O επιδημιολόγος Δρ Πέτρος Καραγιάννης δεν είπε ότι οι μισοί θάνατοι από την Covid-19 στη Κύπρο ήταν εμβολιασμένοι

Η δημοσίευση ενός Κύπριου ιατροδικαστή στο Facebook που κοινοποιήθηκε εκατοντάδες φορές ισχυρίζεται ότι «οι μισοί από τους πρόσφατους θανάτους από κορονοϊό, ήταν εμβολιασμένοι» υπονοώντας ότι αυτό είναι μια απόδειξη ότι τα εμβόλια δεν είναι αποτελεσματικά. H ανάρτηση παραποιεί με ψευδή τρόπο όσα αναφέρει o Δρ. Πέτρος Καραγιάννης, επιδημιολόγος και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου, στη διάρκεια μιας συνέντευξης στο δημόσιο ραδιόφωνο της Κύπρου ΡΙΚ στις 14 Ιουνίου 2021. Από το ηχητικό αρχείο του ΡΙΚ και από τα όσα δήλωσε ο επιδημιολόγος στο AFP, προκύπτει ότι δεν έκανε ποτέ παρόμοιες δηλώσεις και τόνισε ότι «η συντριπτική πλειοψηφία των εμβολιασμένων έχει προστασία» από την Covid-19. Οι ψευδείς ισχυρισμοί ήταν λανθασμένη κατανόηση των σχολίων του για τους πρόσφατους θανάτους στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η ψευδής ανάρτηση με τον τίτλο «Θάνατοι σε εμβολιασμένους» δημοσιεύτηκε στις 14 Ιουνίου 2021, μερικές ώρες μετά τη συνέντευξη του καθηγητή Πέτρου Καραγιάννη στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» στο Τρίτο πρόγραμμα του ΡΙΚ. Η ανάρτηση αναφέρει ότι «σήμερα το πρωί στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ , ο δρ Πέτρος Καραγιάννης, μέλος της συμβουλευτικής ομάδας του Υπ. Υγείας, είπε εξ όσων κατάλαβα ότι, από τους πρόσφατους θανάτους από κορονοϊό στην Κύπρο, οι μισοί ήταν εμβολιασμενοι τουλαχιστον με μια δόση».

Σύμφωνα με την ανάρτηση το Υπουργείο Υγείας της Κύπρου «οφείλει να ξεκαθαρίσει πάραυτα το θέμα, δημοσιοποιώντας όλα τα επιδημιολογικά δεδομένα που αφορούν τους θανάτους σε εμβολιασμένους διότι εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι, τα εμβόλια δεν προστατεύουν αυτούς που πρέπει να προστατεύσουν ( δηλαδή τα ευάλωτα άτομα) στο βαθμό που μας λένε οι αρμόδιοι». Η συγκεκριμένη ανάρτηση κοινοποιήθηκε πάνω από 400 φορές, έφτασε πάνω από 1.900 προβολές και έλαβε τουλάχιστον 150 σχόλια.

Ωστόσο, το AFP βρήκε το ηχητικό αρχείο της συνέντευξης του Δρ. Καραγιάννη στο ΡΙΚ όπου μπορεί κανείς να ακούσει ολόκληρη τη συνέντευξή του στο 1.33.52 και διαρκεί περίπου δέκα λεπτά. Πουθενά δεν είπε αυτά τα οποία ισχυρίζεται η ψευδής ανάρτηση. Περιγράφει την κατάσταση του Covid-19 στην Κύπρο και τους πρόσφατους θανάτους στη Βρετανία από την μετάλλαξη του Delta.

Λήψη εικόνας στις 16 Ιουνίου 2021 της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook

O επιδημιολόγος εξήγησε ότι σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα μέχρι στιγμής, τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά έναντι των μεταλλάξεων αλλά «όχι 100%». Ως μέλος της ΕΕ, η Κύπρος χρησιμοποιεί τέσσερα εμβόλια: AstraZeneca, Pfizer-BioNTech, Moderna και Johnson / Janssen. Η προστασία που προσφέρουν βασίζεται «στην παραγωγή υψηλού επιπέδου αντισωμάτων», είπε ο Δρ Πέτρος Καραγιάννης. Ο ψευδής ισχυρισμός σχετικά με την κατάσταση στην Κύπρο στην ανάρτηση στο Facebook φαίνεται να προέρχεται από σχόλια που έκανε ο Δρ Πέτρος Καραγιάννης σχετικά με αναφορές που δημοσιεύθηκαν στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης και σε ορισμένα ελληνικά αναφέροντας στοιχεία από την υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε αυτή την έκθεση αναφέρθηκε ότι μεταξύ 42 θανάτων από την ινδική μετάλλαξη (Delta) του Covid-19 στο Ηνωμένο Βασίλειο που καταγράφηκαν μεταξύ 1ης Φεβρουαρίου και 7 Ιουνίου 2021, παραπάνω απο τους μισούς, δηλαδή 23, ήταν ανεμβολίαστοι. Οι άλλοι 19 ήταν εμβολιασμένοι, συμπεριλαμβανομένων 12 που έλαβαν δύο δόσεις.

Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα δεν δείχνουν ότι τα εμβόλια δεν είναι αποτελεσμτικά στο Ηνωμένο Βασίλειο ή αλλού. Τα εμβόλια δεν είναι 100% αποτελεσματικά και υπάρχουν περιπτώσεις που ο ιός κατάφερε να παρακάμψει την προστασία του εμβολίου. Ενώ ορισμένες μολύνσεις μπορούν ακόμη και να οδηγήσουν σε θάνατο, η πλειοψηφία των εμβολιασμένων ατόμων είναι πιθανό να έχουν πιο ήπια συμπτώματα εάν μολυνθούν με τη Covid-19, σύμφωνα με αυτή τη μελέτη του Ιουνίου του 2021 του CDC (Centers for Disease Control and Prevention).

Και ενώ η πιο μεταδοτική ινδική (Delta) μετάλλαξη έχει συνδεθεί με την πρόσφατη αύξηση των μολύνσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα πρώτα διαθέσιμα στοιχεία φαίνεται να δείχνουν αυξημένο κίνδυνο εισαγωγής σε νοσοκομείο, υπάρχουν αποδείξεις ότι τα εμβόλια Pfizer-BioNTech και Oxford-AstraZeneca εξακολουθούν να είναι περισσότερο από 90% αποτελεσματικά και προλαμβάνουν ενδεχόμενη εισαγωνή σε νοσοκομείο μετά από μόλυνση με την μετάλλαξη.

Όπως φαίνεται στην έκθεση παρακολούθησης του εμβολιαστικού προγράμματος κατά της Covid-19 του Ηνωμένου Βασιλείου που δημοσιεύτηκε στις 21 Ιουνίου 2021, το πρόγραμμα εμβολιασμού της χώρας εκτιμάται ότι «έχει αποτρέψει 42.000 νοσηλείες και περισσότερους από 14.000 θανάτους σε ηλικιωμένους».

Στη συνέντευξή του ο Δρ. Καραγιάννης τόνισε επίσης ότι η ινδική παραλλαγή (Delta) είναι «πολύ μεταδοτική» και αν ένα εμβολιασμένο άτομο παράγει χαμηλό επίπεδο αντισωμάτων και έχει υποκείμενες ασθένειες, κινδυνεύει να πεθάνει. «Γι 'αυτό μια πιθανή τρίτη δόση εμβολίου ίσως να είναι απαραίτητη το φθινόπωρο για να ενισχύσει το επίπεδο των αντισωμάτων, ένα ζήτημα που θα ξετάσουμε τις επόμενες ημέρες», τόνισε.

