εις ολόκληρον τον ελληνικόν χώρον με θερμοκρασίαν ανελθούσαν εις 45 βαθμούς υπό σκιάν εις Θεσσαλίαν», γράφει το κείμενο του αποκόμματος της εφημερίδας.
Ο ισχυρισμός διαδόθηκε στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης λίγες ημέρες αφότου οι ειδικοί προειδοποίησαν για έναν καύσωνα που «θα μείνει στην ιστορία» (αρχειοθετημένο εδώ).
Παρόμοιοι ισχυρισμοί με το ίδιο στιγμιότυπο οθόνης αναρτήθηκαν από άλλους χρήστες στο Facebook (εδώ) και στο X (εδώ, εδώ και εδώ). «Υπήρχε από τότε η κλιματική αλλαγή αλλά μας το έκρυβαν... Φτάνει με το παραμυθάκι (...)», γράφει ένας χρήστης.
Το απόκομμα της εφημερίδας είναι πραγματικό και προέρχεται από την εφημερίδα «Ελευθερία» με ημερομηνία 28 Ιουλίου 1965, όπως διαπίστωσε το AFP.
Ωστόσο, το εν λόγω δημοσίευμα δεν διαψεύδει την ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής, η οποία έχει κάνει τους καύσωνες πιο συχνούς και πιο έντονους.
Στο παρελθόν, το AFP έχει επαληθεύσει παρόμοιους ισχυρισμούς που υποστηρίζουν ότι παλιές θερμοκρασίες-ρεκόρ διαψεύδουν την υπερθέρμανση του πλανήτη (για παράδειγμα εδώ και εδώ), οι οποίοι διαδίδονται από τους αρνητές της κλιματικής αλλαγής για να σπείρουν αμφιβολίες στο διαδίκτυο (αρχειοθετημένο εδώ).
Οι ειδικοί λένε ότι ενώ οι καύσωνες δεν είναι καινούργιοι, η εντατικοποίηση αυτών των φαινομένων συνδέεται με την υπερθέρμανση του πλανήτη – και η σύγκριση τωρινών ακραίων καιρικών φαινομένων με το παρελθόν είναι παραπλανητική.
Υψηλές θερμοκρασίες στη Λάρισα το 1965
Αναζητώντας στο αρχείο της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης Εφημερίδων και Περιοδικού Τύπου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, μπορέσαμε να βρούμε το απόκομμα τύπου στο τεύχος με αριθμό «6402» της εφημερίδας «Ελευθερία» της 28ης Ιουλίου 1965.
Περισσότερα δημοσιεύματα τύπου από το 1965 επιβεβαιώνουν τη ζέστη εκείνου του καλοκαιριού στη Λάρισα και την περιοχή της Θεσσαλίας. Η εφημερίδα «Μακεδονία» ανέφερε στη σελίδα 7 του τεύχους της 28ης Ιουλίου 1965 ότι στη Λάρισα καταγράφηκαν «45 βαθμοί υπό σκιάν» και ότι οι δρόμοι της πόλης «ερημώθησαν και αι εργασίαι εν υπαίθρω διεκόπησαν», όπως φαίνεται στο παρακάτω στιγμιότυπο οθόνης. Το άρθρο αναφέρεται στον καιρό της 27ης Ιουλίου.
Σε άρθρο (αρχειοθετημένο εδώ) που δημοσίευσε η τοπική εφημερίδα «Ελευθερία» στις 30 Ιουλίου 2015, ο μετεωρολόγος Παναγιώτης Σκριμιζέας έδωσε στην εφημερίδα τις δέκα υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες από το 1955 για τον μήνα Ιούλιο στη Λάρισα, μεταξύ των οποίων ήταν και η 27η Ιουλίου 1965 με θερμοκρασία 43,4 βαθμούς Κελσίου.
Το AFP έστειλε το απόκομμα τύπου στον Κώστα Λαγουβάρδο, μετεωρολόγο και Διευθυντή Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Ο ειδικός δήλωσε στο AFP μέσω τηλεφωνικής κλήσης στις 2 Ιουλίου 2024 ότι ένα απομονωμένο επεισόδιο πολύ υψηλών θερμοκρασιών δεν αποτελεί απόδειξη της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας της κλιματικής αλλαγής. Το σημαντικό είναι ότι «πλέον έχουμε συστηματικά πολύ μεγάλους μέσους όρους», εξήγησε ο ειδικός στο AFP.
Για παράδειγμα, στην Ελλάδα από το 1991 έως το 2020, δηλαδή σε μια περίοδο περίπου 30 ετών, «η θερμοκρασία έχει ανέβει 1,5 με 2 βαθμούς», πρόσθεσε.
Εξήγησε ότι αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κλιματική αλλαγή, προσθέτοντας ότι «ποτέ στη Γη δεν είχαμε τόσο μεγάλες αυξήσεις θερμοκρασίας σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. (...) Και πριν από το ‘65, και στις δεκαετίες του ‘20 και του ‘30 είχαμε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (στην Ελλάδα) αλλά δεν είχαμε αυτή τη συστηματική αύξηση της θερμοκρασίας».
Η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική
Η κλιματική αλλαγή περιγράφει «τη σταδιακή θέρμανση της ατμόσφαιρας του πλανήτη μας που καταγράφεται τα τελευταία 150 χρόνια», η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου», όπως εξηγείται σε αυτό το άρθρο από το 2021 του Οργανισμού Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», ο οποίος διεξήγαγε έρευνα για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα (αρχειοθετημένο εδώ).
Υπάρχει παγκόσμια συναίνεση (αρχειοθετημένο εδώ) μεταξύ των επιστημόνων σχετικά με τις ανθρώπινες αιτίες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στην έκτη έκθεση αξιολόγησης (αρχειοθετημένη εδώ), η οποία δημοσιεύθηκε μεταξύ 2021 και 2023, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) προειδοποίησε ότι απαιτείται επείγουσα δράση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ώστε να αποφευχθεί η καταστροφική υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η IPCC συνόψισε την τάση σε ένα διάγραμμα (παρακάτω) στην έκθεση του Αυγούστου 2021 (αρχειοθετημένη έκδοση). Το διάγραμμα στα αριστερά δείχνει ότι οι θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί απότομα τα τελευταία 150 χρόνια. Το διάγραμμα στα δεξιά δείχνει πόσο χαμηλότερες θα ήταν οι παγκόσμιες θερμοκρασίες χωρίς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Καύσωνες στην Ελλάδα
Μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος του 2022 αναφέρει ότι «η διάρκεια και η ένταση των επικίνδυνων για την ανθρώπινη υγεία κυμάτων καύσωνα αυξάνονται και αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω σημαντικά σε όλη την Ευρώπη σύμφωνα με όλα τα κλιματικά σενάρια, κυρίως στη νότια Ευρώπη» (αρχειοθετημένη εδώ).
Και τον Ιούλιο του 2023, ερευνητές από την ομάδα World Weather Attribution (WWA) δήλωσαν ότι ο καύσωνας που είχε κάψει τμήματα της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, εκείνο τον μήνα θα ήταν «πρακτικά αδύνατος» χωρίς την κλιματική αλλαγή που προκλήθηκε από τον άνθρωπο (αρχειοθετημένο εδώ).
Ο Λαγουβάρδος από το Αστεροσκοπείο δήλωσε στο AFP ότι σε ένα άρθρο (αρχειοθετημένο εδώ) που εξέταζε τη συχνότητα των καύσωνων στη χώρα από το 1950 και μετά, διαπίστωσαν ότι «αυξάνεται και η συχνότητά τους, και η διάρκειά τους και η εμφάνισή τους πλέον (γίνεται) και στους μήνες νωρίτερα από το κανονικό, που είναι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος».
Μια άλλη ερευνητική ομάδα στην Ελλάδα, υπό τον συντονισμό του καθηγητή Κώστα Καρτάλη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μελέτησε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό, την πρωτογενή παραγωγή και τη ζωή στις πόλεις στις επόμενες δεκαετίες. Μεταξύ άλλων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μέχρι το 2050 οι ημέρες με καύσωνα στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατά 15-20 ημέρες ετησίως, η βροχόπτωση θα μειωθεί από 10% έως 30%, οι ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς θα αυξηθούν από 15% έως και 70% και τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα είναι πολύ πιο συχνά».
«Η χώρα αποκτά σταδιακά θερμότερο και ξηρότερο κλίμα, με ακραία καιρικά φαινόμενα που θα είναι εντονότερα, συχνότερα και με μεγαλύτερη διάρκεια», αναφέρουν στη δημοσίευσή τους (αρχειοθετημένη εδώ).
Στο παρελθόν το AFP έχει επαληθεύσει παραπλανητικούς ή ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με το κλίμα, εδώ στα ελληνικά και εδώ στα αγγλικά.
Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;
Επικοινωνήστε μαζί μας