Παραποιημένη εικόνα «εκκλησίας που σώθηκε από τις πυρκαγιές του Λος Άντζελες» κυκλοφορεί στο διαδίκτυο
- Δημοσιεύθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2025 στις 12:15
- 9 λεπτά ανάγνωσης
- Του/Της: Paula CABESCU, Ede ZABORSZKY, AFP Ρουμανία, AFP Ουγγαρία
- Μετάφραση και προσαρμογή Magdalini GKOGKOU , AFP Greece
Πνευματικά δικαιώματα © AFP 2017-2025. Οποιαδήποτε εμπορική χρήση αυτού του περιεχομένου απαιτεί συνδρομή. Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα.
Το Λος Άντζελες, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών, βρέθηκε στο επίκεντρο των καταστροφικών πυρκαγιών που έπληξαν τη δυτική ακτή τον Ιανουάριο του 2025. Σχεδόν 30 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και ολόκληρες κοινότητες εκτοπίστηκαν καθώς σπίτια και κτίρια έγιναν στάχτη. Οι πυρκαγιές προκάλεσαν ένα κύμα παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο, το οποίο περιελάμβανε μια εικόνα που κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία υποτίθεται ότι έδειχνε μια παραθαλάσσια εκκλησία να επιβιώνει ως εκ θαύματος από τις πυρκαγιές, ενώ όλα γύρω της καίγονταν. Ωστόσο, η περαιτέρω έρευνα του AFP αποκάλυψε ότι τέτοια εκκλησία δεν υπάρχει στις περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές, ενώ ειδικοί εντόπισαν σημάδια χειραγώγησης, γεγονός που υποδηλώνει ότι η εικόνα δημιουργήθηκε με βαριά επεξεργασία ή τεχνητή νοημοσύνη.
«Δεν καίγονται όλα στην Καλιφόρνια. Στα περίχωρα, ως απόδειξη πίστης και ελπίδας, ένα κτίριο στέκεται ακόμα....», γράφει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 14 Ιανουαρίου, 2025, η οποία από τότε έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 500 φορές.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί κοινοποιήθηκαν και από άλλους χρήστες στο Facebook (εδώ, εδώ και εδώ), το Instagram (εδώ) και αυτόν τον ιστότοπο.
Όλες οι δημοσιεύσεις περιλαμβάνουν μια εικόνα που δείχνει μια εκκλησία με κόκκινη στέγη, η οποία ως εκ θαύματος έμεινε ανέγγιχτη από τις φλόγες, ενώ όλα γύρω της έγιναν στάχτη.
Παρόμοιες αναρτήσεις κυκλοφόρησαν ευρέως και σε άλλες γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα ισπανικά, τα ουγγρικά και τα ρουμανικά.
Οι αναρτήσεις κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο καθώς οι φλόγες σάρωναν το Λος Άντζελες τον Ιανουάριο του 2025, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 27 άνθρωποι μέχρι τις 22 Ιανουαρίου και να εκτοπιστούν δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι για εβδομάδες.
Οι πυρκαγιές, οι οποίες έχουν καταστρέψει τμήματα του Λος Άντζελες, κυρίως τη γειτονιά Παλισέιντς, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά της πόλης, κοντά στην ακτογραμμή, είναι οι πιο θανατηφόρες στην ιστορία της πόλης.
Ωστόσο, το AFP δεν μπόρεσε να βρει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει την ύπαρξη μιας εκκλησίας όπως αυτή που περιγράφεται στις αναρτήσεις στις περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές. Οι εμπειρογνώμονες με τους οποίους επικοινώνησε το πρακτορείο εντόπισαν επίσης σημάδια χειραγώγησης.
Δεν υπάρχουν εκκλησίες κοντά στην παραλία στις καμένες περιοχές του Λος Άντζελες
Η εικόνα που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απεικονίζει μια μικρή εκκλησία με κόκκινη στέγη και έναν κεντρικό πύργο που έχει έναν σταυρό. Στέκεται στη μέση ενός καμένου και έρημου τοπίου, περιτριγυρισμένου από καμένη γη, καμένα δέντρα και ερείπια, υποδηλώνοντας πρόσφατες καταστροφές από πυρκαγιές. Στο βάθος διακρίνεται πυκνός καπνός στον συννεφιασμένο ουρανό και στον ωκεανό, υποδεικνύοντας ότι η σκηνή αυτή βρίσκεται κοντά σε μια παράκτια περιοχή. Η ίδια η εκκλησία φαίνεται ελαφρώς κατεστραμμένη, αλλά ακέραιη, χωρίς ορατές σοβαρές ζημιές από φωτιά.
Το AFP εντόπισε τις πρώτες εκδοχές της viral φωτογραφίας σε αναρτήσεις στο Facebook από τις 13 Ιανουαρίου 2025, από χρήστες στο Μιλάνο (οι αναρτήσεις των οποίων έχουν πλέον διαγραφεί) και την Αιθιοπία. Οι αναρτήσεις αυτές εντοπίστηκαν μέσω αναζητήσεων με τη χρήση του Fact Check Explorer και του Image Context της Google (αρχειοθετημένος σύνδεσμος εδώ). Καμία από τις αναρτήσεις που εξέτασε το AFP δεν διευκρίνιζε αν η εικόνα ήταν πραγματική ή κατασκευασμένη από υπολογιστή, ούτε τη συγκεκριμένη τοποθεσία όπου υποτίθεται ότι είχε τραβηχτεί ή από ποιον.
Ωστόσο, το AFP δεν βρήκε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει την ύπαρξη μιας τέτοιας εκκλησίας στις περιοχές που υποτίθεται ότι φαίνονται στη viral εικόνα και οι οποίες επλήγησαν από τις πυρκαγιές στο Λος Άντζελες τον Ιανουάριο του 2025.
Ολόκληρη η ακτογραμμή στην πληγείσα περιοχή συνορεύει με την California State Route 1, η οποία διέρχεται είτε απευθείας κατά μήκος της θάλασσας είτε πολύ κοντά στις αμμώδεις παραλίες. Ο διαδραστικός χάρτης πυρκαγιάς της πυροσβεστικής υπηρεσίας της Καλιφόρνιας (αρχειοθετημένος εδώ) δείχνει τις πληγείσες παραθαλάσσιες περιοχές, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι δυνατόν να τραβήξει κανείς μια φωτογραφία του νερού από τη γωνία και την απόσταση κατά μήκος αυτής της λωρίδας 15 χιλιομέτρων χωρίς να είναι ορατός ο αυτοκινητόδρομος.
Δορυφορικές εικόνες και διαδικτυακά εργαλεία χαρτογράφησης, όπως το Google Maps, επιβεβαιώνουν την απουσία εκκλησιαστικών κτιρίων κοντά στις παραλίες που επλήγησαν από τις πυρκαγιές.
Ακόμα και τα πλησιέστερα εκκλησιαστικά κτίρια στην περιοχή που μπόρεσε να βρει το AFP (τα «Church of Scientology Mission», «A Call 2 Peace», «Chabad of Pacific Palisades» και «St Augustine By-The-Sea Church») απέχουν αρκετά τετράγωνα από την παραλία, και κανένα από αυτά δεν μοιάζει με αυτό της viral ανάρτησης.
«Υποψιάζομαι ότι είναι ψεύτικο», δήλωσε στο AFP στις 16 Ιανουαρίου 2025 ο Ρίτσαρντ Λόνγκστρεθ, ιστορικός αρχιτεκτονικής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον.
Ο Λόνγκστρεθ εξήγησε ότι η «εκκλησία» που φαίνεται στις φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν είναι «πολύ "παλιά" για την περιοχή» και δεν μοιάζει με οτιδήποτε έχει δει ανάμεσα στις εκατοντάδες εκκλησίες που έχει επισκεφθεί στην Καλιφόρνια.
Ειδικοί σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης λένε ότι η εικόνα παρουσιάζει στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης
«Υποψιάζομαι ότι η εικόνα είναι είτε ψεύτικη είτε έχει υποστεί μεγάλη επεξεργασία», δήλωσε στο AFP ο Τζέιμς Φ. Ο'Μπράιαν, καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 18 Ιανουαρίου 2025.
«Αυτό οφείλεται σε φωτοσκιάσεις και άλλα τεχνουργήματα», είπε, προσθέτοντας ωστόσο ότι «αυτά τα τεχνουργήματα θα μπορούσαν να έχουν εισαχθεί από την επιθετική συμπίεση».
«Δυστυχώς, η εικόνα είναι χαμηλής ανάλυσης και πολύ συμπιεσμένη, οπότε είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα» το πώς δημιουργήθηκε, δήλωσε ο Ο'Μπράιαν στο AFP.
Αλλά «ένα πράγμα που πρέπει να έχουμε κατά νου», είπε ο καθηγητής, «πραγματική εικόνα ή όχι, είναι ότι τα κτίρια διαφορετικής δομής έχουν πολύ διαφορετικές πιθανότητες να επιβιώσουν από μια κοντινή πυρκαγιά».
«Ένα ξύλινο κτίριο με παλιά κεραμίδια και ανοιχτά αετώματα μπορεί να πάρει εύκολα φωτιά. Ένα κτίριο από στόκο με κεραμοσκεπή και κλειστές μαρκίζες είναι πιο ανθεκτικό», είπε.
Προηγουμένως, ο Χάνι Φαρίντ, επίσης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, με ειδίκευση στην ψηφιακή εγκληματολογία, την εγκληματολογική επιστήμη, την παραπληροφόρηση, την ανάλυση εικόνων και την ανθρώπινη αντίληψη, ανέλυσε την εικόνα για το AFP «χρησιμοποιώντας μοντέλα που εκπαιδεύτηκαν για να διακρίνουν μεταξύ φυσικών και εικόνων τεχνητής νοημοσύνης».
«Αυτά τα μοντέλα εντοπίζουν ίχνη δημιουργίας τεχνητής νοημοσύνης», ανέφερε σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από τις 16 Ιανουαρίου 2025.