«Ας μην χάνουμε το δάσος για τo δέντρo»

Ο δημοσιογράφος σχολίασε ότι μερικοί άνθρωποι «μπορεί να αποθαρρυνθούν να εμβολιαστούν» πιστεύοντας ότι υπάρχει πάντα κίνδυνος να πεθάνουν. «Ναι, θα χάσουμε μερικούς εμβολιασμένους ανθρώπους, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία θα προστατευτεί, ας μην χάνουμε το δάσος για το δέντρο», απάντησε ο Δρ Καραγιάννης.

Στις 16 Ιουνίου 2021, το AFP έστειλε ένα μέιλ στον Δρ. Καραγιάννη και τον ρώτησε αν είπε ποτέ αυτά πού έγραφε η συγκεκριμένη ανάρτηση στο Facebook. «Όλοι οι ισχυρισμοί στην ανάρτηση είναι εντελώς αβάσιμοι, δεν αφορούσαν την Κύπρο αλλά την ινδική παραλλαγή, παραποίησαν τα λόγια μου», είπε στο AFP σε τηλεφωνική συνέντευξη στις 17 Ιουνίου 2021. «Οι μελέτες έχουν δείξει ότι ένα μικρό ποσοστό των εμβολιασμένων ατόμων δεν μπορούν να παράξουν αντισώματα και έτσι δεν προστατεύονται εάν μολυνθούν από τον νέο κορανοϊό», πρόσθεσε.

Περίπου 470 άτομα έχουν πεθάνει μέχρι στιγμής στην Κύπρο από την αρχή της πανδημίας, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της χώρας. Το Υπουργείο επιβεβαίωσε πρόσφατα έναν θάνατο μιας γυναίκας, 39 ετών, μετά τον εμβολιασμό της με AstraZeneca. Μέχρι στιγμής «δεν υπάρχουν άλλοι δηλωθέντες θάνατοι μετά από εμβολιασμό», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου στο AFP. Το Υπουργείο δεν έχει στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των πρόσφατων θανάτων από την Covid-19 που να περιλαμβάνουν και εμβολιασμένα άτομα. Ο καθηγητής Πέτρος Καραγιάννης είπε στο AFP ότι «το ακριβές ποσοστό των θανάτων των εμβολιασμένων ατόμων δεν είναι γνωστό, αλλά είναι εξαιρετικά μικρό».

Λήψη εικόνας από το γράφημα του Υπουργείου Υγείας Κύπρου για την εξέλιξη της καμπύλης θανάτων από Covid-19

Όπως φαίνεται στο παραπάνω γράφημα του υπουργείου Υγείας Κύπρου, ο υψηλότερος αριθμός θανάτων από την Covid-19 στην Κύπρο καταγράφηκε τον Δεκέμβριο του 2020 και τον Ιανουάριο του 2021. Μετά την έναρξη του εμβολιαστικού προγράμματος στις 27 Δεκεμβρίου 2020, όπως στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, ο καθημερινός αριθμός θανάτων άρχισε να μειώνεται.

Η κυβέρνηση σκοπεύει να φτάσει σύντομα ένα επίπεδο εμβολιασμού 65%, αν και ο Δρ. Πέτρος Καραγιάννης είπε ότι «το καλό επίπεδο εμβολιασμού πρέπει να είναι 80% έως 82%» του πληθυσμού. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι σε χώρες όπου το επίπεδο αυτό έχει φτάσει το «98%, το υπόλοιπο 2% που είναι κυρίως μικρά παιδιά, προστατεύεται από την ανοσία της αγέλης», τόνισε.

Στην Κύπρο οι ηλικιωμένοι εμβολιάζονται σχεδόν πλήρως, αλλά τα επίπεδα μόλυνσης από την Covid-19 εξακολουθoύν να είναι υψηλά στους νέους που δεν έχουν εμβολιαστεί, σύμφωνα με τον Δρ Πέτρο Καραγιάννη. «Στην πραγματικότητα υπάρχει μείωση στον αριθμό των ανθρώπων που ζητούν να εμβολιαστούν και θα πρέπει να ενημερώσουμε τους νέους να κάνουν και τις δύο δόσεις και μην περιμένουν μέχρι το φθινόπωρο για να εμβολιαστούν πιστεύοντας ότι υπάρχει μείωση της μετάδοσης αυτή τη στιγμή», δήλωσε ο Δρ Καραγιάννης στο ΡΙΚ. «Η παραπληροφόρηση πρέπει να σταματήσει στο διαδίκτυο. Είναι επικίνδυνο να το διακινδυνεύσουμε και πρέπει να προστατευτούμε ειδικά σε χώρες που γνωρίζουμε ότι υπάρχει χαμηλό επίπεδο εμβολιασμού και τώρα που η μετάδοση από τις μεταλλάξεις είναι μεγαλύτερη».

Συνέστησε στους ανθρώπους να «συναντιούνται έξω, τώρα που ο καιρός είναι καλός» και ευχήθηκε «ο αριθμός των κρουσμάτων να φτάσει σε μονοψήφιο αριθμό». .

Ενα αεροπλάνο πλησιάζει το αεροδρόμιο της Λάρνακας ενώ ντόπιοι και τουρίστες απολαμβάνουν την παραλία στις 23 Μαίου 2021 ( AFP / Etienne TORBEY)

Αμφισβήτηση της νομιμότητας των περιοριστικών μέτρων

Στα πλαίσια του αντιεμβολιαστικού κινήματος στην Κύπρο, περισσότερα από 100 άτομα έκαναν αγωγή στις 11 Ιουνίου 2021 κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, του υπουργού Υγείας και των μελών της συμβουλευτικής επιτροπής για τον κοροναϊό αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την εγκυρότητα των μέτρων νπου επιβλήθηκαν για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού. Σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα Αλήθεια, οι αγωγές κατατέθηκαν από μόνιμους κατοίκους, Βρετανούς, Ρώσους, Γάλλους και Κύπριους, με το επιχείρημα ότι τα μέτρα που ελήφθησαν, δεν ήταν απαραίτητα και ότι τα ανθρώπινα δικαιώματά τους παραβιάστηκαν με το λοκνταουν, αναφέρει η Cyprus Mail.

Σύμφωνα με την κυπριακή Νομική Υπηρεσία της, «οι ενάγοντες αποδέχτηκαν την περασμένη εβδομάδα να αποσύρουν την αίτηση έκδοσης προσωρινών απαγορευτικών διαταγμάτων κατά των μελών της συμβουλευτικής επιδημιολογικής επιτροπής» και ως αποτέλεσμα, η αίτηση εναντίον τους απορρίφθηκε», σύμφωνα με τη Cyprus Mail και άλλα ΜΜΕ. Το δικαστήριο της Λευκωσίας έχει ορίσει δικάσιμο για την υπόθεση τη 1η Ιουλίου 2021.

Απαντώντας σε ερώτηση της δημοσιογράφου του ΡΙΚ σχετικά με αυτή την υπόθεση, ο Δρ Πέτρος Καραγιάννης απάντησε ότι δεν θα ήθελε να πει κάτι σχετικά γιατί η «υπόθεση βρίσκεται στο δικαστήριο». Διευκρίνησε ότι η «συμβουλευτική επιδημιολογική επιτροπή έχει έναν συμβουλευτικό ρόλο που στοχεύει στη λήψη πληροφοριών από διεθνείς οργανισμούς και μελέτες σχετικά με τον νέο κορονοϊό» προκειμένου να ενημερώσει τους αξιωματούχους και τους πολίτες.

Εξέφρασε την απαγοήτευση του για το γεγονός ότι «η επιστήμη παραπέμπεται στο δικαστήριο». «Θα γελοιοποιηθούμε αν υπάρξει καταδικαστική απόφαση», τόνισε.