Αυτό το βίντεο δεν δείχνει μετανάστες στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας τον Σεπτέμβριο του 2022 - Προέρχεται από τα σύνορα Σλοβενίας-Κροατίας το 2015
- Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε πριν τουλάχιστον ένα έτος.
- Δημοσιεύθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022 στις 14:23
- 7 λεπτά ανάγνωσης
- Του/Της: Petros KONSTANTINIDIS, AFP Ελλάδα
Πνευματικά δικαιώματα © AFP 2017-2024. Οποιαδήποτε εμπορική χρήση αυτού του περιεχομένου απαιτεί συνδρομή. Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα.
Ένα βίντεο που κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναπαράχθηκε από διάφορους ιστότοπους ισχυρίζεται ότι δείχνει μετανάστες κοντά στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Ένα tweet που δημοσιεύθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022 από έναν λογαριασμό με το όνομα «301 Military» αναπαράχθηκε αμέσως μετά στα ελληνικά από ιστότοπους όπως το Kranos.gr, το Newsbreak.gr και το Makeleio.gr. Το βίντεο κοινοποιήθηκε επίσης από αρκετούς χρήστες του Facebook, για παράδειγμα εδώ. Συνολικά, το βίντεο έχει κοινοποιηθεί εκατοντάδες φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο ισχυρισμός έχει κυκλοφορήσει και σε άλλες γλώσσες, όπως τα σερβικά και τα πολωνικά.
Οι ιστότοποι που κοινοποίησαν το βίντεο με τον ψευδή ισχυρισμό χρησιμοποίησαν επίσης παλαιότερες φωτογραφίες για να εικονογραφήσουν τα άρθρα τους. Για παράδειγμα, το Warnews247.gr δείχνει όντως μια φωτογραφία με συγκεντρωμένους μετανάστες και πρόσφυγες στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας στη θέση Παζάρκουλε της Τουρκικής πλευράς, κοντά στην Αδριανούπολη (Edirne), που αναφέρεται στον ψευδή ισχυρισμό ως η τοποθεσία του βίντεο. Ωστόσο, και σε αυτήν την περίπτωση, η φωτογραφία δεν τραβήχτηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, αλλά χρονολογείται από τον Φεβρουάριο του 2020.
Το βίντεο που εμφανίζεται στις αναρτήσεις φέρει το λογότυπο του «Orient», ενός τηλεοπτικού καναλιού με έδρα το Ντουμπάι, το οποίο ανήκει στον Σύριο επιχειρηματία Ghassan Aboud και επικεντρώνεται σε ειδήσεις σχετικά με τη Συρία και τους Σύριους πρόσφυγες. Στο βίντεο ακούγεται μια ανδρική φωνή να λέει στα αραβικά: «Χιλιάδες πρόσφυγες κινούνται για να φύγουν με ασφάλεια από την Τουρκία προς την Ευρώπη και ειδικά τη Γερμανία». Το βίντεο από το οποίο προέρχεται το απόσπασμα δημοσιεύτηκε στο κανάλι Orient News στο YouTube στις 10 Σεπτεμβρίου 2022.
Βίντεο του Associated Press στα σύνορα Κροατίας-Σλοβενίας το 2015
Το AFP διαπίστωσε ότι το πρωτότυπο βίντεο καταγράφηκε στην πραγματικότητα από μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) στη Σλοβενία, κοντά στα σύνορα με την Κροατία, στις 25 Οκτωβρίου 2015. Οι εικόνες ανήκουν στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press (AP) και τραβήχτηκαν σε σημείο κοντά στα χωριά Rigonce και Dobova, όπως φαίνεται στο αρχείο του AP. Είναι σαφές από τις παρακάτω εικόνες ότι πρόκειται για το ίδιο βίντεο με αυτό που χρησιμοποιήθηκε στις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τους ψευδείς ισχυρισμούς.
Το AFP κατάφερε να εντοπίσει τις εικόνες λίγο έξω από το Rigonce, ένα χωριό στην περιοχή Στυρία της Σλοβενίας, στα σύνορα με την Κροατία. Ορισμένα στοιχεία (οι πύργοι ηλεκτροδότησης, τα σπίτια στο βάθος και το παρεκκλήσι) αποδεικνύουν την ακριβή τοποθεσία της λήψης του βίντεο, όπως φαίνεται στο Google Street View παρακάτω:
Οι αναρτήσεις και τα άρθρα με τον ψευδή ισχυρισμό υποστηρίζουν ότι τα πλάνα τραβήχτηκαν κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα, έξω από την τουρκική πόλη της Αδριανούπολης (Edirne). Ωστόσο, εικόνες από τον δρόμο που οδηγεί στα σύνορα με την Ελλάδα δείχνουν ότι το τοπίο είναι αρκετά διαφορετικό από αυτό που βλέπουμε στα πλάνα του AP.
Το πρωτότυπο υλικό καταγράφηκε τον Οκτώβριο του 2015, στην κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη. Πιο συγκεκριμένα, όταν η Ουγγαρία έκλεισε τα σύνορά της τον Οκτώβριο του 2015, οι μετανάστες προχώρησαν προς τη Σλοβενία, στο δρόμο τους προς τη Δυτική Ευρώπη. Μεγάλοι πληθυσμοί μεταναστών είχαν φτάσει στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης, κυρίως στις ελληνικές ακτές, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2015. Το 2015, ο αριθμός των ανθρώπων που εισήλθαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ξεπέρασε το 1 εκατομμύριο, αριθμός τρεις με τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο του 2014. Σύμφωνα με αναφορές των αρμόδιων θεσμών, περίπου 3.700 εξ αυτών έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους.
Με την υπογραφή της συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία τον Μάρτιο του 2016 για τον δραστικό περιορισμό των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, ο αριθμός των μεταναστών που διασχίζουν τα ελληνοτουρκικά σύνορα έχει μειωθεί δραστικά. Η σκληρή στάση της παρούσας ελληνικής κυβέρνησης στο μεταναστευτικό, που έχει οδηγήσει σε αρκετές κατηγορίες για επαναπροωθήσεις, είναι ακόμα ένας παράγοντας που διατηρεί τις μεταναστευτικές ροές σε χαμηλά επίπεδα.
Το «Καραβάνι του Φωτός»
Το βίντεο του Orient στο YouTube ξεκινά με το απόσπασμα που χρησιμοποιείται στις αναρτήσεις με τον ψευδή ισχυρισμό και στη συνέχεια μιλάει για τη μαζική κινητοποίηση προσφύγων που οργανώνεται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα Telegram με την ονομασία «Καραβάνι του φωτός» (Qafilat al-nour στα αραβικά). Ο αφηγητής του βίντεο υποστηρίζει ότι υπάρχουν περίπου «40.000 συμμετέχοντες» στην ομάδα στο Telegram. Στη συνέχεια, εμφανίζεται στο βίντεο ένας άνδρας που λέει: «Είμαστε έτοιμοι, δεν θέλουμε τίποτα παράνομο, δεν θέλουμε σαμποτάζ, ο μόνος μας στόχος είναι να φτάσουμε με ασφάλεια». Στο βίντεο εμφανίζονται και άλλα αποσπάσματα από το βίντεο του AP από το Rigonce, καθώς και πλάνα από την κρίση που έλαβε χώρα στα ελληνοτουρκικά σύνορα τον Μάρτιο του 2020.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι διοργανωτές του «Καραβανιού του Φωτός» εκτιμούν ότι περίπου 100.000 άνθρωποι θα συγκεντρωθούν στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας για να περάσουν στην Ευρώπη. Η ταυτότητα των διοργανωτών παραμένει άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι είναι και οι ίδιοι Σύριοι πρόσφυγες. Οι Σύριοι πρόσφυγες στην Τουρκία αντιμετωπίζουν αυξανόμενη βία, ενώ ορισμένοι φοβούνται ότι θα απελαθούν στη Συρία, ενόψει των επερχόμενων εκλογών στην Τουρκία, που είναι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο του 2023. Η μεταχείριση των Σύριων προσφύγων έχει μετατραπεί σε ένα από τα κύρια θέματα της πολιτικής αντιπαράθεσης στην Τουρκία, με κόμματα από όλο το πολιτικό φάσμα να ζητούν την απέλασή τους, καθώς η Τουρκία αντιμετωπίζει οικονομική κρίση.
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένα πλάνα από μεγάλες ομάδες μεταναστών και προσφύγων κοντά στα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά το ελληνικό Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη τονίζει ότι υπάρχει ετοιμότητα. Αναφερόμενος στο «Καραβάνι του Φωτός», ο υπουργός Τάκης Θεοδωρικάκος δήλωσε σε συνέντευξή του στον Real FM στις 20 Σεπτεμβρίου 2022: «Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή είναι [...] μια οργανωμένη διαδικτυακή καμπάνια, μια καμπάνια μέσα από τα social media, η οποία παροτρύνει τους μετανάστες, ιδιαίτερα τους Σύριους να στραφούν προς την Ελλάδα και να συγκεντρωθούν και να το κάνουνε με μαζικό τρόπο. Είτε το κάνουν κατά μήκος των 150 χιλιομέτρων, είτε το κάνουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο, ο ελληνικός λαός γνωρίζει ότι υπάρχει απόλυτη ετοιμότητα, απόλυτη περιφρούρηση, τα σύνορά μας είναι απροσπέλαστα». Πρόσθεσε δε, ότι 40.000 παράτυποι μετανάστες προσπάθησαν να εισέλθουν στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2022 και ότι περισσότεροι από 150.000 το έχουν επιχειρήσει από τις αρχές του 2022.
Διαπιστώνοντας ότι αρκετοί άνθρωποι που δεν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες εντάχθηκαν στην ομάδα «Καραβάνι του Φωτός» στο Telegram, οι διαχειριστές της αποφάσισαν να την κλείσουν στις 28 Σεπτεμβρίου 2022, σύμφωνα με μήνυμα που είδε το AFP. «Αυτή η ομάδα θα διαγραφεί οριστικά», αναφέρει το μήνυμα, αλλά προσθέτει ότι θα δημιουργηθεί μια νέα, επίσημη ομάδα μέσω της οποίας θα μπορούν να επικοινωνούν οι μετανάστες και πρόσφυγες που συμμετέχουν στο εγχείρημα.
Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;
Επικοινωνήστε μαζί μας