Οι παλιές ελληνικές ταυτότητες δεν θα είναι πλέον έγκυρες μετά τον Αύγουστο του 2026

Εν μέσω έντονης συζήτησης για τις νέες ταυτότητες, ένας παραπλανητικός ισχυρισμός άρχισε να κυκλοφορεί στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα τέλη Απριλίου 2025, σχετικά με την εγκυρότητα των παλαιών δελτίων ταυτότητας.

«Σας το ξαναλέω για να μην σας πιάνουν κορόιδα, οι παλιές ταυτότητες δεν λήγουν ΠΟΤΕ», ανέφερε αυτή η viral ανάρτηση στο Facebook από τις 27 Απριλίου 2025, η οποία έχει κοινοποιηθεί από τότε περισσότερες από 700 φορές. 

Ο ίδιος ισχυρισμός διαδόθηκε και από άλλους χρήστες στο Facebook (για παράδειγμα εδώ και εδώ). 

«Όπως δεν έκανα εμβόλιο με τόσους εκβιασμούς έτσι δε θα αλλάξω και ταυτοτητα», έγραψε ένας χρήστης στα σχόλια. «Είναι δημόσιο έγγραφο καί δέν αναγράφεται πουθενά ημερομηνία λήξης!», σχολίασε ένας άλλος χρήστης.

Ωστόσο, ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Αν και οι παλιές ελληνικές ταυτότητες δεν φέρουν ημερομηνία λήξης, ισχύουν μόνο για 15 χρόνια από την ημερομηνία έκδοσής τους, όπως ορίζει η εθνική νομοθεσία. Ακόμη πιο σημαντικό είναι ότι, σύμφωνα με τον Κανονισμό ΕΕ 2019/1157, οι ταυτότητες αυτές θα πάψουν να ισχύουν μετά τον Αύγουστο του 2026, επειδή δεν πληρούν τα απαιτούμενα πρότυπα ασφαλείας, συμπεριλαμβάνοντας για παράδειγμα βιομετρικά στοιχεία και στοιχεία μηχανικώς αναγνώσιμης ζώνης (MRZ).

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 14/5/2025

Οι παλαιού τύπου ταυτότητες λήγουν

Σύμφωνα με τον Νόμο 3585 (ΦΕΚ 148-Α΄), που ψηφίστηκε στις 5 Ιουλίου 2007, η διάρκεια ισχύος των δελτίων ταυτότητας για τους Έλληνες πολίτες είχε οριστεί στα 15 έτη από την ημερομηνία έκδοσής τους.

Μια πιο πρόσφατη υπουργική απόφαση του 2018 αναφέρει ότι «η διάρκεια ισχύος των δελτίων ταυτότητας, από την ημερομηνία έκδοσής τους, ορίζεται σε δεκαπέντε (15) έτη, για τα άτομα που έχουν συμπληρώσει το δωδέκατο (12) έτος της ηλικίας τους». Στο έγγραφο αναφέρεται ότι: «Δελτίο ταυτότητας, η διάρκεια ισχύος του οποίου έχει παρέλθει, καθίσταται αυτοδικαίως άκυρο».

Στις 20 Ιουνίου 2019, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να ενισχύσει την ασφάλεια των δελτίων ταυτότητας των πολιτών της ΕΕ με την υιοθέτηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1157.

Ο κανονισμός αυτός ορίζει ότι οι ταυτότητες των κρατών μελών που δεν διαθέτουν MRZ θα λήξουν στις 3 Αυγούστου 2026. Ειδικότερα, το Άρθρο 5 παράγραφος 2α ορίζει ότι «τα δελτία ταυτότητας που δεν πληρούν τα ελάχιστα πρότυπα ασφάλειας που ορίζονται στο μέρος 2 του εγγράφου ICAO 9303 ή που δεν περιλαμβάνουν λειτουργική MRZ, όπως ορίζεται στην παράγραφο 3, παύουν να ισχύουν κατά τη λήξη τους ή το αργότερο στις 3 Αυγούστου 2026, ανάλογα με το ποια ημερομηνία είναι προγενέστερη».

Η MRZ είναι ένα τυποποιημένο τμήμα ενός Μηχανικώς Αναγνώσιμου Ταξιδιωτικού Εγγράφου (MRTD), όπως το διαβατήριο ή η ταυτότητα, σχεδιασμένο να διαβάζεται εύκολα από οπτικά συστήματα σάρωσης. Περιέχει βασικά προσωπικά δεδομένα και στοιχεία που σχετίζονται με έγγραφα κωδικοποιημένα σε μηχανικά αναγνώσιμη μορφή με τη χρήση της γραμματοσειράς OCR-B, επιτρέποντας τη γρήγορη και συνεπή επεξεργασία δεδομένων σε όλες τις χώρες.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι όλοι οι Έλληνες πολίτες θα πρέπει να εκδώσουν νέες ταυτότητες με αναβαθμισμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης της MRZ. Οι σημερινές ελληνικές ταυτότητες (μπροστινή πλευρά, πίσω πλευρά) δεν διαθέτουν αυτές τις βελτιώσεις.

Το ελληνικό Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ανέφερε σε δελτίο τύπου ότι η MRZ δεν είναι μια καινούρια τεχνολογία, αλλά «η γραμμή κώδικα πληροφοριών που βλέπουμε και σήμερα σε όλα τα ελληνικά διαβατήρια». Το υπουργείο ανέφερε ότι τον Ιούλιο του 2023 η Ελλάδα έλαβε νέα προειδοποιητική επιστολή από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη μη συμμόρφωσή της στον κανονισμό.

Τα νέα δελτία ταυτότητας ενσωματώνουν επίσης ένα ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης, το οποίο περιλαμβάνει μια φωτογραφία του κατόχου σε ψηφιακή μορφή, τα στοιχεία MRZ, δύο δακτυλικά αποτυπώματα, το επώνυμο του πατέρα και της μητέρας, τον δήμο εγγραφής, τον αριθμό δημοτολογίου και τον τόπο έκδοσης. Στην κάρτα αναγράφεται επίσης με σαφήνεια η ημερομηνία λήξης.

Σύμφωνα με το ΦΕΚ B’ 824/17.02.2023, η διάρκεια ισχύος των νέων δελτίων ταυτότητας ορίζεται στα 10 έτη για άτομα άνω των 12 ετών.

Οι νέες ταυτότητες προκάλεσαν ευρεία διαμάχη

Οι αντιδράσεις για τις νέες ταυτότητες και τον προσωπικό αριθμό ήταν έντονες σε όλη τη χώρα, καθώς οι επικριτές θεώρησαν ότι επρόκειτο για ένα βήμα προς μια κοινωνία επιτήρησης (αρχειοθετημένο εδώ).

Σφοδρές αντιδράσεις προήλθαν από ορθόδοξους και συντηρητικούς κύκλους, συμπεριλαμβανομένου του ακροδεξιού πολιτικού κόμματος Νίκη, που περιγράφει τις νέες ταυτότητες ως «φακέλωμα του πολίτη». Ο Κυριάκος Βελόπουλος, αρχηγός του εθνικιστικού πολιτικού κόμματος Ελληνική Λύση, του οποίου οι ισχυρισμοί έχουν διαψευστεί στο παρελθόν από το AFP (για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ), έχει επίσης αντιταχθεί στις νέες ταυτότητες και στον προσωπικό αριθμό.

Το 2023, ένας άλλος ελληνικός οργανισμός ελέγχου γεγονότων διέψευσε έναν παραπλανητικό ισχυρισμό σχετικά με τις νέες ταυτότητες, ο οποίος επίσης διαδόθηκε από τον Βελόπουλο.

Στις 9 Σεπτεμβρίου 2023, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απέρριψε τους ισχυρισμούς που κυκλοφορούσαν σχετικά με τις νέες ταυτότητες, επιμένοντας ότι δεν περιέχουν «ούτε τσιπάκια» ούτε «κάμερες, μικρόφωνα, διάφορα άλλα ευτράπελα τα οποία ακούγονται».

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η εφημερίδα «Καθημερινή», «έχουν εκδοθεί περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια νέα δελτία ταυτότητας» μεταξύ της 25ης Σεπτεμβρίου 2023, όταν ξεκίνησε η διαδικασία έκδοσης του νέου τύπου δελτίων ταυτότητας, και της 13ης Δεκεμβρίου 2024.

Στην Ελλάδα, ο προσωπικός αριθμός –ένα βασικό στοχείο για την επαλήθευση της ταυτότητας των ατόμων στις συναλλαγές με φορείς του δημόσιου τομέα– έχει καταστεί υποχρεωτικό χαρακτηριστικό των νέων δελτίων ταυτότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 11 του Νόμου 4727/2020 και επισημοποιήθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα που εκδόθηκε στις 5 Μαΐου 2025 (ΦΕΚ Α'/67/5-5-2025).