Αβάσιμες συνωμοσίες γύρω από τη χρήση ενεργειακών όπλων εν μέσω πυρκαγιών στο Λος Άντζελες

Η έρευνα για τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν πολλές γειτονιές του Λος Άντζελες από τις 7 Ιανουαρίου 2025 συνεχίζεται. Ωστόσο, στα κοινωνικά δίκτυα, πολλοί χρήστες ισχυρίζονται, σε πολλές γλώσσες, ότι οι πυρκαγιές προκλήθηκαν από όπλα λέιζερ ή ότι τα σπίτια έγιναν σκόπιμα στόχος από «όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας». Κάποιες αναρτήσεις κοινοποιούν επίσης βίντεο βγαλμένα από το αρχικό τους πλαίσιο, που υποτίθεται ότι δείχνουν τη χρήση «όπλων άμεσης ενέργειας». Ωστόσο, ειδικοί που ερωτήθηκαν από το AFP επισημαίνουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία συνωμοσίας, η οποία επανεμφανίζεται με κάθε μεγάλη πυρκαγιά. Αγνοεί επίσης τη δυναμική που λειτουργεί κατά τη διάρκεια τέτοιων καταστροφών, ιδίως το ρόλο του ανέμου, όπως συμβαίνει σήμερα στο Λος Άντζελες.

Οι τεράστιες πυρκαγιές που καταστρέφουν τμήματα του Λος Άντζελες, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης των Ηνωμένων Πολιτειών, από τις 7 Ιανουαρίου 2025, έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 27 ανθρώπους μέχρι τις 17 Ιανουαρίου 2025.

Στο πλαίσιο αυτό, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ισχυρίζονται, σε διάφορες γλώσσες, ότι οι πυρκαγιές αυτές προκλήθηκαν από «όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας» ή «DEW».

«Τα DEW (άμεσα ενεργειακά όπλα) είναι απλώς μια θεωρία συνωμοσίας. Ότι έγινε στο Μάτι, ότι έγινε στο Μάουι, ότι έγινε στα Τέμπη, γίνεται και στο ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ [...]», αναφέρει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 13 Ιανουαρίου 2025, η οποία έχει κοινοποιηθεί δεκάδες φορές από τότε.

Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα βίντεο που αποτελείται από διάφορες σκηνές, συμπεριλαμβανομένων εκρήξεων και ακτίνων που φαίνεται να προκαλούν πυρκαγιές.

Η ανάρτηση αναφέρεται στις πυρκαγιές του Αυγούστου του 2023 στο Μάουι της Χαβάης, για τις οποίες ορισμένες θεωρίες συνωμοσίας ισχυρίστηκαν ψευδώς ότι προκλήθηκαν από λέιζερ ή «όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας» για να στοχεύσουν μέρη προς καταστροφή από φωτιά, σε μια σκόπιμη επίθεση. Το AFP είχε επαληθεύσει αυτούς τους ισχυρισμούς εδώ και εδώ.

Εντοπίστηκαν και άλλες αναρτήσεις στο Facebook στα ελληνικά και διαδικτυακά άρθρα με παρόμοιους ισχυρισμούς, όπως και στα γαλλικά, ισπανικά και αγγλικά.

Σύμφωνα με τους υποστηρικτές αυτής της ρητορικής, η χρήση όπλων λέιζερ κατευθυνόμενης ενέργειας ή DEW - τα οποία υπάρχουν - θα καθιστούσε δυνατή τη στόχευση περιοχών που πρέπει να καταστραφούν προκειμένου να ανοικοδομηθούν «έξυπνες πόλεις» ή «πόλεις των 15 λεπτών» - μια πολύ πραγματική έννοια των πόλεων, όπου όλες οι βασικές υπηρεσίες είναι προσβάσιμες μέσα σε 15 λεπτά με τα πόδια ή με το ποδήλατο, αλλά η οποία ανακυκλώνεται από συνωμοσιολόγους για τους οποίους δεν θα είχε άλλο σκοπό από τον «έλεγχο» των πληθυσμών.