«Επιπλέον, ανέλυσα αυτή την εικόνα με ένα εγκληματολογικό εργαλείο που μετρά την προοπτική γεωμετρία στην εικόνα, και πάλι, η ανάλυση αυτή αποκαλύπτει φυσικές ασυνέπειες σε σχέση με τις φυσικές εικόνες».
«Θεωρώ, επομένως, ότι είναι πολύ πιθανό η εικόνα να έχει δημιουργηθεί με τεχνητή νοημοσύνη», δήλωσε ο Φαρίντ στο AFP.
Η εικόνα έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που είναι κοινά με τις εικόνες που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη (δείτε εδώ ή εδώ τις συμβουλές μας), συμπεριλαμβανομένων αφύσικων χαρακτηριστικών και ανωμαλιών.
Για παράδειγμα, μπορούμε να δούμε ένα δέντρο που φαίνεται να χωρίζεται σε δύο εντελώς διαφορετικά σχήματα: το μισό μοιάζει με φοίνικα, που από τη φύση του δεν έχει κλαδιά, και το άλλο μισό με ένα δέντρο με πιο φυσιολογικά φύλλα. Μερικά αρκετά άλλα δέντρα φαίνεται επίσης να έχουν δύο πολύ διαφορετικούς κορμούς τοποθετημένους τον έναν δίπλα στον άλλο.
Αυτή η ασυνέπεια, σε συνδυασμό με τους διάφορους δρόμους που δεν οδηγούν πουθενά και τις αταίριαστες συνδέσεις με την πόρτα της εκκλησίας ή τον πυκνό καπνό που δεν έχει συγκεκριμένη αιτία - δείχνει ότι η εικόνα έχει είτε υποστεί σημαντική επεξεργασία είτε έχει κατασκευαστεί με αφύσικο τρόπο.
Εκκλησίες στο Λος Άντζελες που επλήγησαν από την πυρκαγιά
Το AFP απευθύνθηκε σε διάφορες θρησκευτικές οργανώσεις της περιοχής για διευκρινίσεις, αλλά μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης, μόνο η Αρχιεπισκοπή του Λος Άντζελες, η οποία επιβλέπει τις καθολικές εκκλησίες στην περιοχή, ανταποκρίθηκε.
Η Γιαννίνα Ντίαζ, Διευθύντρια Δημοσίεων Σχέσεων της Αρχιεπισκοπής του Λος Άντζελες, δήλωσε στο AFP στις 21 Ιανουαρίου 2025 ότι το μόνο κτίριο καθολικής εκκλησίας που καταστράφηκε εντελώς από τη φωτιά στο Παλισέιντς είναι το Κόρπους Κρίστι («Corpus Christi»). Η ίδια πρόσθεσε ότι «άλλα κτίρια της ενορίας έχουν υποστεί κάποιες ζημιές από τη φωτιά, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη την έκταση των ζημιών, καθώς μόλις τώρα αρχίζουμε να αξιολογούμε την κατάσταση».
Ωστόσο, η εικόνα «δεν είναι η ενορία Κόρπους Κρίστι». «Δεν είναι καμία από τις ενορίες μας», δήλωσε η Ντίαζ.
Το AFP δεν μπόρεσε να βρει αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για εκκλησίες που παρέμειναν αλώβητες από την πυρκαγιά, ενώ τα πάντα γύρω τους καταστράφηκαν.
Στην πραγματικότητα, αρκετές εκκλησίες καταστράφηκαν από τις πρόσφατες πυρκαγιές του Ιανουαρίου 2024 στη Νότια Καλιφόρνια. Για παράδειγμα, η Εκκλησία της Κοινότητας Αλταντένα και η Επισκοπική Εκκλησία του Αγίου Μάρκου στην Αλταντένα καταστράφηκαν και οι δύο ολοσχερώς από την πυρκαγιά Eaton (αρχειοθετημένο εδώ).
Στην περιοχή Πασίφικ Παλισέιντς, πιο κοντά στην παραλία, παράλληλα με το Κόρπους Κρίστι, η επισκοπική εκκλησία του Αγίου Ματθαίου υπέστη επίσης σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς Παλισέιντς («Palisades Fire»), αν και η εκκλησία δεν καταστράφηκε ολοσχερώς. Ομοίως, η Πρεσβυτεριανή Εκκλησία Πασίφικ Παλισέιντς επλήγη σοβαρά, με το κεντρικό κτίριο να καίγεται.
Τουλάχιστον 14 άλλες εκκλησίες, τζαμιά, συναγωγές, ναοί και θρησκευτικά ιδρύματα έχουν καταστραφεί ολοσχερώς από τις πυρκαγιές που έπληξαν τη Νότια Καλιφόρνια, ανέφεραν οι LA Times.
Το AFP έχει διαψεύσει άλλες περιπτώσεις παραπληροφόρησης σχετικά με τις πυρκαγιές στο Λος Άντζελες, όπως παρόμοιους ισχυρισμούς για ένα σπίτι που σώθηκε ως εκ θαύματος από τις φλόγες (παράδειγμα εδώ) και άλλους (εδώ).
Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;
Επικοινωνήστε μαζί μας