Καμία αγωγή του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ για τα εμβόλια της Covid-19 στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ

Ο νέος υπουργός Υγείας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, είναι γνωστός και μακροχρόνιος σκεπτικιστής των εμβολίων και έχει κατηγορήσει τα εμβόλια ακόμη και για αυτισμό. Ήδη πριν από μερικά χρόνια, πολύ πριν διοριστεί στη σημερινή του θέση στη νέα κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, είχαν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο ψευδείς ισχυρισμοί που υποστήριζαν ότι ο Κένεντι Τζούνιορ είχε κερδίσει μια αγωγή εναντίον φαρμακευτικών εταιρειών, στην οποία το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ είχε αποφανθεί ότι τα εμβόλια κατά του κορονοϊού δεν ήταν εμβόλια και προκαλούσαν «ανεπανόρθωτη» βλάβη. Αυτοί οι ψευδείς ισχυρισμοί εμφανίστηκαν ξανά από τότε που ο Κένεντι Τζούνιορ έγινε υπουργός Υγείας. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ δεν εξέδωσε ποτέ τέτοια απόφαση. Τα εμβόλια για την Covid-19 είναι πράγματι εμβόλια και όλα τα δεδομένα μέχρι σήμερα δείχνουν ότι είναι ασφαλή και αποτελεσματικά και ότι βοήθησαν στην πρόληψη μεγάλου αριθμού θανάτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού.

«Μεγάλη και πρωτοποριακή απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Τα εμβόλια Covid ΔΕΝ είναι εμβόλια», αναφέρει αυτή η μακροσκελής ανάρτηση στο Facebook από τις 11 Μαΐου 2025, η οποία κοινοποιήθηκε σχεδόν 600 φορές από τότε. Η ανάρτηση συνεχίζει: «Ρόμπερτ Φ. Ο Kennedy Jr. κέρδισε την αγωγή του εναντίον όλων των φαρμακευτικών». Επιπλέον, σύμφωνα με την ανάρτηση, ο Άρειος Πάγος ανέφερε στην απόφασή του «ότι η βλάβη που προκλήθηκε από τις γονιδιακές θεραπείες RNM κατά του Covid είναι ανεπανόρθωτη». 

Ο ισχυρισμός διαδόθηκε ευρέως στο Facebook και από άλλους χρήστες (εδώ και εδώ) και σε άλλες γλώσσες, όπως τα γερμανικά, τα κροατικά, τα ολλανδικά, τα τσεχικά και τα ουγγρικά. 

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 13/05/2025

Ωστόσο, οι ισχυρισμοί της ανάρτησης –οι οποίοι είναι διατυπωμένοι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με εκείνους που είχαν ήδη κυκλοφορήσει πριν από μερικά χρόνια– είναι ψευδείς.

Ο Ντόναλντ Τραμπ όρισε τον Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ ως νέο υπουργό Υγείας λίγο μετά την ορκωμοσία του ως προέδρου των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2025. Ο διορισμός αυτός προκάλεσε αμέσως εντύπωση καθώς ο ανιψιός του αείμνηστου προέδρου των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, είναι γνωστός σκεπτικιστής των εμβολίων, που έχει επανειλημμένα διαδώσει παραπληροφόρηση για τα εμβόλια και άλλα θέματα υγείας. Για παράδειγμα, έχει συνδέσει τα εμβόλια με τον αυτισμό, ισχυρισμός που έχει διαψευστεί ευρέως (αρχειοθετημένο εδώ). Πριν από τον διορισμό του ως υπουργού Υγείας, ο Κένεντι Τζούνιορ είχε δημιουργήσει και ήταν πρόεδρος της οργάνωσης «Υπεράσπιση της Υγείας των Παιδιών», η οποία επικρίνει τα εμβόλια. 

Σε μια σοβαρή επιδημία ιλαράς στις ΗΠΑ, περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχουν προσβληθεί από τη νόσο από τις αρχές του 2025 και τρεις έχουν πεθάνει, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, σύμφωνα με έναν απολογισμό του AFP που βασίζεται σε αναφορές των υγειονομικών αρχών (αρχειοθετημένο εδώ). Ο Κένεντι έχει επικριθεί στο πλαίσιο αυτό, με τους γιατρούς να τον κατηγορούν ότι στο παρελθόν είχε υποβαθμίσει τον κίνδυνο της ιλαράς και είχε διαδώσει ψευδείς ισχυρισμούς για τους εμβολιασμούς. Ο Κένεντι συνέχισε να υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR) - ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εμβόλιο, για το οποίο είχε ισχυριστεί ψευδώς ότι είναι επικίνδυνο και περιέχει εμβρυϊκά υπολείμματα. Ωστόσο, μετά από εκατοντάδες κρούσματα ιλαράς, ο Κένεντι τάχθηκε υπέρ του εμβολιασμού.

Παλιοί ψευδείς ισχυρισμοί επανεμφανίστηκαν

Στα τέλη του καλοκαιριού του 2022, ισχυρισμοί είχαν ήδη κυκλοφορήσει σε διάφορες γλώσσες όπως τα φινλανδικά, τα αγγλικά και τα ισπανικά. Ο ισχυρισμός ήταν παρόμοιος με αυτόν που διαδόθηκε τον Απρίλιο του 2025: Υποτίθεται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είχε επιβεβαιώσει «ότι η ζημιά που προκαλείται από τις γονιδιακές θεραπείες με mRNA της Covid είναι ανεπανόρθωτη», έγραφε ο τίτλος ενός άρθρου σε ένα ιστολόγιο από τις 24 Αυγούστου 2022. «Ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ κέρδισε την υπόθεση εναντίον όλων των φαρμακευτικών λόμπι», συνέχιζε το άρθρο. Το AFP είχε διαψεύσει αυτούς τους ισχυρισμούς ήδη από το 2022. 

Δεν έχει εκδοθεί τέτοια δικαστική απόφαση

Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ δημοσιοποιεί τις αποφάσεις του στον ιστότοπό του. Από την έναρξη της πανδημίας του κορονοϊού το 2020 και την πρώτη επείγουσα έγκριση του εμβολίου για την Covid-19 που αναπτύχθηκε από τις φαρμακευτικές εταιρείες Biontech/Pfizer στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2020, ο Κένεντι έχει εμπλακεί μόνο σε μία υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ωστόσο, η συγκεκριμένη απόφαση της 29ης Απριλίου 2025 αφορούσε αγωγή που είχαν καταθέσει νοσοκομεία σχετικά με πληρωμές για ασθενείς με χαμηλό εισόδημα και ανασφάλιστους ασθενείς. Οι όροι «Covid», «coronavirus» και «εμβόλιο» δεν εμφανίζονται στην απόφαση του δικαστηρίου. 

Το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ διέψευσε παραπληροφόρηση σχετικά με την υποτιθέμενη αγωγή στις 7 Μαΐου 2025, ως απάντηση σε ερώτημα του AFP. «Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν είναι ακριβείς», έγραψε μια εκπρόσωπος. Σε ένα άρθρο ελέγχου γεγονότων του AFP από το 2022, όταν ο ισχυρισμός είχε ήδη κυκλοφορήσει και ο Κένεντι ήταν ακόμη πρόεδρος της οργάνωσης «Υπεράσπιση της Υγείας των Παιδιών», ένας εκπρόσωπος της οργάνωσης είχε δηλώσει ότι ο ισχυρισμός ήταν «αναληθής».

Τα εμβόλια mRNA πληρούν τον ορισμό ενός εμβολίου

Εκτός από την παραπληροφόρηση σχετικά με την υποτιθέμενη δικαστική απόφαση, ο ισχυρισμός που κοινοποιήθηκε στο διαδίκτυο είναι ανακριβής και ως προς τα γεγονότα. Σε αντίθεση με ό,τι υποστηρίζεται, τα εμβόλια mRNA είναι εμβόλια. Ο ορισμός των εμβολίων καθορίζεται στον γερμανικό Νόμο περί Φαρμάκων. Σύμφωνα με αυτόν, πρόκειται για φάρμακα «που προορίζονται για χρήση στους ανθρώπους για την παραγωγή συγκεκριμένων αμυντικών και προστατευτικών ουσιών».

Η Ουλρίκε Πρότζερ, καθηγήτρια ιολογίας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου και ερευνήτρια στο Γερμανικό Κέντρο Έρευνας Λοιμώξεων, εξήγησε πώς λειτουργούν τα εμβόλια απαντώντας σε αίτημα του AFP στις 7 Μαΐου 2025. «Ένα εμβόλιο ενεργοποιεί μια ανοσολογική απόκριση που κατευθύνεται ειδικά εναντίον ενός παθογόνου», έγραψε η Πρότζερ. «Η ανοσολογική απόκριση έχει σχεδιαστεί για να εμποδίζει τα παθογόνα να εισέλθουν στον οργανισμό και να προκαλέσουν ασθένεια». Τα εμβόλια mRNA εκπληρώνουν επίσης αυτή τη λειτουργία.

Το Ινστιτούτο Πολ Έρλιχ (PEI) –το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Εμβολίων και Βιοϊατρικών Φαρμάκων– το επιβεβαίωσε αυτό σε απάντηση σε ερώτημα του AFP στις 8 Μαΐου 2025: «Τα εμβόλια mRNA χρησιμοποιούνται επίσης αποκλειστικά για την πρόληψη ή τη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών». Επιπλέον, δεν έχουν «καμία γονιδιακή αλλοιωτική επίδραση».

Οι γονιδιακές θεραπείες και τα εμβόλια mRNA λειτουργούν διαφορετικά

Επιπλέον, τα εμβόλια mRNA αναφέρονται εσφαλμένα ως «γονιδιακές θεραπείες» στις διαδικτυακές αναρτήσεις. Το PEI εξήγησε: «Οι γονιδιακές θεραπείες μεταβάλλουν τις γενετικές πληροφορίες για τη θεραπεία ή την πρόληψη γενετικών ασθενειών». Αυτό δεν ισχύει για τα εμβόλια mRNA. «Σύμφωνα με όλες τις διαθέσιμες γνώσεις, το λεγόμενο "αγγελιοφόρο RNA" που περιέχεται στα εμβόλια mRNA δεν μεταβάλλει το ανθρώπινο γονιδίωμα». Το mRNA που περιέχεται στα εμβόλια δεν εισέρχεται στον πυρήνα του κυττάρου, όπου βρίσκεται το γενετικό υλικό.

Στη γονιδιακή θεραπεία, «λαμβάνεται αυστηρή μέριμνα ώστε να διασφαλιστεί ότι δεν προκαλείται ανοσολογική απόκριση, επειδή η θεραπεία δεν θα ήταν μόνιμη», πρόσθεσε η Πρότζερ. Συνεπώς, τα εμβόλια mRNA κάνουν ακριβώς το αντίθετο από τη γονιδιακή θεραπεία: «Σε αντίθεση με τη γονιδιακή θεραπεία, έχουν σχεδιαστεί για να προκαλούν μια συγκεκριμένη ανοσολογική απόκριση».

Ο Μάρκους Άλτφελντ, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ιολογίας Λάιμπνιτς και επικεφαλής του τμήματος «Ανοσολογία Ιών», συνόψισε στις 8 Μαΐου 2025, κατόπιν αιτήματος του AFP: «Αυτά τα εμβόλια mRNA δεν μεταβάλλουν τα ανθρώπινα γονίδια, κάτι που θα ήταν ο στόχος της γονιδιακής θεραπείας».

Οι μακροχρόνιες παρενέργειες είναι σπάνιες

Τέλος, οι διαδικτυακές αναρτήσεις ισχυρίζονται ότι η ζημιά που προκαλούν τα εμβόλια mRNA είναι ανεπανόρθωτη. Όταν ρωτήθηκε από το AFP, το PEI χαρακτήρισε τον ισχυρισμό αυτό ως «ψευδή» και δήλωσε: «Η πολύ εκτεταμένη βάση δεδομένων που είναι διαθέσιμη από κλινικές δοκιμές οι οποίες περιλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες συμμετέχοντες και έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό εμβολιασμών με εμβόλια Covid-19 που έχουν εγκριθεί στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο δείχνει ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή, αποτελεσματικά και γενικά καλά ανεκτά».

Η Πρότζερ εξήγησε ότι «σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις» μπορεί να εμφανιστούν επίμονα συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό με εμβόλια mRNA. «Ωστόσο, δεν πρόκειται για βλάβη που προκαλείται άμεσα από το εμβόλιο mRNA, αλλά συνήθως από υπερβολική ανοσολογική απόκριση ή φλεγμονώδη αντίδραση».

Οι παρενέργειες των εμβολίων Covid-19 παρατίθενται στο διαδίκτυο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023, περίπου ένα δισεκατομμύριο δόσεις εμβολίων Covid-19 είχαν χορηγηθεί στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο. Περίπου 12.000 θάνατοι έχουν αναφερθεί στον EMA, γεγονός που αντιστοιχεί σε «περίπου 0,001 αναφερόμενους θανάτους ανά 100 δόσεις εμβολίου που χορηγήθηκαν». Δύο σοβαρές παρενέργειες είναι η φλεγμονή του καρδιακού μυός και η περικαρδίτιδα. Ωστόσο, αυτές είναι επίσης σπάνιες, με λιγότερο από ένα κρούσμα ανά 10.000 εμβολιασθέντα άτομα.

Στην Ελλάδα, έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) για το 2022 έδειξε ότι περισσότερες από 1.600 αναφορές για ανεπιθύμητες παρενέργειες μετά τον εμβολιασμό για την covid-19 υποβλήθηκαν στον ΕΟΦ για το συγκεκριμένο έτος, καθώς και 63 αναφορές για θανάτους που μπορεί να σχετίζονται με τον εμβολιασμό. 

Στον ιστότοπο του AFP μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα άρθρα ελέγχου γεγονότων για την Covid-19 και τα εμβόλια.