Ωστόσο, δεν έχουν βρεθεί στοιχεία που να συνδέουν τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν το Λος Άντζελες με πειραματικά ενεργειακά όπλα. Επιπλέον, τα βίντεο που κοινοποιήθηκαν στο Facebook είναι ένα μοντάζ από διάφορες σκηνές, οι οποίες έχουν τραβηχτεί εκτός του αρχικού τους πλαισίου και στις οποίες έχουν προστεθεί εφέ για να φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκαν DEW.

Image
Στιγμιότυπα των ψευδών αναρτήσεων στο Facebook (αριστερά) και του ψευδούς άρθρου (δεξιά). Λήψη εικόνων: 15/01/2025

Επεξεργασμένα βίντεο

Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο αποκάλυψε ότι το βίντεο μοντάζ που κοινοποιήθηκε στο Facebook εμφάνιζε σκηνές που είχαν αφαιρεθεί από το αρχικό τους πλαίσιο και στις οποίες είχαν προστεθεί εφέ.

Έτσι, καταφέραμε να βρούμε το πρώτο πλάνο του βίντεο, στο Dailymotion (αρχειοθετημένο εδώ), το οποίο δημοσιεύτηκε πριν από σχεδόν 10 χρόνια, στις 15 Νοεμβρίου 2015. Η λεζάντα του βίντεο αναφέρει στα αγγλικά: «Τρομακτικό ωστικό κύμα βόμβας αυτοκινήτου που καταγράφηκε σε βίντεο στο Ιράκ».

Η ίδια ομάδα ένστολων, οπλισμένων ανδρών είναι ορατή και ξαφνικά, μια τεράστια έκρηξη συμβαίνει σε κοντινή απόσταση. Ωστόσο, σε αντίθεση με το βίντεο του Facebook, δεν εμφανίζονται γαλαζωπές ακτίνες λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου πριν από την έκρηξη, όπως φαίνεται στη σύγκριση των στιγμιότυπων οθόνης παρακάτω:

Image
Σύγκριση στιγμιότυπων μεταξύ του βίντεο στο Facebook (αριστερά) και του βίντεο στο Dailymotion (δεξιά). Λήψη εικόνων: 16/01/2025

Μια πιο εμπεριστατωμένη αναζήτηση χρησιμοποιώντας τους όρους «έκρηξη + αυτοκίνητο + Ιράκ» στα αγγλικά μας επέτρεψε να βρούμε αυτό που φαίνεται να είναι η ίδια έκρηξη, αλλά από διαφορετική οπτική γωνία, στο Youtube (αρχειοθετημένο εδώ). Ο τίτλος αναφέρει στα αγγλικά: «LiveLeak- Iraqi Forces Hitting VBIED with MG». Το VBIED σημαίνει «vehicle-borne improvised explosive device»(αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός που μεταφέρεται με όχημα).

Συγκρίνοντας με το βίντεο στο Dailymotion, μπορούμε να δούμε ότι η ομάδα των ανδρών φοράει τις ίδιες στολές και στέκεται μπροστά από το ίδιο λευκό διαχωριστικό δρόμου. Επιπλέον, στο βίντεο του Dailymotion μπορείτε να δείτε τον εικονολήπτη του βίντεο του Youtube (κίτρινο πλαίσιο). Η μαύρη σημαία είναι επίσης ορατή: 

Image
Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ του βίντεο στο Dailymotion (αριστερά) και του βίντεο στο Youtube (δεξιά). Τα έγχρωμα τετράγωνα προστέθηκαν από την AFP. Λήψη εικόνων: 16/01/2025

Και πάλι, δεν εμφανίζεται καμία μπλε ακτίνα λίγο πριν από την έκρηξη στο βίντεο του Youtube.

Μια δεύτερη αντίστροφη αναζήτηση του πλάνου που ξεκινά στο 0:14 του βίντεο στο Facebook μας επέτρεψε να βρούμε το ίδιο υλικό στο Youtube (αρχειοθετημένο εδώ), που δημοσιεύτηκε στις 9 Αυγούστου 2014. Η λεζάντα του βίντεο στα ρωσικά έχει ως εξής: «Τέσσερις άνθρωποι τραυματίστηκαν ως αποτέλεσμα της έκρηξης σε πρατήριο καυσίμων Exson στη Μαχατσκάλα. Το Υπουργείο Υγείας της Δημοκρατίας του Νταγκεστάν ενημέρωσε το RIA «Dagestan» ότι τρία θύματα με σοβαρά εγκαύματα μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Εγκαυμάτων του Δημοκρατικού Κλινικού Νοσοκομείου. Μια γυναίκα με ελαφρά τραύματα από θραύσματα αντιμετωπίστηκε στο Ρεπουμπλικανικό Κέντρο Τραύματος και δεν χρειάστηκε νοσηλεία».

Για άλλη μια φορά, δεν εμφανίζεται καμία κοκκινωπή ακτίνα λίγο πριν αρχίσουν οι φλόγες. Ένα άρθρο από ένα ρωσικό μέσο ενημέρωσης αναφέρει επίσης το περιστατικό. Το πρακτορείο ειδήσεων AP είχε επίσης γράψει ένα άρθρο επαλήθευσης για τους ίδιους ισχυρισμούς σχετικά με αυτό το βίντεο εδώ.

Στο 0:34 του βίντεο στο Facebook φαίνεται μια πράσινη ακτίνα να αγγίζει την κορυφή ενός ηφαιστείου που εκρήγνυται. Μια αντίστροφη αναζήτηση βρήκε το ίδιο βίντεο αναρτημένο στο Youtube (αρχειοθετημένο εδώ), στις 4 Φεβρουαρίου 2021. Ο τίτλος του γράφει στα αγγλικά: «5 Φεβρουαρίου 2021, ~ Έκρηξη ~ 桜島 Ηφαίστειο Sakurajima, Ιαπωνία ~ 04:24 JST». Το βίντεο αυτό είχε ήδη αποτελέσει αντικείμενο άρθρου επαλήθευσης από το AFP το 2023, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Μάουι της Χαβάης, όπου οι θεωρίες ότι τα όπλα άμεσης ενέργειας προκάλεσαν τις πυρκαγιές είχαν εξαπλωθεί στο διαδίκτυο.

Αλλά αυτό που μοιάζει με λάμψη λέιζερ στο πλάνο είναι στην πραγματικότητα μια τεχνική υπολογισμού απόστασης που ονομάζεται Lidar ή Light Detection and Ranging (Ανίχνευση φωτός και μέτρηση απόστασης) (αρχειοθετημένο εδώ).

Στο 0:40 του βίντεο στο Facebook, αυτό που φαίνεται να είναι μια ακτίνα φωτός, πέφτει σε έναν δρόμο στη μέση της πόλης. Ωστόσο, μια αντίστροφη αναζήτηση έδειξε ότι αυτό το βίντεο αναφέρθηκε σε ένα τοπικό δελτίο ειδήσεων της Χιλιανής τηλεόρασης στο Youtube (αρχειοθετημένο εδώ).

Η περιγραφή του βίντεο έχει ως εξής στα ισπανικά: «Η έκρηξη ενός μετασχηματιστή λόγω του ισχυρού ανέμου αυτή την εβδομάδα καταγράφηκε από ένα βίντεο που έγινε viral στα κοινωνικά δίκτυα. Ένα οπτικό εφέ κάνει να φαίνεται ότι ένα παράξενο φως δημιούργησε την έκρηξη [...]».

Το AFP είχε ήδη επαληθεύσει την προέλευση αυτού του βίντεο σε ένα άρθρο επαλήθευσης το 2023, όπου χρησιμοποιήθηκε ψευδώς για να ισχυριστεί ότι επρόκειτο για επίθεση με λέιζερ στο Μάουι της Χαβάης.

Τέλος, στο 0:47, τα πλάνα δείχνουν μυστηριώδεις πράσινες ακτίνες να εμφανίζονται γύρω από ένα σπίτι.

Ωστόσο, αυτό το βίντεο ήταν επίσης το αντικείμενο ενός άρθρου επαλήθευσης του AFP τον Μάρτιο του 2024, όταν δασικές πυρκαγιές κατέστρεφαν μέρος του Τέξας.

Η αντίστροφη αναζήτηση βίντεο και οι αναζητήσεις λέξεων-κλειδιών αποκάλυψαν ότι το κλιπ αναρτήθηκε στο TikTok και το Instagram στις 31 Δεκεμβρίου 2023, πριν από τις πυρκαγιές (αρχειοθετημένο εδώ και εδώ).

Η λεζάντα του βίντεο στο TikTok, στα αγγλικά, αναφέρεται σε μια «πράσινη ακτίνα λέιζερ» που διασχίζει έναν καταιγιστικό ουρανό, «ενεργοποιεί συναγερμούς αυτοκινήτων» και «δημιουργεί ηλεκτρικές διαταραχές». Η ανάρτηση ρωτά το κοινό για την προέλευση αυτού του μυστηριώδους φαινομένου, υπονοώντας ότι θα μπορούσε να προέρχεται από ένα UFO. Στο τέλος, ο συγγραφέας δηλώνει σε παρένθεση ότι η ανάρτηση αυτή είναι «μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς».

Το βίντεο προέρχεται από κάποιον Antonio Williams, ο οποίος περιγράφει τον εαυτό του ως «δημιουργό βίντεο» και χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο «incognitogamingtv» στο TikTok.

Image
Στιγμιότυπο από την ανάρτηση στο TikTok. Το κόκκινο τετράγωνο και η γραμμή προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνας: 16/01/2025

Το AFP δεν μπόρεσε να εξακριβώσει πού βρίσκονται τα κτίρια που φαίνονται στα πλάνα, αν είναι πραγματικά, αλλά το πράσινο φως και τα σχετικά ηχητικά εφέ φαίνεται να έχουν σημάδια ψηφιακής επεξεργασίας. Στο 1 λεπτό περίπου, για παράδειγμα, η πράσινη δέσμη αναβοσβήνει στην οθόνη, αλλά ένα φορτηγό που διέρχεται στη μέση του δρόμου δεν κινείται.

Σε ξεχωριστές αναρτήσεις που εξέτασε το AFP, ο ίδιος συγγραφέας δημοσίευσε άλλα προφανώς επεξεργασμένα βίντεο που υποτίθεται ότι δείχνουν, μεταξύ άλλων, ένα τεράστιο «τέρας του ποταμού» να κολυμπά κάτω από μια γέφυρα ή ένα ΑΤΙΑ (UFO)να αιωρείται πάνω από το έδαφος.

Φαντασιώσεις σχετικά με τα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας

Τα όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας αποτελούν αντικείμενο έρευνας, ιδίως στις ΗΠΑ. Αυτά χρησιμοποιούν συγκεντρωμένη ηλεκτρομαγνητική ενέργεια που προβάλλεται με την ταχύτητα του φωτός, σχηματίζοντας λέιζερ υψηλής ενέργειας. Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς που ερωτήθηκαν από το AFP, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν τα σενάρια που επικαλούνται αυτά τα όπλα για να εξηγήσουν τις μεγάλες πυρκαγιές των τελευταίων μηνών ή την αντίσταση των δέντρων στις φλόγες.

Κάποτε περιοριζόταν σε περιθωριακούς κύκλους, αυτή η θεωρία των όπλων έχει αποκτήσει δυναμική στο Διαδίκτυο μετά τις δασικές πυρκαγιές της δεκαετίας του 2010 που κατέστρεψαν τμήματα της Καλιφόρνια, σύμφωνα με τον ερευνητή Μάικ Ρότσιλντ, ειδικό στο ακροδεξιό κίνημα συνωμοσίας QAnon και συγγραφέα του βιβλίου Jewish Space Lasers. Η θεωρία αυτή είναι «ιδιαίτερα προσαρμόσιμη στα κοινωνικά δίκτυα επειδή αντιστοιχεί σε φωτογραφίες πυρκαγιών που δείχνουν ακτίνες φωτός που υποτίθεται ότι προέρχονται από το διάστημα», σημείωσε τον Αύγουστο του 2023.

«Έχει τις ρίζες της στην έλλειψη κατανόησης του πώς εξαπλώνονται οι πυρκαγιές, ότι τα κάρβουνα μπορούν να φτάσουν σε ένα σπίτι και όχι σε ένα άλλο και ότι τα δέντρα δεν καίγονται επειδή είναι γεμάτα νερό», επισήμανε ο Μάικ Ρότσιλντ στο AFP στις 8 Ιανουαρίου 2025. «Αυτό χρησιμεύει ως εύκολη εξήγηση για τις πυρκαγιές που πολλοί δεν θέλουν να συνδέσουν με την υπερθέρμανση του πλανήτη».

Για τον Ίαν Μπόιντ, έναν εμπειρογνώμονα σε όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας και διευθυντή του Κέντρου Πρωτοβουλιών Εθνικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, «είναι εξαιρετικά απίθανο» ότι τέτοια όπλα ξεκίνησαν τις πυρκαγιές του Λος Άντζελες, καθώς «το επίπεδο ισχύος που απαιτείται για την ανάφλεξη μιας πυρκαγιάς βλάστησης με ένα λέιζερ υψηλής ενέργειας από τον ουρανό θα απαιτούσε μια μεγάλη πηγή ενέργειας εγκατεστημένη σε ένα μεγάλο αεροσκάφος», η οποία θα ήταν «αναγκαστικά ορατή λίγο πριν από τις πυρκαγιές», εξήγησε στο AFP στις 9 Ιανουαρίου 2025.

Image
Στιγμιότυπο από τον ιστότοπο του Γραφείου Λογοδοσίας των ΗΠΑ, του ελεγκτικού οργάνου του αμερικανικού Κογκρέσου, με φωτογραφία ενός δοκιμαστικού όπλου λέιζερ στην αεροπορική βάση White Sands στο Νέο Μεξικό. Λήψη εικόνας: 17/01/2025

Άνεμοι της Σάντα Άνα

Αντί για την υποθετική χρήση όπλων λέιζερ, είναι το κλίμα και οι καιρικές συνθήκες στην Καλιφόρνια που ευθύνονται.

Η αμερικανική πολιτεία είχε δύο πολύ βροχερές χρονιές, οι οποίες έδωσαν πλούσια βλάστηση, η οποία στη συνέχεια ξεράθηκε κατά τη διάρκεια οκτώ μηνών χωρίς βροχοπτώσεις. Σε αυτό το εύφλεκτο κοκτέιλ έρχονται να προστεθούν οι σημερινοί καυτοί, ξηροί άνεμοι Σάντα Άνα. Ενώ αποτελούν κλασικό χαρακτηριστικό των φθινοπωρινών και χειμερινών περιόδων της Καλιφόρνιας, αυτή τη φορά έχουν φτάσει σε ένταση που δεν έχει παρατηρηθεί από το 2011, σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, σαρώνοντας την ενδοχώρα με ριπές έως και 160 χλμ/ώρα την περασμένη εβδομάδα και αναζωπυρώνοντας τις φλόγες.

Image
Γραφική επεξήγηση των ανέμων Σάντα Άννα, ενός φυσικού φαινομένου στην Καλιφόρνια, που μπορεί να επιδεινώσει τις δασικές πυρκαγιές. (AFP / Jonathan WALTER, David LORY)

«Βλέπουμε τις πυρκαγιές να εξαπλώνονται όταν έχει ζέστη, ξηρασία και ανέμους: όλες αυτές οι συνθήκες υπάρχουν σήμερα στη νότια Καλιφόρνια», συνόψισε η Κριστίνα Νταλ, αντιπρόεδρος του οργανισμού επιστημονικών ερευνών Climate Central, στο AFP στις 9 Ιανουαρίου 2025.

Μια κατάσταση που γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη από το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή στην καλιφορνέζικη μεγαλούπολη επικρατούν περίπου 20 βαθμοί Κελσίου το μεσημέρι, μια υψηλή θερμοκρασία για την εποχή.

«Οι άνεμοι είναι τόσο ισχυροί και η βλάστηση τόσο ξηρή που οι πυροσβέστες δεν μπορούν να κάνουν τίποτα», σχολίασε ο Μάικλ Γκόλνερ, αναπληρωτής καθηγητής μηχανολογίας στο UC Berkeley. «Ισχυροί άνεμοι, τόνοι ξηρής καύσιμης ύλης, εξαιρετικά εύφλεκτες κατασκευές κοντά μεταξύ τους [σπίτια, σ.σ.]: είναι μια συνταγή για καταστροφή».

Το AFP έχει επαληθεύσει άλλους ισχυρισμούς για τις πυρκαγιές στο Λος Άντζελες εδώ.

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας