Διαμαρτυρία για το κλίμα στην Αυστρία χρησιμοποιείται σε παραπλανητικές αναρτήσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία

Καθώς οι θάνατοι αμάχων αυξάνονται στην Ουκρανία, ως συνέπεια της εισβολής της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου, ένα βίντεο έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 2.000 φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να υποστηρίξει τον ισχυρισμό ότι τα ΜΜΕ κατασκευάζουν θύματα πολέμου στην Ουκρανία. Ωστόσο, ο ισχυρισμός είναι ψευδής: το βίντεο προέρχεται από μια διαμαρτυρία που καλεί τις αρχές να λάβουν μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης στην Αυστρία, η οποία έλαβε χώρα στις αρχές Φεβρουαρίου του 2022.

Η πιο δημοφιλής ανάρτηση με το εν λόγω βίντεο και τον ισχυρισμό ότι τα ΜΜΕ κατασκευάζουν θύματα στην Ουκρανία δημοσιεύθηκε την 1η Μαρτίου 2022. Έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 2.000 φορές και έχει προβληθεί περισσότερες από 54.000 φορές, σύμφωνα με τα δεδομένα που δίνει το Facebook. Τον ίδιο ισχυρισμό υιοθετούν και λιγότερο δημοφιλείς αναρτήσεις εδώ, εδώ και εδώ.

Το βίντεο είναι τμήμα τηλεοπτικού ρεπορτάζ στο οποίο ένας άνδρας που μιλάει γερμανικά στέκεται μπροστά στην κάμερα, ενώ στο βάθος βρίσκονται άνθρωποι που μοιάζουν να είναι μέσα σε σάκους διακομιδής πτωμάτων. Ένας από αυτούς κινείται, δείχνοντας ότι δεν πρόκειται για ανθρώπους που είναι πραγματικά νεκροί.

Η περιγραφή της κύριας ανάρτησης έχει ως εξής: «Μέχρι και οι νεκροί ανασταίνονται στην Ουκρανία... Θαύματα κάνει η Δύση». Ακόμα δύο αναρτήσεις έχουν παρόμοιες περιγραφές. Ο τίτλος της τέταρτης ανάρτησης γράφει: «Ουκρανός νεκρός ανασταίνεται χάρη στο ευρώ». Η περιγραφή της έχει ως εξής: «ΘΑΥΜΑ! Η Αριστεία, ο Ευρωπαϊσμός και ο αντιλαϊκισμός ανασταίνουν στρατιώτη!!!». Κάτω από την ανάρτηση, οι σχολιαστές επισημαίνουν ότι το βίντεο παρουσιάζεται παραπλανητικά και υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς τους παραπέμποντας σε μια δημοσίευση διασταύρωσης ειδήσεων στα αγγλικά.

Το ρεπορτάζ από το οποίο προέρχεται το βίντεο αφορά μια διαμαρτυρία που πραγματοποιήθηκε στη Βιέννη στις 4 Φεβρουαρίου 2022 και κατήγγειλλε την έλλειψη εθνικού στόχου για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου στην Αυστρία. Η διαμαρτυρία διοργανώθηκε από από την οικολογική οργάνωση «Fridays for future». Δεν έχει, λοιπόν, καμία σχέση με την Ουκρανία και «τα πτώματα χρησιμοποιήθηκαν ως σύμβολο», όπως δήλωσε στο AFP εκπρόσωπος της οργάνωσης.

Η πιο δημοφιλής ανάρτηση με τον ψευδή ισχυρισμό στο Facebook. Λήψη εικόνας: 04/03/2022

Το βίντεο προέρχεται από διαδήλωση κατά της κλιματικής κρίσης στη Βιέννη

Όπως είναι προφανές, το βίντεο δεν έχει καμία σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τον Φεβρουάριο, το AFP κατέρριψε ψευδείς αναρτήσεις που υποστήριζαν πως το ίδιο βίντεο έδειχνε υποτιθέμενους νεκρούς από τον κορονοϊό Covid-19, αφού βρήκε πως το βίντεο προερχόταν από ένα ρεπορτάζ του Αυστριακού μέσου ενημέρωσης Oe24, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 4 Φεβρουαρίου του 2022 και το οποίο μπορείτε να δείτε εδώ.

