Παλιό βίντεο με τουρκικό σκάφος να εμβολίζει ένα ελληνικό κοινοποιήθηκε παραπλανητικά ως πρόσφατο στο Facebook

«Χθες τουρκικό σκάφος του Λιμενικού αποπειράθηκε να εμβολίσει ελληνικό σκάφος ένα ακόμα ξεκάθαρο επεισόδιο ωμής τουρκικής προκλητικότητας», γράφει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 21 Μαΐου 2025, η οποία κοινοποιήθηκε από τότε περισσότερες από 900 φορές. 

Η ανάρτηση περιλαμβάνει ένα βίντεο με τη λεζάντα «Βίντεο Σοκ», το οποίο δείχνει ένα σκάφος με κόκκινη σήμανση να πλησιάζει επικίνδυνα ένα άλλο σκάφος.

«Κι όμως από την ελληνική κυβέρνηση σιγή. Οι "ήρεμες θάλασσες" του κ. Μητσοτάκη αποδείχθηκαν μια ακόμα πολιτική αυταπάτη», συνεχίζει η ανάρτηση. 

Χρήστες του Facebook σχολιάζουν τη δημοσίευση εκφράζοντας πατριωτικά συναισθήματα, επικρίνοντας την ελληνική κυβέρνηση και χαρακτηρίζοντας όσους κυβερνούν «προδότες» που δεν κατάφεραν να προστατεύσουν την Ελλάδα.

«Ντροπή μας», γράφει ένας χρήστης στα σχόλια. «Εμείς όσο τους χαϊδεύουμε, τόσο οι Τούρκοι θα αποθρασύνονται. Εμείς φταίμε που ψηφίζουμε προδότες», σχολιάζει κάποιος άλλος. 

Ένας ακόμη χρήστης του Facebook κοινοποίησε το ίδιο βίντεο στις 22 Μαΐου 2025 με τη λεζάντα «Τούρκοι προσπαθούν να εμβολίσουν σκάφος του Λιμενικού Σώματος», αλλά χωρίς να προσδιορίζει την ημερομηνία του περιστατικού.

Η ανάρτηση εμφανίστηκε εν μέσω συνεχιζόμενων συζητήσεων σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας στα νέα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, μια εξέλιξη που έχει προκαλέσει αντιδράσεις από την Αθήνα.

 Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν συχνό στόχο ψευδών ή παραπλανητικών ισχυρισμών, πολλοί από τους οποίους έχουν διαψευστεί από το AFP.

Οι δύο χώρες βρίσκονται σε μια συνεχιζόμενη, μακροχρόνια διαμάχη για το Αιγαίο πέλαγος, η οποία περιλαμβάνει συχνές εντάσεις σχετικά με τη μετανάστευση, την ενεργειακή εξερεύνηση και την εδαφική κυριαρχία (αρχειοθετημένο εδώ).

Οι εντάσεις έχουν οξυνθεί από τότε που ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Αιγαίο στις αρχές της δεκαετίας του 1970.

Ωστόσο, το viral βίντεο στο Facebook δεν είναι από το 2025. Το AFP διαπίστωσε ότι κυκλοφορεί στο διαδίκτυο τουλάχιστον από το 2020, όπου, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, έδειχνε ένα σκάφος της τουρκικής ακτοφυλακής να επιχειρεί να εμβολίσει ένα ελληνικό.

Image

Στιγμιότυπο οθόνης της παραπλανητικής ανάρτησης στο Facebook. Λήψη εικόνας: 26/05/2025

Ένα παλιό βίντεο από το 2020

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με ένα στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο μάς οδήγησε σε ένα βίντεο μεγαλύτερης διάρκειας (αρχειοθετημένο εδώ) που περιλαμβάνει τα κοινοποιημένα πλάνα, το οποίο δημοσιεύθηκε από το μέσο ενημέρωσης Euronews στα ελληνικά στις 7 Μαρτίου 2020, με την ακόλουθη λεζάντα: «Νέο βίντεο από την απόπειρα εμβολισμού σκάφους του Λιμενικού από τουρκική ακταιωρό».

Ένα στιγμιότυπο οθόνης από το βίντεο δημοσιεύθηκε επίσης από την ελληνική εφημερίδα Έθνος την ίδια ακριβώς ημερομηνία. Η εφημερίδα αναφέρθηκε σε περιστατικό παρενόχλησης ελληνικού σκάφους από την τουρκική ακτοφυλακή κοντά στο νησί της Λέσβου τον Μάρτιο του 2020, λίγο μετά από κλιμάκωση της έντασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα λόγω της μεταναστευτικής κρίσης.

Μια άλλη αντίστροφη αναζήτηση εικόνας χρησιμοποιώντας τη φωτογραφία που εμφανίζεται στο άρθρο του Έθνους μάς οδήγησε σε ένα άρθρο από την ελληνική ιστοσελίδα Newsbomb.gr, το οποίο περιλάμβανε ένα βίντεο που κοινοποιήθηκε την ίδια ημέρα από τον επίσημο λογαριασμό του ελληνικού Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου στο YouTube το 2022 (αρχειοθετημένο εδώ). Το βίντεο είχε την ακόλουθη λεζάντα στα αγγλικά: «Νησί Λέσβος, 2020» και «Σκάφος TUR CG παρενοχλεί HCG CPB στα ελληνικά ύδατα».

Το «TUR CG» είναι τα αρχικά των λέξεων «Turkish Coast Guard», δηλαδή «Τουρκική Ακτοφυλακή», και το «HCG CPB» τα αρχικά των λέξεων «Hellenic Coast Guard Coastal Patrol Boat», δηλαδή «Ελληνική Ακτοφυλακή Σκάφος Θαλάσσιας Περιπολίας». 

Πολλά άλλα ελληνικά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν το βίντεο ή στιγμιότυπα οθόνης από αυτό το 2022, μετά τη δημοσιοποίησή του από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ).

Image

Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ του βίντεο που κοινοποιήθηκε από το ελληνικό Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου το 2022 (αριστερά) και του viral βίντεο που κοινοποιήθηκε παραπλανητικά στο Facebook (δεξιά). Λήψη εικόνων: 26/5/2025

Τόσο τοπικά όσο και διεθνή μέσα ενημέρωσης έχουν συχνά αναφερθεί σε τουρκικά πλοία που φέρονται να εισέρχονται στα ελληνικά ύδατα, ενώ η Τουρκία έχει κατηγορήσει την ελληνική ακτοφυλακή ότι παρενοχλεί τουρκικά σκάφη στο Αιγαίο πέλαγος. Η Ελλάδα και η Τουρκία έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει η μία την άλλη για είσοδο στα χωρικά τους ύδατα. 

Τα χωρικά ύδατα που διεκδικούν και οι δύο πλευρές στο Αιγαίο ανέρχονται στα 6 ναυτικά μίλια. Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η Ελλάδα έχει το δικαίωμα να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα «μέχρι ενός ορίου που δεν υπερβαίνει τα 12 ναυτικά μίλια», ένα μέτρο που η ελληνική κυβέρνηση ψήφισε στο παρελθόν αναφορικά με τα χωρικά ύδατα στο Ιόνιο πέλαγος. Εάν η Ελλάδα προχωρούσε σε αντίστοιχη επέκταση στο Αιγαίο, κανένα τουρκικό πλοίο δεν θα μπορούσε να διασχίσει το πέλαγος χωρίς να εισέλθει σε ελληνικά χωρικά ύδατα. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει τη σύμβαση του ΟΗΕ και αντιτίθεται σθεναρά σε μια τέτοια επέκταση στο Αιγαίο, δηλώνοντας ότι θα αποτελούσε «casus belli», δηλαδή αιτία πολέμου.

Στις 22 Μαΐου 2025, ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Τουρκία πρέπει να ανακαλέσει την εδώ και δεκαετίες απειλή πολέμου εναντίον της Ελλάδας, εάν ελπίζει να κερδίσει την έγκριση της Αθήνας για πρόσβαση στην αμυντική χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.