Eικόνα δείχνει Αφγανούς πρόσφυγες που απελάθηκαν από την Τουρκία το 2018, όχι από τον Τραμπ το 2025

Αφού ο Τραμπ κέρδισε τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές στις 5 Νοεμβρίου 2024, ανακοίνωσε τα σχέδιά του να προχωρήσει σε μαζικές απελάσεις μεταναστών χωρίς χαρτιά στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως ένα από τα κορυφαία ζητήματα της προεκλογικής του εκστρατείας (αρχειοθετημένο εδώ). 

Ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη εκστρατεία απέλασης στην ιστορία των ΗΠΑ, υποσχόμενος να εκδιώξει εκατομμύρια μετανάστες χωρίς χαρτιά, πολλοί από τους οποίους προέρχονται από χώρες της Λατινικής Αμερικής (αρχειοθετημένο εδώ).

Στις 22 Ιανουαρίου 2025, διέταξε επίσης να μεταφερθούν 1.500 στρατιώτες στα σύνορα με το Μεξικό για να βοηθήσουν τους τελωνειακούς υπαλλήλους της περιοχής να αποτρέψουν τις παράτυπες διελεύσεις. 

Στο πλαίσιο αυτό, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα άρχισαν να κοινοποιούν ξανά μια παλιά φωτογραφία ανδρών σε ένα αεροπλάνο, ορισμένοι από τους οποίους χαιρετούν την κάμερα, ισχυριζόμενοι ψευδώς ότι δείχνει μετανάστες που απελαύνονται από τον Τραμπ το 2025.

«Πίσω απ' όπου ήρθαν. Τα αεροπλάνα τα γεμίζει ο Τραμπ με απίστευτους ρυθμούς», γράφει το κείμενο στην εικόνα σε αυτή την ανάρτηση στο Instagram από τις 29 Ιανουαρίου 2025. 

Η ίδια εικόνα, μαζί με τον ισχυρισμό, κοινοποιήθηκε επίσης από χρήστες στο Facebook, είτε με είτε χωρίς το κείμενο (εδώ, εδώ και εδώ), και το Χ (εδώ). «Συγκινητικές στιγμές στην Αμερική. Τα αεροπλάνα γεμίζουν με πρωτοφανή ταχύτητα, όπως ποτέ άλλοτε!», έγραψε αυτός ο χρήστης του Facebook στις 29 Ιανουαρίου 2025. 

Ωστόσο, η φωτογραφία είναι τουλάχιστον έξι ετών και δεν σχετίζεται με τις τρέχουσες απελάσεις στις ΗΠΑ.

Image

Στιγμιότυπο από τις παραπλανητικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λήψη εικόνας: 3/2/2025

Η φωτογραφία τραβήχτηκε το 2018

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας οδήγησε σε αυτό το άρθρο της 18ης Απριλίου 2018 (αρχειοθετημένο εδώ) από το πρακτορείο Anadolu, το οποίο περιλαμβάνει τη φωτογραφία με την ακόλουθη λεζάντα στα ισπανικά: «Περίπου 324 Αφγανοί πρόσφυγες, οι οποίοι είχαν εισέλθει παράνομα στο τουρκικό έδαφος, τέθηκαν στη διάθεση της Επαρχιακής Διεύθυνσης Μετανάστευσης στο Ερζερούμ. (Erzurum Göç - Πρακτορείο Anadolu)». 

Το άρθρο αφορούσε τον επαναπατρισμό 778 προσφύγων, μερικοί από τους οποίους ήταν αυτοί οι 324 που φαίνονται στη φωτογραφία, που στάλθηκαν στην Καμπούλ με πτήσεις τσάρτερ. 

Η φωτογραφία χρησιμοποιήθηκε επίσης ως εξώφυλλο αυτού του βίντεο του 2018 από το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu σχετικά με τον επαναπατρισμό 778 Αφγανών προσφύγων από την τουρκική πόλη Ερζερούμ (αρχειοθετημένο εδώ). 

Η φωτογραφία αποδίδεται στη διοίκηση μετανάστευσης της πόλης Ερζερούμ. Περιλαμβάνεται επίσης σε αυτό το άρθρο με ημερομηνία 17 Απριλίου 2018, σε ένα θέμα σχετικά με τις ίδιες απελάσεις.

Image

Στιγμιότυπο της αυθεντικής εικόνας από το 2018 που εμφανίζεται στον ιστότοπο του πρακτορείου Anadolu. Λήψη εικόνας: 3/2/2025

Το 2021, η ίδια φωτογραφία κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες με έναν άλλο ψευδή ισχυρισμό ότι απεικονίζει Αφγανούς άνδρες που φεύγουν από το Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν εκείνο το έτος (παραδείγματα εδώ και εδώ). Εκείνη την περίοδο, το AFP είχε επαληθεύσει τον ισχυρισμό αυτό στα ελληνικά εδώ. 

Η εν λόγω φωτογραφία έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν μαζί με διάφορους παραπλανητικούς ή ψευδείς ισχυρισμούς, συμπεριλαμβανομένου του εσφαλμένου ισχυρισμού ότι η φωτογραφία έδειχνε Αφγανούς πρόσφυγες να φθάνουν στην Καμπότζη με αεροπλάνο ή την άφιξη Αφγανών ανδρών στη Γαλλία. Τέτοιοι ισχυρισμοί έχουν καταρριφθεί από πολλούς οργανισμούς ελέγχου γεγονότων (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ). 

Το AFP έχει επαληθεύσει άλλες εικόνες που συνδέονται ψευδώς με την αντιμεταναστευτική πολιτική στις ΗΠΑ εδώ και εδώ στα αγγλικά.