Φωτογραφία στις 7 Αυγούστου 2021 δείχνει έναν κάτοικο να παλεύει με τις φλόγες στην Εύβοια ( AFP / LOUISA GOULIAMAKI)

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι παραμύθι, είναι πραγματική

  • Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε πριν τουλάχιστον ένα έτος.
  • Δημοσιεύθηκε στις 31 Αυγούστου 2021 στις 13:08
  • Επικαιροποιήθηκε 31 Αυγούστου 2021 στις 13:08
  • 8 λεπτά ανάγνωσης
  • Του/Της: Ελένη Κολλιοπούλου, AFP Ελλάδα
Ενώ η Ελλάδα προσπαθεί ακόμα να συνέλθει από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου, πολλές εκ των οποίων συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, μια ανάρτηση που κοινοποιήθηκε εκατοντάδες φορές τις δύο τελευταίες εβδομάδες παραπέμπει σε ιστοσελίδα συνέντευξης ενός καθηγητή που αρνείται την κλιματική αλλαγή και το ρόλο των εκπομπών του CO2 στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ωστόσο, κορυφαίοι οργανισμοί και ερευνητές έχουν προειδοποιήσει ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική και προκαλείται από αέρια του θερμοκηπίου όπως αυτά του διοξειδίου του άνθρακα (CO2).

«Μεγάλο παραμύθι η κλιματική αλλαγή!» είναι ο τίτλος της συγκεκριμένης ανάρτησης που δημοσιεύτηκε στις 12 Αυγούστου 2021 και έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 650 φορές μέχρι σήμερα. Η ανάρτηση παραθέτει και ένα δίλεπτο βίντεο, που αποτελεί μέρος μιας συνέντευξης του Αντώνη Φώσκολου, πρώην καθηγητή. Σε αυτό το απόσπασμα ο Φώσκολος λέει ότι «το διοξείδιο του άνθρακα δεν έχει καμία σχέση με την κλιματική αλλαγή».

Σε παρόμοια ανάρτηση που περιέχει και ένα σύνδεσμο σε ένα μεγαλύτερο απόσπασμα του ίδιου βίντεο στο Youtube που δημοσιεύτηκε στην 1η Αυγούστου του 2019, διαβάζουμε τα λεγόμενα του: «Το CO2 διοξείδιο του άνθρακα δεν επηρεάζει τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος». Και η ανάρτηση συνεχίζει: Οι ανεμογεννήτριες και το φυσικό αέριο βγάζουν περισσότερο CO2 απ' ότι ο λιγνίτης. Την εποχή του Περικλή η θερμοκρασία ήταν 2 βαθμούς πάνω από ότι είναι σήμερα. Ο Φώσκολος είναι πρώην καθηγητής ορυκτολογίας στο Πανεπιστημιο Κρήτης.

Ο Φώσκολος επανέλαβε αυτούς τους ισχυρισμούς και σε ένα μέιλ στο AFP στις 25 Αυγούστου. «Δεν υπάρχει σχέση μεταξύ της αύξησης του CO2 και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, πρόκειται για απάτη», είπε.

Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί είναι εσφαλμένοι. Οι επιστήμονες λένε ότι η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη προκαλεί αλλαγές στο κλίμα, όπως καύσωνες, που έχουν σαν αποτέλεσμα μεγάλες ανεξέλεγκτες φωτιές. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα από τα αέρια του θερμοκηπίου που συμβάλλουν στη θέρμανση του πλανήτη.

Image
Λήψη εικόνας την 25 Αυγούστου 2021 της εσφαλμένης ανάρτησης στο Facebook

Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός

Οι ανησυχίες για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής οδήγησαν τα Ηνωμένα Έθνη να ιδρύσουν τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) το 1988 που παράσχει «στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τακτικές επιστημονικές αξιολογήσεις της τρέχουσας κατάστασης σχετικά με την κλιματική αλλαγή».

Η επιτροπή δημοσιεύει τακτικά αναφορές και δηλώσεις, εύκολα προσβάσιμες στο κοινό εδώ. Η πιο πρόσφατη αναφορά, που κυκλοφόρησε στις 9 Αυγούστου 2021, τιτλοφορείται: «Γρήγορη και εντεινόμενη η κλιματική αλλαγή».

«Οι επιστήμονες παρατηρούν αλλαγές στο κλίμα της γης σε κάθε περιοχή και σε ολόκληρο το κλιματικό σύστημα», αναφέρει αυτό το κείμενο. «Τα στοιχεία είναι σαφή ότι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) είναι ο κύριος παράγοντας της κλιματικής αλλαγής, ακόμη και όταν άλλα αέρια του θερμοκηπίου και ατμοσφαιρικοί ρύποι επηρεάζουν επίσης το κλίμα».

Tο 2015, η Συμφωνία του Παρισιού ήταν η πρώτη καθολική, νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για την κλιματική αλλαγή. Στοχεύει «στην αποφυγή της επικίνδυνης αλλαγής του κλίματος περιορίζοντας την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε επίπεδα κάτω των 2 βαθμών Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, προωθώντας τη σταθεροποίηση της ανόδου κάτω του 1,5 βαθμού». Για να επιτευχθεί αυτό, οι χώρες πρέπει να δεσμευτούν για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες περιλαμβάνουν CO2.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία κλιματικής αλλαγής Copernicus, το 2020 μαζί με το 2016, ήταν το πιο ζεστό έτος που έχει καταγραφεί, σύμφωνα με σχετικό άρθρο του AFP που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2021. «Το γεγονός αυτό αποτελεί μια ακόμα υπενθύμιση για τον χαρακτήρα του επείγοντος όσον αφορά τους φιλόδοξους στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων προκειμένου να αποφύγουμε τις δυσμενείς κλιματικές επιπτώσεις στο μέλλον», είχε πει τότε ο διευθυντής αυτής της υπηρεσίας, Carlo Buontempo.

Ο Ιούλιος 2021 ήταν ο πιο καυτός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ παγκοσμίως, ανέφερε πρόσφατα η Αμερικάνικη Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), σύμφωνα με το AFP.

Image
Λήψη εικόνας στις 28 Αυγούστου γραφήματος που δείχνει ότι τον ζεστότερο μήνα του 2021 ( AFP / CLARA MORINEAU, CLÉA PÉCULIER / AFP)

Ο Τάκης Γρηγορίου, επικεφαλής του τμήματος κλιματικής αλλαγής στο ελληνικό τμήμα της Greenpeace δήλωσε στο AFP ότι «η θεωρία που ισχυρίζεται ότι η θέρμανση του κλίματος είναι παραμύθι είναι εντελώς άσχετη». «Απορρίψαμε αυτή τη θεωρία πριν από 15 χρόνια όταν το αμερικανικό λόμπι βενζίνης άρχισε να πιέζει για να αποδυναμώσει τη νομοθεσία και τα υποχρεωτικά μέτρα για τον περιορισμό της παραγωγής ή της χρήσης ορυκτών καυσίμων», εξήγησε κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνέντευξης στο AFP στις 25 Αυγούστου 2021.

Η υπερβολική ποσότητα CO2 είναι επιβλαβής

Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) υπάρχει στη φύση - απελευθερώνεται για παράδειγμα μέσω της αναπνοής - και είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη των φυτών. Αλλά είναι επίσης ένα από τα αέρια «θερμοκηπίου» που παγιδεύουν τη θερμότητα που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη, λένε οι επιστήμονες.

«Οι εκπομπές που παράγονται από τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων, όπως ο λιγνίτης ή το φυσικό αέριο, είναι ο κινητήριος μοχλός της κλιματικής αλλαγής. Μόλις 90 ορυκτά καύσιμα ήταν υπεύθυνα για το 65% των βιομηχανικών εκπομπών άνθρακα μεταξύ 1751 και 2013», σύμφωνα με την Greenpeace.

Ο Γρηγορίου τονίζει ότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει προκαλέσει μια υπερβολική ποσότητα CO2 αλλά και άλλες εκπομπές αερίων που δεν μπορούν πλέον να απορροφηθούν στο έδαφος και απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα τα τελευταία 250 χρόνια. «Πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα», λέει.

Εκπομπές από τα αιολικά πάρκα;

Στο βίντεο, ο Φώσκολος ισχυρίζεται ότι η έκλυση αερίων από αιολικά πάρκα ή από την καύση φυσικού αερίου είναι υψηλότερη από ότι για τις αντίστοιχες εκπομπές λιγνίτη χωρίς να δίνει κάποιες λεπτομέρειες. Αλλά ο Γρηγορίου λέει ότι αυτό είναι ψευδές. «Οι εκπομπές από φυσικό αέριο υπολογίζεται ότι είναι περίπου το ένα τρίτο αυτών που εκλύονται από τον ελληνικό λιγνίτη (brown coal), ένα ορυκτό που είναι χαμηλότερης ποιότητας από τον λιθάνθρακα και άλλα παρόμοια είδη άνθρακα» (εδώ).

«Όσον αφορά την ανεμογεννήτρια, η ενέργεια που καταναλώνεται για την κατασκευή της και τα αέρια που εκλύονται αποσβένονται ένα χρόνο μετά. Έχει λοιπόν ένα θετικό ισοζύγιο ενέργειας γιατί η ανεμογεννήτρια δεν εκπέμπει άνθρακα και αντικαθιστά μια λιγνιτική πηγή ενέργειας», προσθέτει ο Γρηγορίου.

Η Ελλάδα είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς λιγνίτη (brown coal) στην Ευρώπη και συγκαταλέγεται στα κράτη με τα υψηλότερα επίπεδα ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από αυτό το ορυκτό καύσιμο, σύμφωνα με τη Eurostat.

Τηρώντας την υποχρέωσή της να ακολουθήσει την πολιτική της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή, η ελληνική κυβέρνηση ενέκρινε το 2019 το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που καθορίζει έναν λεπτομερή χάρτη πορείας προκειμένου να «εξασφαλιστεί απότομη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου».

Για το λόγο αυτό έχει μειώσει την παραγωγή λιγνίτη και έχει αυξήσει τα αιολικά πάρκα. Πέρυσι η Ελλάδα κατάφερε να είναι μία από τις χώρες της ΕΕ με τις μεγαλύτερες μειώσεις στις εκπομπές CO2 από την ενέργεια σύμφωνα με τη Eurostat: «Oι εκπομπές μειώθηκαν το 2020 σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, με τη μεγαλύτερη μείωση στην Ελλάδα (-18,7%), ακολουθούμενη από την Εσθονία (-18,1%), το Λουξεμβούργο (-17,9%), την Ισπανία (-16,2%) και τη Δανία ( -14,8%).

Ήταν πιο ζεστό το κλίμα τον 5ο αιώνα π.Χ;

Στο πλαίσιο της απόρριψης της κλιματικής αλλαγής, ο Φώσκολος λέει στο βίντεο ότι την εποχή του Περικλή (5ος αιώνας π.Χ.) η θερμοκρασία ήταν 2 βαθμούς πάνω από τη σημερινή. «Οι αρχαίοι Έλληνες φορούσαν χιτώνες όλη μέρα, πράγμα που σημαίνει ότι ο καιρός ήταν ζεστός», λέει.

«Εκτός από το ότι αυτό που ισχυρίζεται δεν είναι επιστημονική απόδειξη, είναι γενικά αποδεκτή η άποψη ότι υπήρξαν ορισμένες περίοδοι στο παρελθόν όταν οι θερμοκρασίες ήταν πιο ζεστές, όπως η λεγόμενη Θερμή Περίοδος τον Μεσαίωνα (900-1.300)», δήλωσε ο Γρηγορίου στο AFP. «Αλλά αυτό πρέπει να το δούμε σε ένα πιο ευρύ πλαίσιο», εξηγεί στο AFP.

«Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη. Οι υπολογισμοί για αυτό το ζήτημα γίνονται σε κλίμακα εκατομμυρίων ετών και όχι μόνο σε ορισμένες χρονικές περιόδους, όπως 300 ή 400 χρόνια, κάτι που δεν έχει μεγάλη σημασία», λέει ο Γρηγορίου που αναφέρεται στο διαδραστικό γράφημα που παρακολουθεί τη θερμοκρασία της Γης για 20.000 χρόνια,

«Βεβαίως λοιπόν, το κλίμα έχει αλλάξει πριν από την εμφάνιση της ανθρώπινης ζωής, στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιστήμονες γνωρίζουν το γιατί και σε όλες τις περιπτώσεις βλέπουμε την ίδια συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων CO2 και των παγκόσμιων θερμοκρασιών. Αλλά τα προηγούμενα παραδείγματα ταχείας εκπομπής άνθρακα (όπως και σήμερα) ήταν γενικά πολύ καταστροφικά για τη ζωή στη γη», γράφει η ιστοσελίδα Skeptical Science, η οποία έχει σκοπό την αποφυγή της παραπληροφόρησης σχετικά με το κλίμα.

Image
Graphic showing the global warming scenarios and the the annual emissions of CO2 for each scenario ( IPCC, AFP / )

Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα - ποια σχέση με την κλιματική αλλαγή;

Οι πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού στην Ελλάδα ήταν πολύ πιο καταστροφικές από ό, τι τα προηγούμενα χρόνια. Περισσότερα από ένα εκατομμύριο στρέμματα δάσους και αγροτικών εκτάσεων κάηκαν σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, το χειρότερο κύμα πυρκαγιών από το 2007, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS).

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 12 Αυγούστου 2021, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στον «πρωτοφανή καύσωνα αλλά και στους μήνες ξηρασίας», ως μια απο τις αιτίες για αυτές τις φοβερές πυρκαγιές. «Η κλιματική κρίση είναι εδώ», είπε. «Αν υπάρχουν έστω και λίγοι άνθρωποι που έχουν επιφυλάξεις για το αν η κλιματική αλλαγή είναι πραγματική, τους καλώ να έρθουν εδώ και να δουν», είπε από την Ηλεία, όπου οι φλόγες είχαν απειλήσει την Αρχαία Ολυμπία στις αρχές Αυγούστου.

Αναφερόμενος στις πυρκαγιές στην Ελλάδα, ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς δήλωσε στις 30 Ιουλίου 2021 ότι «η κλιματική αλλαγή αποτελεί πλέον κλιματική απειλή. Είναι ευθύνη όλων μας να προετοιμαστούμε, να θωρακίσουμε τη χώρα μας».

Στη περιοχή της Μεσογείου «η επίδραση της κλιματικής αλλαγής προβλέπεται να είναι ιδιαίτερα αισθητή», σύμφωνα με προσχέδιο έκθεσης των Ηνωμένων Εθνών, που κατάφερε να βρεί πρόσφατα το AFP εδώ. Η υπερθέρμανση στη Μεσόγειο θα είναι περίπου 20% υψηλότερη από τους παγκόσμιους μέσους όρους τις επόμενες δεκαετίες, λέει αυτή η έκθεση, καθώς η περιοχή πλήττεται από καταστροφικούς καύσωνες, λειψυδρία, απώλεια βιοποικιλότητας και κινδύνους για την παραγωγή τροφίμων.

Image
Φωτογραφία στις 8 Αυγούστου 2021 όπου ένα άντρας παλεύει με τις φλόγες στην Εύβοια ( AFP / ANGELOS TZORTZINIS)

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας