Βίντεο από προδιαγεγραμμένη καύση στις Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζεται παραπλανητικά στο διαδίκτυο
- Δημοσιεύθηκε στις 4 Ιουλίου 2024 στις 11:51
- 7 λεπτά ανάγνωσης
- Του/Της: Théophile BLOUDANIS, AFP Ελλάδα
Πνευματικά δικαιώματα © AFP 2017-2024. Οποιαδήποτε εμπορική χρήση αυτού του περιεχομένου απαιτεί συνδρομή. Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα.
«Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook της 28ης Ιουνίου 2024, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε πάνω από 1.700 φορές.
Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα βίντεο που δείχνει έναν άνδρα σε ένα τετρακίνητο όχημα (ATV), να κινείται με ταχύτητα σε έναν δρόμο στη μέση ενός δάσους και να ρίχνει φλόγες στα δεξιά του, δημιουργώντας μια γραμμή φωτιάς στο έδαφος.
Το ίδιο βίντεο, με τον ίδιο ισχυρισμό αναρτήθηκε και στο Facebook εδώ και κοινοποιήθηκε πάνω από 1.300 φορές.
Οι αναρτήσεις εμφανίστηκαν ενώ η Ελλάδα αντιμετώπιζε μια σειρά από δασικές πυρκαγιές γύρω από την Αθήνα και στο νησί της Σερίφου, που έκαψαν αρκετές εκτάσεις και προκάλεσαν ζημιές σε σπίτια και αποθήκες. Περισσότερες από σαράντα δασικές πυρκαγιές ξέσπασαν σε όλη την Ελλάδα στις 29 Ιουνίου 2024 με ταχύτητες ανέμου που ξεπερνούσαν τα 100 χιλιόμετρα την ώρα, σύμφωνα με πηγές της πυροσβεστικής. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κάλεσε τους Έλληνες να προετοιμαστούν για μια δύσκολη περίοδο πυρκαγιών.
Ωστόσο, αυτό το βίντεο χρησιμοποιείται παραπλανητικά και έχει αφαιρεθεί από το αρχικό του πλαίσιο.
Το βίντεο προέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και δείχνει το άναμμα μιας «προδιαγεγραμμένης καύσης», όπως εξήγησε στο AFP η εταιρεία που βρίσκεται πίσω από το βίντεο, μια τεχνική που χρησιμοποιείται συνήθως στις ΗΠΑ και αλλού για τον περιορισμό και την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών. Η προδιαγεγραμμένη καύση είναι ένα εργαλείο για την προστασία των δασών από τις πυρκαγιές και μια τεχνική για τη συντήρηση του τοπίου και τη βελτίωση της γεωργίας, εξήγησε μια εμπειρογνώμονας.
Μια προδιαγεγραμμένη καύση στην Αλαμπάμα
Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο βρήκε το ίδιο βίντεο αναρτημένο στις 3 Μαρτίου 2024, στη σελίδα Facebook μιας εταιρείας με έδρα την Αλαμπάμα που ονομάζεται CFM fire managers (αρχειοθετημένο εδώ).
Η λεζάντα της ανάρτησης έχει ως εξής στα αγγλικά: «Εδώ είναι ένα γρήγορο βίντεο από την περασμένη εβδομάδα. Κάψαμε αυτή τη συστάδα loblolly (σ.σ. : ένα είδος πεύκου) 112 στρεμμάτων πριν από την έναρξη της σποράς τη νύχτα για να μειώσουμε το κάψιμο και να μειώσουμε την πιθανότητα θνησιμότητας των δέντρων».
Σύμφωνα με τον ιστότοπο της εταιρείας, ειδικεύεται στην τεχνική των «προδιαγεγραμμένων καύσεων», με στόχο τη μείωση του κινδύνου δασικών πυρκαγιών. «Περισσότερες προδιαγεγραμμένες πυρκαγιές σημαίνουν λιγότερες ακραίες δασικές πυρκαγιές», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα της 1ης Ιουλίου 2024 προς το AFP, ο Τζον Ράιαλς, ιδιοκτήτης της CFM fire managers, ανέφερε ότι το βίντεο ήταν όντως δικό τους και έδειχνε την ανάφλεξη μιας προδιαγεγραμμένης καύσης που διαχειρίστηκε η εταιρεία στην Αλαμπάμα (στα νοτιοανατολικά των ΗΠΑ), τον Μάρτιο του 2024.
«Είμαι ιδιοκτήτης της CFM fire managers, διεξάγουμε προδιαγεγραμμένες καύσεις σε όλη την Αλαμπάμα. Είναι μια πολύ συνηθισμένη πρακτική στη χώρα μας», πρόσθεσε.
«Ανάβουμε σκόπιμα τη φωτιά προκειμένου να σκοτώσουμε τα χωροκατακτητικά, ανεπιθύμητα φυτά που εισβάλλουν και τελικά καταλαμβάνουν τη συστάδα πεύκων. Τα πεύκα έχουν παχύ φλοιό και είναι σε θέση να επιβιώσουν από τη φωτιά. Όλα τα άλλα πεθαίνουν, γεγονός που καθαρίζει την περιοχή», εξήγησε.
Το βίντεο της CFM fire managers έχει κοινοποιηθεί πάνω από 26.000 φορές στο Facebook και έχει προβληθεί πάνω από 4 εκατομμύρια φορές. Πολλοί χρήστες σχολίασαν το βίντεο, με πολλούς να ισχυρίζονται λανθασμένα ότι έτσι ξεκινούν οι δασικές πυρκαγιές. «Έτσι ξεκινούν οι δασικές πυρκαγιές στην Καλιφόρνια!», έγραψε ένας. Απαντώντας σε αυτό το σχόλιο, ένας άλλος χρήστης έγραψε: «Η στρατηγική απομάκρυνση της καύσιμης ύλης βοηθά στην πρόληψη των πυρκαγιών και βελτιώνει τους οικοτόπους», στο οποίο η CFM fire managers ανταπάντησαν πιο κάτω: «Ακριβώς!».
Μια προηγμένη διαδικτυακή αναζήτηση δείχνει ότι οι προδιαγεγραμμένες καύσεις στις ΗΠΑ μπορούν να ανάψουν με το ίδιο είδος οχήματος και ένα παρόμοιο σύστημα ρίψης φλόγας, όπως φαίνεται στη σελίδα του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια (η φωτογραφία είναι ορατή εδώ), σε ένα άρθρο της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης της Τζόρτζια (GPB) και ακόμη και σε ένα άρθρο του αμερικανικού στρατού.
Οι δασικές αρχές της Αλαμπάμα, η Επιτροπή Δασών της Αλαμπάμα, διενεργούν επίσης προκαθορισμένες καύσεις με τον ίδιο τύπο οχήματος, όπως φαίνεται σε μια εικόνα στον επίσημο ιστότοπό τους:
Σε τηλεφωνική επικοινωνία με το AFP στις 2 Ιουλίου 2024, η Ελίσια Μπαλεντέιν από την Επιτροπή Δασών της Αλαμπάμα, δήλωσε ότι ενώ στο βίντεο δεν φαίνονται οι ομάδες τους, είχαν επίσης πραγματοποιήσει προκαθορισμένες καύσεις τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο για να «αποτρέψουν τις πυρκαγιές».
Πυρκαγιές και κλιματική αλλαγή
Οι «viral» αναρτήσεις στο Facebook υπονοούν επίσης ότι οι δασικές πυρκαγιές δεν οφείλονται στην κλιματική αλλαγή, χρησιμοποιώντας αυτό το βίντεο ως απόδειξη.
Ωστόσο, ειδικοί εξηγούν σε επεξηγηματικό άρθρο του AFP ότι οι δασικές πυρκαγιές «εκτοξεύονται» από την κλιματική αλλαγή, υποδεικνύοντας ότι ο κόσμος είναι απροετοίμαστος για την αυξανόμενη σφοδρότητα των πυρκαγιών.
Στην 6η έκθεση αξιολόγησης, που δημοσιεύθηκε μεταξύ 2021 και 2023, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) δήλωσε ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν προκαλέσει «αναμφισβήτητα» την υπερθέρμανση του πλανήτη (αρχειοθετημένο εδώ).
Σε ένα τμήμα αυτής της έκθεσης, (αρχειοθετημένο εδώ), η IPCC εξηγεί ότι «οι παγκόσμιες αυξήσεις της θερμοκρασίας λόγω της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής έχουν αυξήσει την ξηρασία και την λειψυδρία, επιμηκύνοντας την περίοδο πυρκαγιάς σε ένα τέταρτο της παγκόσμιας φυτικής έκτασης και αυξάνοντας τη μέση διάρκεια της περιόδου πυρκαγιάς κατά ένα πέμπτο από το 1979 έως το 2013».
Η IPCC εξηγεί περαιτέρω ότι «η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις δασικές πυρκαγιές εντείνοντας τον κύριο παράγοντα που τις οδηγεί, τη θερμότητα. Η θερμότητα της κλιματικής αλλαγής ξηραίνει τη βλάστηση και επιταχύνει τις πυρκαγιές» (αρχειοθετημένο εδώ). Ωστόσο, «μη κλιματικοί παράγοντες προκαλούν επίσης πυρκαγιές», προσθέτει, αναφέροντας την αποψίλωση των δασών ή τις γεωργικές καύσεις.
«Τα στοιχεία δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο έχει οδηγήσει σε αύξηση της έκτασης που καίγεται από πυρκαγιές στα δάση της δυτικής Βόρειας Αμερικής», επισημαίνει η IPCC.
Ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η έκταση που κάηκε από πυρκαγιές διπλασιάστηκε στις δυτικές ΗΠΑ μεταξύ 1984 και 2015 σε σύγκριση με αυτή που θα είχε καεί χωρίς την κλιματική αλλαγή - επιπλέον 4,9 εκατομμύρια στρέμματα, μια έκταση μεγαλύτερη από την Ελβετία, σύμφωνα με την IPCC.
Η τεχνική της «προδιαγεγραμμένης καύσης»
Οι προδιαγεγραμμένες καύσεις είναι ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιούν οι πυροσβέστες και οι δασικές υπηρεσίες για την καταπολέμηση και την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, καθώς και μια τεχνική για τη διατήρηση των τοπίων και τη βελτίωση της γεωργίας.
Σε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα της 2ας Ιουλίου 2024, η Πολίν Βιλέν-Καρλότι, ειδικός σε θέματα κινδύνου δασικών πυρκαγιών και υπεύθυνη έργου στο Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ακίνητης Περιουσίας (OID) στη Γαλλία, εξήγησε ότι το βίντεο έδειχνε πράγματι μια «προδιαγεγραμμένη καύση».
«Μπορούμε να δούμε ένα άτομο να εκτελεί μια γραμμική, συνεχή πυροδότηση, χρησιμοποιώντας ένα κανόνι προβολής σπινθήρων για πυροδότηση χαμηλής έντασης. Η χειρονομία είναι μηχανική και τακτική. Το άτομο είναι ντυμένο με τυπική δασική ενδυμασία και φοράει πορτοκαλί κράνος. Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για εξουσιοδοτημένο άτομο που εκτελεί μια τεχνική χειρονομία: αυτή της προδιαγεγραμμένης καύσης».
Η ερευνήτρια εξήγησε ότι η «προδιαγεγραμμένη καύση» ή «προδιαγεγραμμένη φωτιά» έχει τις ρίζες της στις αρχαίες κτηνοτροφικές πρακτικές των μεσογειακών κτηνοτρόφων, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τη φωτιά για τη διατήρηση των βοσκοτόπων τους και την προώθηση των κτηνοτροφικών πόρων.
«Η πρακτική αυτή είναι ουσιαστικά μια συλλογική προσπάθεια για τον περιορισμό των πυρκαγιών και συνίσταται στη διεξαγωγή ελεγχόμενων, χαμηλής έντασης σημειακών πυρκαγιών, συχνά ανάποδα, για τον έλεγχο τυχόν εξάπλωσης. Πρόκειται για μια ουσιαστικά χειρουργική πράξη».
Η κα. Βιλέν-Καρλότι επισημαίνει ότι η τεχνική αυτή απαιτεί επίσης την εξέταση των καιρικών συνθηκών για την αποφυγή της εξάπλωσης της πυρκαγιάς, όπως η υψηλή θερμοκρασία και ο άνεμος. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι «δημώδεις» καύσεις πραγματοποιούνταν τη νύχτα, όταν οι θερμοκρασίες είναι πιο δροσερές. Στο viral βίντεο που κυκλοφορεί, μπορούμε να δούμε ότι πρόκειται πράγματι για μια νυχτερινή καύση, αρκετά κλασική για να επωφεληθούμε από τις καιρικές συνθήκες που ευνοούν τον έλεγχο της καύσης».
Ο στόχος είναι να μειωθεί η ποσότητα των εύφλεκτων υλικών, μειώνοντας έτσι την ευπάθεια των δασών στις πυρκαγιές.
«Η ιδέα της φωτιάς για την καταπολέμηση της πυρκαγιάς παραμένει ελάχιστα κατανοητή από το ευρύ κοινό, το οποίο γρήγορα φοβάται και επιδίδεται σε αναλύσεις συνωμοσίας για υποτιθέμενους πυρομανείς ή εμπρηστές, όπως αποδεικνύεται από τα viral βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα».
Η ερευνήτρια επισημαίνει επίσης ότι η πρακτική της προδιαγεγραμμένης καύσης έχει υιοθετηθεί και εποπτεύεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες: στη Γαλλία, οι δασολόγοι χρησιμοποιούν αυτή την τεχνική και στην Ιταλία, η πρακτική αυτή αποτελεί προνόμιο του «Corpo Forestale».
Στην Ελλάδα, διεξάγεται έρευνα (αρχειοθετημένη εδώ) από τις αρχές και τις δασικές υπηρεσίες για τη χρήση των προδιαγεγραμμένων καύσεων για την καταπολέμηση και τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιών.
Το AFP έχει ήδη διαψεύσει βίντεο και εικόνες σχετικά με τις προδιαγεγραμμένες πυρκαγιές εδώ.
Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;
Επικοινωνήστε μαζί μας