Ο υπότιτλος του βίντεο στα γερμανικά γράφει: «Βιέννη: Διαδήλωση κατά της πολιτικής για το κλίμα».

Το ρεπορτάζ αναφέρει: «Την Παρασκευή (4 Φεβρουαρίου 2022) θα συμπληρωθούν 400 ημέρες που η Αυστρία δεν έχει στόχο μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. Η πλατφόρμα Fridays For Future προειδοποίησε ότι αυτό το γεγονός έχει θανατηφόρες συνέπειες, καθώς με κάθε τόνο διοξειδίου του άνθρακα, η κλιματική κρίση κλιμακώνεται. Το απόγευμα, ακτιβιστές παρουσίασαν 49 "σάκους για το κλίμα" μπροστά από το κτίριο της Ομοσπονδιακής Καγκελαρίας στη Βιέννη».

Στο αρχικό βίντεο είναι σαφές πως οι άνθρωποι που βρίσκονται στο έδαφος είναι ζωντανοί και πως πρόκειται για διαδηλωτές που καλύπτονται με μουσαμάδες μαύρου χρώματος. Το άτομο που κινείται φαίνεται να δυσκολεύεται να κρατήσει τον μουσαμά στη θέση του λόγω του αέρα, όταν μια γυναίκα πηγαίνει προς το μέρος του για να τον βοηθήσει.

Παρακάτω βλέπετε μια σύγκριση εικόνων μεταξύ του βίντεο που αναπαράγεται στις ψευδείς αναρτήσεις (στα αριστερά) και του αρχικού βίντεο από το ρεπορτάζ του Oe24 (στα δεξιά):

Στιγμιότυπα από την ανάρτηση με τον ψευδή ισχυρισμό (στα αριστερά) και το ρεπορτάζ του Oe24 για τη διαδήλωση στη Βιέννη (στα δεξιά). Λήψη εικόνων: 04/03/2022.

Η διαμαρτυρία αφορούσε «αποκλειστικά την κλιματική κρίση», δήλωσε στο AFP στις 8 Φεβρουαρίου η Verena Matlschweiger, εκπρόσωπος του Fridays For Future Austria και συνδιοργανώτρια της εκδήλωσης.

«Τα πτώματα έχουν συμβολικό χαρακτήρα και δεν έχουν την πρόθεση να παρουσιάσουν πραγματικά πτώματα», είπε η Matlschweiger. Το Fridays For Future Vienna μοιράστηκε φωτογραφίες από τη διαμαρτυρία στο Twitter και το Facebook. «Κατά τη διάρκεια της σημερινής δράσης του Fridays For Future, ακτιβιστές κείτονται "νεκροί" μπροστά από την Καγκελαρία [κτίριο]. Συμβολίζουν τους ανθρώπους που θα πεθάνουν ως αποτέλεσμα της αποτυχίας της αυστριακής πολιτικής για το κλίμα», αναφέρεται σε σχετικό tweet της οργάνωσης από τις 4 Φεβρουαρίου.

Τη διαδήλωση κάλυψε επίσης το Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων και η αυστριακή εφημερίδα Der Standard.

Τα θύματα του πολέμου στην Ουκρανία

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) στις 7 Μαρτίου 2022, τουλάχιστον 406 άμαχοι έχουν σκοτωθεί στην Ουκρανία από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου, ενώ σημειώνεται ότι «το OHCHR πιστεύει ότι οι πραγματικοί αριθμοί είναι σημαντικά υψηλότεροι, ειδικά στα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση εδάφη». Επιπλέον, πάνω από δύο εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ένας σκύλος στέκεται ανάμεσα σε ρωσικά τεθωρακισμένα οχήματα στην πόλη Μπούτσα, δυτικά του Κιέβου, στις 4 Μαρτίου 2022. ( AFP / Aris MESSINIS)

Από την αρχή της ουκρανικής κρίσης, έχει ξεσπάσει ένα κύμα παραπληροφόρησης στο ίντερνετ, με εικόνες και βίντεο να παρουσιάζονται συχνά χωρίς θεματικό περιεχόμενο με σκοπό να παραπλανήσουν, όπως εδώ και εδώ.