Η φωτογραφία δεν δείχνει τη συσκευασία του εμβολίου AstraZeneca για τον COVID-19 από το 2018

Μια ανάρτηση στο Facebook δείχνει μια εικόνα συσκευασίας τοu εμβολίου ΑstraZeneca για τον COVID-19 που φαίνεται να χρονολογείται στο 2018, υπονοώντας ότι αυτό το εμβόλιο δημιουργήθηκε πριν από την έναρξη της πανδημίας. Αυτή η ανάρτηση κοινοποιήθηκε δεκάδες φορές σε λιγότερο από δύο ημέρες, στα τέλη Ιουλίου. Ωστόσο η εικόνα είναι ψευδής: η ημερομηνία έχει προστεθεί αναδρομικά. Επιπλέον, η AstraZeneca αρνείται ότι είχε συσκευασία για εμβόλιο Covid-19 το 2018, δύο χρόνια πριν από την έναρξη της πανδημίας.

« Ημερομηνία παρασκευής εμβολίου AstraZeneca 15/07/2018. Είναι προφήτες;;;.», αναφέρει μια ανάρτηση που έγινε στο Facebook στις 28 Ιουλίου 2021, συνοδευόμενη από μια εικόνα που φαίνεται να δείχνει τη συσκευασία εμβολίου για τον COVID-19 από την AstraZeneca, μια βρετανική φαρμακευτική και βιοτεχνολογική εταιρεία. Στην επάνω αριστερή γωνία της εικόνας, με κόκκινο κύκλο, υπάρχει μια σειρά αριθμών που μοιάζουν με ημερομηνία: 2018.07.15. Η ανάρτηση υπονοεί ότι η συσκευασία χρονολογείται δύο χρόνια πριν από την ημερομηνία που ο ΠΟΥ κήρυξε την πανδημία Covid-19 τον Ιανουάριο του 2020.

Η ανάρτηση δημοσιεύθηκε στις 28 Ιουλίου 2021 σε μια ελληνική σελίδα Facebook και κοινοποιήθηκε πάνω από 130 φορές σε λιγότερο από δύο ημέρες.

Image
Λήψη εικόνας (29 Ιουλίου 2021) της ανάρτησης στο Facebook με την ψευδή φωτογραφία

Μια παρόμοια ανάρτηση δημοσιεύτηκε σε φινλανδική σελίδα του Facebook πριν από μία εβδομάδα, στις 22 Ιουλίου 2021: "Όποιος σκέφτεται να κάνει το εμβόλιο, θα ρωτούσε αν υπάρχει πιθανότητα η Astra να έχει παρασκευάσει το εμβόλιο κορονοϊού ήδη από το 2018, όταν ο COVID-19 ήταν άγνωστος και υποτίθεται ότι ήταν ένας εντελώς «νέος ιός», λέει η φινλανδική ανάρτηση στο Facebook. Σε λιγότερο από μία εβδομάδα, η φινλανδική ανάρτηση είχε κοινοποιηθεί περισσότερες από 600 φορές στο Facebook. Επιπλέον, ο ισχυρισμός κυκλοφόρησε στα Αγγλικά και στο Twitter.

Image
Λήψη εικόνας (26 Ιουλίου 2021) απο την φινλανδική ανάρτηση στο Facebook page

Ωστόσο, η εικόνα φαίνεται να έχει παραποιηθεί μετά από έρευνα από την ομάδα του AFP Fact-check στην Φινλανδία. Το AFP χρησιμοποίησε την τεχνική της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας (reverse image search) για να βρει την προέλευση της εικόνας. Αυτή η τεχνική έδειξε ότι η ίδια εικόνα της συσκευασίας για το εμβόλιο AstraZeneca Covid-19 κυκλοφόρησε ήδη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήδη από το Νοέμβριο του 2020. Από τις προηγούμενες εικόνες, αν και ήταν πανομοιότυπες με την εικόνα στην ανάρτηση του Facebook, λείπουν η ημερομηνία στην επάνω αριστερή γωνία γωνία της εικόνας.

Παλιότερη ανάρτηση δείχνει τρεις διαφορετικές φωτογραφίες

Μια ανάρτηση στο Facebook που δημοσιεύτηκε στις 12 Νοεμβρίου 2020, δείχνει τρεις διαφορετικές εικόνες που εμφανίζουν την ίδια συσκευασία του COVID-19 με αυτή που φαίνεται στην ανάρτηση του Ιουλίου.

Image
Λήψη εικόνας (26 Ιουλίου 2021) της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook

«Χθες έλαβα ένα μήνυμα από έναν υπάλληλο που εργάζεται σε μια εταιρεία που παράγει συσκευασίες για φάρμακα», λέει αυτή η ανάρτηση στα Αγγλικά, που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο και αμφισβητεί το χρονική περίοδο που έγινε η συσκευασία: «Επομένως, η παραγωγή συσκευασιών που περιέχουν τη σύνθεση του εμβολίου άρχισε πριν ακόμη ανακοινωθεί η παρασκευή του εμβολίου».

«Επομένως, η παραγωγή συσκευασιών που περιέχουν τη σύνθεση του εμβολίου άρχισε πριν ακόμη ανακοινωθεί ότι το εμβόλιο είχε ήδη επινοηθεί».

Ο ισχυρισμός αυτό έχει επίσης ελεγχθεί από ανεξάρτητους επαληθευτές γεγονότων (fact-checkers) . Το Reuters ανέφερε το Νοέμβριο του 2020 πως η δημοσίευση στο Facebook ανέφερε ψευδώς ότι η εργασία για την έναρξη δημιουργίας συσκευασιών για το εμβόλιο Covid-19 αποτελεί απόδειξη ότι σχεδιάστηκε η πανδημία.

Οι φωτογραφίες της συσκευασίας εμβολίου στις δημοσιεύσεις Νοεμβρίου 2020 και Ιουλίου 2021 είναι σχεδόν ίδιες. Η εικόνα φαίνεται να δείχνει την ίδια συσκευασία, με τις ίδιες ακριβώς ετικέτες. Για παράδειγμα στην επάνω δεξιά γωνία, και οι δύο εικόνες έχουν τον αριθμό 108438/3. Η μόνη διαφορά μεταξύ των εικόνων είναι ότι στην εικόνα του Ιουλίου του 2021 υπάρχει η σειρά αριθμών στην επάνω αριστερή γωνία της εικόνας. Στην πραγματικότητα, οι αριθμοί φαίνεται να έχουν επεξεργαστεί αναδρομικά, καθώς η γραμματοσειρά και η ανάλυση φαίνεται να διαφέρουν από την υπόλοιπη εικόνα.

Image
Αριστερά, λήψη εικόνας (26 Ιουλίου 2021) της ανάρτησης Νοεμβρίου 2020. Δεξιά, λήψη εικόνας της ψευδούς ανάρτησης Ιουλίου 2021

Επιπλέον, το έγγραφο πληροφοριών προϊόντος για το εμβόλιο AstraZeneca περιγράφει τους όρους που εφαρμοζονται για την εξωτερική συσκευασία του εμβολίου. Κάτω από την ημερομηνία Λήξης (Expiry Date), αναφέρεται ότι η συντομογραφία EXP (ΛΗΞΗ) πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στη συσκευασία. Αυτό δεν συμβαίνει με την εικόνα στην ανάρτηση στο Facebook. Αντίθετα, η παρακάτω εικόνα δείχνει τη σωστή επισήμανση της ημερομηνίας λήξης, με τη συντομογραφία EXP (ΛΗΞΗ) ορατή πριν από την ημερομηνία.

Image
Φωτογραφία που δείχνει ένα κουτί του εμβολίου AstraZeneca στην φαρμακευτική εταιρεία χονδρικής πώλησης Hungaropharma στην Βουδαπέστη (Ουγγαρία), στις 6 Φεβρουαρίου 2021 ( POOL / ZOLTAN MATHE)

Το AFP έχει επαληθεύσει στο παρελθόν ισχυρισμούς που υπονοούσαν ότι το εμβόλιο της AstraZeneca για το COVID-19 παρασκευάστηκε πριν την πανδημία. Ο ισχυρισμός εντάσσεται στο πλαίσιο συνηθισμένων θεωριών συνομωσίας που υποστηρίζουν ότι η πανδημία του κορονοϊού είναι σκηνοθετημένη. Παρόμοιοι ισχυρισμοί έχουν επαληθευτεί από το AFP εδώ και εδώ.

Η AstraZeneca αρνείται αυτούς του ισχυρισμούς

Το AFP επικοινώνησε επίσης με την AstraZeneca για να επαληθεύσει τον ισχυρισμό. Η εταιρεία αρνήθηκε τους ισχυρισμούς ότι η συσκευασία για το εμβόλιο Covid-19 ήταν ήδη διαθέσιμη το 2018.

"Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η AstraZeneca δεν είχε συσκευασία για το εμβόλιο Covid-19 ήδη από το 2018", δήλωσε στο AFP ο Kim Blomley, Διευθυντής του γραφείου επικοινωνίας για τα ΜΜΕ της AstraZeneca στις 26 Ιουλίου 2021.

Η εταιρεία επισημαίνει ότι το εμβόλιό της για το COVID-19 εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Φαρμάκων και Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Δεκέμβριο του 2020.

Διαδηλώσεις εναντίον του υποχρεωτικού εμβολιασμού στην Ελλάδα

Image
Η φωτογραφία δείχνει διαμαρτυρία κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού στην Αθήνα στις 28 Ιουλίου 2021 ( AFP / LOUISA GOULIAMAKI)

Η ψευδής ανάρτηση της σελίδας Ellas.Krata.gera που είναι εναντίον των υποχρεωτικών μέτρων για την προστασία από τον COVID-19, δημοσιεύθηκε νωρίς το πρωί στις 28 Ιουλίου 2021, μερικές ώρες πριν από μια διαδήλωση κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού, που πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθήνας μπροστά από την Βουλή.

Η διαμαρτυρία εντάσσεται στα πλαίσια αντιδράσεων που προκλήθηκαν μετά την κυβερνητική ανακοίνωση στις 12 Ιουλίου 2021 για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών και του προσωπικού των γηροκομείων από τον Σεπτέμβριο. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προβλέπεται υποχρεωτική αναστολή εργασίας χωρίς αποδοχές.

Μέχρι τις 28 Ιουλίου, 4,993 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν πλήρως εμβολιαστεί στην Ελλάδα σε σύνολο πληθυσμού περίπου 10,7 εκατομμυρίων κατοίκων, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας. Περισσότερα από 485.000 κρούσματα κορονοϊού και περισσότεροι από 12.900 θάνατοι έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας στη χώρα τον Φεβρουάριο 2020, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία στις 28 Ιουλίου 2021.

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας