Μόλις 767 άτομα απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια τις δύο τελευταίες εβδομάδες του Αυγούστου 2022, όχι «χιλιάδες»

Ο Βελόπουλος έδωσε τα ψευδή στοιχεία στις 29 Σεπτεμβρίου 2022, σε συνέντευξή του στην πρωινή ενημερωτική εκπομπή του ΑΝΤ1 «Καλημέρα Ελλάδα». Κρατώντας μια στοίβα χαρτιά, είπε: «Αυτό που βλέπετε εδώ είναι ο μήνας Αύγουστος, 15 με 30 Αυγούστου - χιλιάδες ελληνοποιήσεις, χιλιάδες!».

Ο ίδιος είπε ότι τα έγγραφα που έδειξε ήταν φύλλα της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ), αφήνοντας να εννοηθεί ότι αυτή ήταν η πηγή του ισχυρισμού του.

«Ελληνοποιήσεις Αφγανών, Πακιστανών...», πρόσθεσε ο Βελόπουλος. Όταν ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαδάκης ρώτησε αν οι άνθρωποι αυτοί έχουν δικαίωμα στην ελληνική ιθαγένεια, ο Βελόπουλος απάντησε: «Δεν ξέρω, χιλιάδες. Κανείς δεν ξέρει ποιοι είναι αυτοί, χωρίς εξετάσεις».

Ωστόσο, το AFP έλεγξε τα φύλλα της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως και διαπίστωσε ότι υπήρχαν μόνο 767 δημοσιευμένες αποφάσεις απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας από τις 15 έως τις 30 Αυγούστου 2022. Επιπλέον, οι περισσότερες από αυτές αφορούσαν άτομα αλβανικής καταγωγής και όχι από το Αφγανιστάν ή το Πακιστάν.

Ο ψευδής ισχυρισμός του Βελόπουλου διαδόθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ. Κάποιες αναρτήσεις υποστήριζουν μάλιστα ότι 6.000 άτομα απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια στο εν λόγω χρονικό διάστημα.

Image

Αναρτήσεις με τον ψευδή ισχυρισμό στο Facebook. Λήψη εικόνων: 10/10/2022

Οι κτήσεις ιθαγένειας αναρτώνται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Το AFP επικοινώνησε με τον ΑΝΤ1 για να ρωτήσει τι ακριβώς ήταν τα χαρτιά που έδωσε ο Βελόπουλος στους δημοσιογράφους, αλλά δεν λάβαμε απάντηση. Από το βίντεο προκύπτει ότι τουλάχιστον το πρώτο έγγραφο που δείχνει ο Βελόπουλος είναι όντως φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Δεν κατέστη δυνατό, ωστόσο, να δούμε την ημερομηνία έκδοσης.

Ρωτήσαμε επίσης την Ελληνική Λύση για τα εν λόγω έγγραφα, καθώς και για την πηγή των στοιχείων του Βελόπουλου, αλλά δεν λάβαμε απάντηση.

Η Εφημερίδα της Κυβερνήσεως είναι το επίσημο έγγραφο της κυβέρνησης, όπου ανακοινώνεται η νομοθεσία, οι νομικές ανακοινώσεις και οι κυβερνητικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων κτήσης ιθαγένειας. Από το 2010, τα φύλλα της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως είναι αναρτημένα στο διαδίκτυο, ώστε οποιοσδήποτε πολίτης να μπορεί να συμβουλεύεται ελεύθερα τα στοιχεία.

Οι αποφάσεις για την ιθαγένεια δημοσιεύονται στο τεύχος Β της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, μαζί με άλλες υπουργικές και διοικητικές αποφάσεις.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 1Α και την παράγραφο 4 του άρθρου 1Β του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας (ν. 3284/2004), η αρμόδια αρχή λαμβάνει την απόφαση για την αποδοχή ή την απόρριψη μιας αίτησης για την ελληνική ιθαγένεια εντός 6 ή 12 μηνών από την υποβολή της αίτησης, ανάλογα με το αν ο αιτών είναι ανήλικος ή ενήλικος. Ωστόσο, οι προθεσμίες αυτές δεν τηρούνται πάντοτε. Σύμφωνα με την έκθεση «Ελληνική Ιθαγένεια: Γνωστοί μύθοι, άγνωστες αλήθειες», η οποία δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2022, εκκρεμούσαν περισσότερες από 30.000 αιτήσεις για χορήγηση ιθαγένειας τον Μάιο του 2021. Η απόκτηση της ιθαγένειας ολοκληρώνεται όταν ο πολίτης εγγραφεί στο ληξιαρχείο του δήμου της κατοικίας του.

Τα φύλλα της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως με τις αποφάσεις σχετικά με την απόκτηση ιθαγένειας είναι επίσης διαθέσιμα στον ιστότοπο της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity, η οποία ασχολείται με τα δικαιώματα των μεταναστών δεύτερης γενιάς.

Μόλις 767 αποφάσεις, όχι «χιλιάδες»

Το AFP αναζήτησε τα ηλεκτρονικά αρχεία της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως για την περίοδο μεταξύ 15 και 30 Αυγούστου για να επιβεβαιώσει τα στοιχεία για την ιθαγένεια που ανακοίνωσε ο Βελόπουλος.

Σε αντίθεση με τον ισχυρισμό του Βελόπουλου για «χιλιάδες» τέτοιες αποφάσεις, το AFP μέτρησε 767 αποφάσεις απόκτησης ιθαγένειας μεταξύ 15 και 30 Αυγούστου 2022.

Συγκεκριμένα, δημοσιεύθηκαν 27 τέτοιες αποφάσεις στις 16/8, 62 στις 17/8, 72 στις 18/8, 199 στις 22/8, 44 στις 23/8, 52 στις 24/8, 57 στις 25/8, 40 στις 26/8, 128 στις 29/8 και 86 στις 30/8. Στις 31 Αυγούστου δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 57 αποφάσεις απόκτησης ιθαγένειας.

Ο συνολικός απολογισμός επιβεβαιώθηκε από τον Σταύρο Πιοτόπουλο, επικεφαλής του τμήματος στατιστικών της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας, με ηλεκτρονικό μήνυμα στις 7 Οκτωβρίου.

Πρόσθεσε ότι υπήρξαν 1.021 τέτοιες αποφάσεις που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως για ολόκληρο τον Αύγουστο του 2022.

Ο κ. Πιοτόπουλος εξήγησε ότι «τον Αύγουστο και τον Ιανουάριο δημοσιεύονται λιγότερες αποφάσεις από τους υπόλοιπους μήνες του έτους, καθώς το αμέσως προηγούμενο διάστημα έχουν μεσολαβήσει άδειες των υπαλλήλων». Τον Σεπτέμβριο του 2002, για παράδειγμα, δημοσιεύθηκαν 1.491 τέτοιες αποφάσεις, 1.381 τον Ιούλιο, 1.221 τον Απρίλιο και 1.344 τον Μάρτιο.

Η Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας δημοσίευσε στοιχεία για τον συνολικό αριθμό κτήσεων ιθαγένειας για κάθε έτος από το 2011 έως το 2021. Το 2011, 19.222 άτομα απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια, 21.737 το 2012, 30.223 το 2013, 21.829 το 2014, 14.178 το 2015, 33.487 το 2016, 34.814 το 2017, 28.410 το 2018, 16.834 το 2019, 13.873 το 2020 και 10.604 το 2021.

Image

Κτήσεις Ελληνικήε Ιθαγένειας ανά κατηγορία, 2011-2020. Λήψη εικόνας: 11/10/2022 ( Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας)

Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο όρο και μεταξύ 2011 και 2021, περίπου 22.300 άτομα αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια κάθε χρόνο.

Λίγα άτομα αφγανικής και πακιστανικής καταγωγής

Επιπλέον, σε αντίθεση με τη δήλωση του Βελόπουλου, σχετικά λίγα άτομα από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν λαμβάνουν την ελληνική ιθαγένεια, είπε ο Πιοτόπουλος.

«Ο συνολικός αριθμός δημοσιευμένων αποφάσεων κτήσεων Ελληνικής Ιθαγένειας για πολίτες Αφγανιστάν και Πακιστάν το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2022 ανέρχεται σε 31» δήλωσε στο AFP.

Η συντριπτική πλειοψηφία (πάνω από 65%) των ατόμων που απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια το 2022 είναι αλβανικής καταγωγής, πρόσθεσε ο κ. Πιοτόπουλος. Οι περισσότεροι εξ αυτών είτε γεννήθηκαν στην Ελλάδα είτε έχουν φοιτήσει στη χώρα, διευκρίνισε.

«Ένα ποσοστό 53% του συνολικού αριθμού αφορά παιδιά δεύτερης γενιάς που είτε έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα και έχουν φοιτήσει σε ελληνικό σχολείο είτε έχουν φοιτήσει σε Δημοτικό-Γυμνάσιο-Λύκειο ή αποφοιτήσει από ελληνικά ΑΕΙ», είπε.

Το ίδιο ισχύει και για τα προηγούμενα έτη. Οι Αλβανοί είναι μακράν η πολυπληθέστερη εθνική ομάδα που αποκτά την ελληνική ιθαγένεια από το 2017, όταν ξεκίνησε αυτή η κατηγοριοποίηση των στοιχείων, δήλωσε ο Πιοτόπουλος. Οι άνθρωποι τόσο από το Αφγανιστάν όσο και από το Πακιστάν αντιπροσωπεύουν ελάχιστες κτήσεις ελληνικής ιθαγένειας κάθε χρόνο και τοποθετούνται από κοινού στην κατηγορία «λοιπές χώρες», πρόσθεσε.

Η αίτηση για την ιθαγένεια διαφέρει από την αίτηση ασύλου

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διαδικασία απόκτησης της ιθαγένειας διαφέρει από εκείνη της αίτησης ασύλου. Η αίτηση ασύλου γίνεται από άτομα που είναι πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι ζητούν διεθνή προστασία από τις τοπικές αρχές. Το ελληνικό Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ορίζει τους αιτούντες άσυλο ως άτομα που ζητούν τον μη επαναπατρισμό τους, επειδή φοβούνται διώξεις λόγω φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής σε συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα στη χώρα καταγωγής τους.

Από το 2021, η Τουρκία θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα για αιτούντες άσυλο τόσο από το Αφγανιστάν, όσο και από το Πακιστάν. Επομένως, εάν πολίτες Αφγανιστάν ή Πακιστάν έχουν εισέλθει στην Ελλάδα από την Τουρκία, οι αιτήσεις ασύλου τους απορρίπτονται και οι ίδιοι επιστρέφονται στην Τουρκία. Το Πακιστάν θεωρείται γενικότερα ασφαλής χώρα προέλευσης και ως εκ τούτου τα αιτήματα ασύλου από Πακιστανούς πολίτες απορρίπτονται.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, τον Αύγουστο του 2022 υπήρξαν σχεδόν 1.000 θετικές αποφάσεις χορήγησης ασύλου στην Ελλάδα. Μόνο 54 εξ αυτών αναγνωρίστηκαν ως πρόσφυγες, ενώ στους υπόλοιπους χορηγήθηκε «επικουρική προστασία». Οι θετικές αποφάσεις αντιπροσωπεύουν το 26% του συνόλου των αποφάσεων που ελήφθησαν τον Αύγουστο. Υπήρξαν 990 (26%) απορριπτικές αποφάσεις, ενώ 583 (15%) αιτήσεις κρίθηκαν μη αποδεκτές επειδή δεν πληρούσαν κριτήρια όπως η αρχή της ασφαλούς τρίτης χώρας.

Σε κάθε περίπτωση, ένα άτομο στο οποίο χορηγείται άσυλο δεν αποκτά αυτομάτως την ελληνική ιθαγένεια, αλλά έχει το δικαίωμα να την αιτηθεί μέσω πολιτογράφησης.

Οι θέσεις της Ελληνικής Λύσης για τη μετανάστευση

Η Ελληνική Λύση, η οποία έχει το 2022 10 βουλευτές, εισήλθε στη Βουλή το 2019 υποστηρίζοντας συντηρητικές πολιτικές και υιοθετόντας μια ιδιαίτερα σκληρή γραμμή στο μεταναστευτικό. «Βασικό πρόταγμα της Ελληνικής Λύσης είναι η αποτελεσματική αποτροπή της μαζικής εισβολής παράνομων μεταναστών, με αυστηροποίηση της νομοθεσίας για τους διακινητές μεταναστών, αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, επαναπροώθηση των παράνομων μεταναστών και ειδικά όσων παρανομούν», αναφέρεται στις προγραμματικές θέσεις της Ελληνικής Λύσης που δημοσιεύτηκαν τον Μάρτιο του 2021.

Στις θέσεις του κόμματος διαβάζουμε επίσης: «Δε δίνουμε ιθαγένεια. Η ιθαγένεια δεν μπορεί και δεν πρέπει να δοθεί. Άλλο το γένος άλλο η υπηκοότητα. Έλληνας (το γένος) γεννιέσαι, δε γίνεσαι».

Το AFP επικοινώνησε με την Ελληνική Λύση για περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με την πολιτική της όσον αφορά την απόκτηση ιθαγένειας, αλλά δεν έλαβε απάντηση.

Ο όρος «ελληνοποίηση» είναι υποτιμητικός

Η λέξη «ελληνοποίηση» που χρησιμοποιεί ο Βελόπουλος για να αναφερθεί στους ξένους υπηκόους που αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια δεν είναι επίσημος όρος και έχει αρνητική χροιά.

«Ο όρος δεν υπάρχει νομικά σε σχέση με την ιθαγένεια», προσθέτει η Σωτηρία Χήρα, υπεύθυνη συνηγορίας και νομική σύμβουλος στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity, η οποία υποστηρίζει τους μετανάστες δεύτερης γενιάς στην Ελλάδα. «Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται κυρίως για προϊόντα, όχι για ανθρώπους», προσθέτει η ίδια.

Η λέξη « χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του 1990 με αρνητικό πρόσημο προκειμένου να καλύψει τις κτήσεις ιθαγένειας ομογενών από την πρώην ΕΣΣΔ», προσθέτει η έκθεση «Ελληνική Ιθαγένεια: Γνωστοί μύθοι, άγνωστες αλήθειες». «Η χρήση του [όρου], λοιπόν, είναι αυθαίρετη και υποτιμητική», αναφέρεται.

Πώς αποκτάται η ελληνική ιθαγένεια

Σύμφωνα με τον Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, η ελληνική ιθαγένεια μπορεί να αποκτηθεί με διαφορετικούς τρόπους. Πιο συγκεκριμένα:

• Εάν ένα παιδί γεννηθεί στην Ελλάδα και τουλάχιστον ένας εκ των γονιών του έχει την ελληνική ιθαγένεια.
• Εάν ένα παιδί γεννηθεί στην Ελλάδα και τουλάχιστον ένας από τους γονείς του έχει γεννηθεί και ζει μόνιμα στην Ελλάδα από τη γέννησή του.
• Εάν ένα παιδί γεννηθεί στην Ελλάδα και δεν μπορεί να αποκτήσει την ιθαγένεια άλλης χώρας σε περίπτωση που απευθυνθεί στις τοπικές αρχές της (πρεσβεία ή προξενείο).
• Εάν ένα παιδί γεννηθεί στην Ελλάδα και η καταγωγή του είναι άγνωστη - υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν είναι αποτέλεσμα μη συνεργασίας των γονέων.
• Εάν ένα παιδί γεννηθεί στην Ελλάδα και τουλάχιστον ένας από τους γονείς του ζει νόμιμα στην Ελλάδα για 5 χρόνια πριν από τη γέννηση του παιδιού ή για συνολικά 10 χρόνια, το παιδί μπορεί να αποκτήσει την ιθαγένεια όταν εγγραφεί στην πρώτη τάξη του Δημοτικού σχολείου. Το ίδιο ισχύει και αν τουλάχιστον ένας από τους γονείς έχει άδεια μακροχρόνιας διαμονής ή αν έχει το καθεστώς του πολιτικού πρόσφυγα.
• Εάν κάποιος δεν έχει γεννηθεί, αλλά ζει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα, μπορεί να αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια μετά την επιτυχή παρακολούθηση 6 ετών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο ή 9 ετών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ελληνικό σχολείο. Το ίδιο ισχύει και αν έχει αποφοιτήσει από ελληνικό λύκειο και από ελληνικό πανεπιστήμιο.
• Εάν μετά τη γέννησή του, ένα παιδί αναγνωρίζεται από γονέα ελληνικής ιθαγένειας.
• Εάν ένας ανήλικος υιοθετηθεί από άτομο ελληνικής ιθαγένειας.
• Εάν ένα άτομο ελληνικής καταγωγής (αλλά όχι Έλληνας πολίτης) εγγραφεί εθελοντικά στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ή σε ελληνική στρατιωτική σχολή, έχει το δικαίωμα να αποκτήσει την ιθαγένεια.
• Εάν ένας ενήλικος πληροί ορισμένα κριτήρια που σχετίζονται με το χρόνο νόμιμης παραμονής του στην Ελλάδα και το ποινικό του μητρώο, μπορεί να υποβάλει αίτηση για την ελληνική ιθαγένεια μέσω της διαδικασίας πολιτογράφησης. Για να γίνει δεκτή η αίτηση, ο αιτών πρέπει να περάσει και εξετάσεις.

Στη συνέντευξή του, ο κ. Βελόπουλος τονίζει ότι τα άτομα που απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια από τις 15 έως τις 30 Αυγούστου 2022 δεν πέρασαν εξετάσεις. Οι ενήλικες που αποκτούν την ιθαγένεια με τη διαδικασία της πολιτογράφησης, και όχι με κάποιο από τα άλλα κριτήρια, πρέπει να δώσουν εξετάσεις για την ιστορία, τον πολιτισμό και τους θεσμούς της Ελλάδας και να συγκεντρώσουν τουλάχιστον 70%.

Το 2021, από το σύνολο των 10.604 ατόμων που απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια, οι 2.843 το έκαναν μέσω της διαδικασίας πολιτογράφησης. Το 2021, εισήχθησαν νέα κριτήρια στη διαδικασία πολιτογράφησης, προκαλώντας αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ).