Ουκρανία: Η ανακάλυψη πτωμάτων στην Μπούτσα δεν είναι προϊόν «σκηνοθεσίας» με τη συμμετοχή κομπάρσων
- Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε πριν τουλάχιστον ένα έτος.
- Δημοσιεύθηκε στις 8 Απριλίου 2022 στις 17:42
- 11 λεπτά ανάγνωσης
- Του/Της: François D'ASTIER, AFP Frankreich
- Μετάφραση και προσαρμογή Petros KONSTANTINIDIS
Πνευματικά δικαιώματα © AFP 2017-2024. Οποιαδήποτε εμπορική χρήση αυτού του περιεχομένου απαιτεί συνδρομή. Κάντε κλικ εδώ για να μάθετε περισσότερα.
Λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (εδώ), ενημερωτικοί ιστότοποι (εδώ) και μπλογκ (εδώ, εδώ) έχουν αναπαράγει ένα βίντεο το οποίο υποτίθεται πως αποδεικνύει ότι τα πτώματα στην πόλη Μπούτσα της Ουκρανίας είναι ζωντανοί άνθρωποι που υποκρίνονται τους νεκρούς. Στο Facebook, ο ισχυρισμός έχει κοινοποιηθεί συνολικά περισσότερες από 600 φορές.
Στις δημοσιεύσεις παρουσιάζεται το ίδιο βίντεο, διάρκειας 1 λεπτού και 1 δευτερολέπτου, στο οποίο βλέπουμε πλάνα από ένα αυτοκίνητο που προχωράει στους δρόμους της Μπούτσα. Η κάμερα δείχνει αρχικά τον δρόμο από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου. Στην κάτω δεξιά γωνία του παρμπρίζ, βλέπουμε ένα πτώμα, πάνω στο οποίο παρατηρείται κάτι σαν κίνηση, που κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι πρόκειται για το χέρι του ανθρώπου που βρίσκεται στο έδαφος.
Στη συνέχεια, βλέπουμε πλάνα που δείχνουν τον δρόμο από το παράθυρο του συνοδηγού. Βλέπουμε το σώμα ενός ανθρώπου με μαύρα ρούχα. Καθώς το αυτοκίνητο προσπερνά το πτώμα, η κάμερα στρέφεται προς τον πλάγιο καθρέφτη και στην αντανάκλαση του μαυροφορεμένου ανθρώπου παρατηρούμε μια αλλαγή στη στάση του σώματος.
Στα πρώτα 5 δευτερόλεπτα, βλέπουμε το βίντεο σε πραγματικό χρόνο. Έπειτα, επαναλαμβάνονται τα ίδια πλάνα σε αργή ταχύτητα, ενώ προς το τέλος του βίντεο προστίθενται κόκκινοι κύκλοι για να υποδείξουν το θύμα το οποίο φέρεται να κινείται στην αντανάκλαση που βλέπουμε από τον καθρέφτη του αυτοκινήτου. Το βίντεο προέρχεται από το oυκρανικό διαδικτυακό τηλεοπτικό δίκτυο Espreso.TV. Κάποιοι λογαριασμοί έχουν κοινοποιήσει συντομότερες εκδοχές του ίδιου βίντεο (εδώ, εδώ).
«Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΧΕΙΡΗ ΚΑΙ ΛΙΓΗ...ΚΑΙ ΟΥΑΟΥ...ΤΟ ΠΤΩΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΖΩΝΤΑΝΕΥΕΙ ΞΑΦΝΙΚΑ» αναφέρει η περιγραφή μιας δημοφιλούς ανάρτησης στο Facebook, την οποία έχουν κοινοποιήσει περισσότεροι από 145 χρήστες. «Εν το μεταξυ σε κανενα ..πτωμα δεν εχει αιμα στο εδαφος» γράφει ένας χρήστης σε σχόλιο. Στο σύνολό τους, οι σχολιαστές πιστεύουν τον ισχυρισμό πως η σφαγή στην Μπούτσα είναι «σκηνοθετημένη», με κάποιους να παραλληλίζουν τους νεκρούς της Μπούτσα με αυτούς του κορονοϊού Covid-19 - τα οποία επίσης θεωρούν «κατασκευασμένα».
Τα πρώτα πέντε δευτερόλεπτα του ίδιου βίντεο σε αργή κίνηση δημοσίευσε στον λογαριασμό του στο κοινωνικό δίκτυο Telegram το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας στις 3 Απριλίου, σε ένα βίντεο 20 δευτερολέπτων. Το βίντεο συνοδεύει η εξής ανάλυση: «Ψευδές: Οι Ρώσοι στρατιώτες εγκατέλειψαν την Μπούτσα, αφήνοντας πίσω πολλούς νεκρούς, μεταξύ των οποίων άμαχοι. Πραγματικότητα: το βίντεο μπερδεύει. Ένα από τα "πτώματα" στα δεξιά κουνά το χέρι του».
Ο ίδιος ισχυρισμός αναφορικά με το συγκεκριμένο βίντεο έχει κάνει το γύρο του κόσμου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε πολλές διαφορετικές γλώσσες. «Αφού περνάει το αυτοκίνητο μπροστά από τα πτώματα που βρίσκονται στο έδαφος, βλέπουμε στον καθρέφτη του αυτοκινήτου έναν κομπάρσο να σηκώνεται», έγραψε στις 3 Απριλίου ένας Γάλλος χρήστης του Τουίτερ που κοινοποίησε το εν λόγω βίντεο.
Από πού προέρχεται το βίντεο;
Το βίντεο έχει τραβηχτεί από ένα όχημα που είναι μέρος μιας αυτοκινητοπομπής Ουκρανών στρατιωτικών. Οι εικόνες δείχνουν πολλά σώματα να κείτονται στο έδαφος, κατά μήκος ενός δρόμου με σπίτια και τρύπες που έχουν δημιουργήσει πλήγματα από οβίδες.
Μπορέσαμε να κάνουμε γεωγραφικό εντοπισμό της οδού Γιαμπλόνσκα στην Μπούτσα, βορειοδυτικά του Κιέβου.
Βρίσκουμε το βίντεο στο κανάλι του ουκρανικού τηλεοπτικού δικτύου Espreso.TV στο YouTube, με ημερομηνία δημοσίευσης 2 Απριλίου 2022. Στο αρχικό βίντεο, η δημοσιογράφος παρουσιάζει τις εικόνες ως απόδειξη της «θηριωδίας που διέπραξαν οι ρωσικές κατοχικές δυνάμεις στην Μπούτσα».
Στο διαδίκτυο κυκλοφορεί επίσης ένα μεγαλύτερο σε διάρκεια βίντεο, το οποίο μάλιστα έχει ήχο και καλύτερη ανάλυση εικόνας, το οποίο δημοσιεύθηκε στον λογαριασμό του ουκρανικού Υπουργείου Άμυνας στο Twitter. Στην ανάρτηση, το υπουργείο ισχυρίζεται πως οι εικόνες δείχνουν «αμάχους που εκτελέστηκαν αυθαίρετα»
Τα πτώματα κουνιούνται;
Στις παραπλανητικές δημοσιεύσεις, το βίντεο παίζει σε αργή κίνηση, ενώ η ανάλυσή της εικόνας είναι κακής ποιότητας. Όμως, όπως έχουν παρατηρήσει πολλοί χρήστες του διαδικτύου (εδώ, εδώ, εδώ), αν δούμε προσεκτικά το υλικό σε καλύτερη ποιότητα εικόνας, τα σώματα που φαίνονται στην αρχή του βίντεο από το παρμπρίζ του αυτοκινήτου δεν κινούνται.
Ο άνδρας που φαίνεται στο δεξιό τμήμα του παρμπρίζ στο βίντεο δεν μαζεύει το χέρι του. Την ψευδαίσθηση της κίνησης δημιουργεί μια σταγόνα που βρίσκεται πάνω στο παρμπρίζ, όπως γίνεται εμφανές από την επεξεργασία του βίντεο μέσω αντιστροφής χρωμάτων στο παρακάτω tweet:
Getting fed up of this “it’s a moving arm” bullsh….. it’s a raindrop on the windscreen, alongside an inverted channel version for more clarity. The whole arm moving thing is just ridiculous. pic.twitter.com/ZiuEX4rFWc
— Aurora Intel (@AuroraIntel) April 3, 2022
Στις 2 Απριλίου, η πρώτη ομάδα του AFP βρέθηκε στη συγκεκριμένη οδό στην Μπούτσα, γύρω στις 15:30 (τοπική ώρα). «Από τη στιγμή της άφιξής μας, είδαμε ότι ο δρόμος ήταν γεμάτος με πτώματα» εξήγησε ο ρεπόρτερ Ντάνι Κεμπ (Danny Kemp).
Συγκρίναμε το βίντεο που έχει κοινοποιηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τις φωτογραφίες του AFP από το σημείο. Πολλά οπτικά στοιχεία επιβεβαιώνουν πως πρόκειται για λήψεις της ίδιας σκηνής από διαφορετικές γωνίες. Με κόκκινο χρώμα έχουμε κυκλώσει στις παρακάτω εικόνες το πτώμα, και με πράσινο τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι πρόκειται για το ίδιο σημείο: το αυτοκίνητο που έχει υποστεί ζημιές, τον στύλο που φαίνεται στο βάθος και το πεζοδρόμιο.
Ο Ντάνι Κεμπ μας έστειλε δύο δικές του λήψεις από το σημείο, τις οποίες τράβηξε στις 2 Απριλίου, την ημέρα που ανακαλύφθηκαν τα πτώματα.
Προειδοποίηση περιεχομένου
Δύο ακόμα φωτογραφίες του AFP από την επόμενη ημέρα (3 Απριλίου), όταν έφτασε στην Μπούτσα η δεύτερη ομάδα του AFP, δείχνουν δημοτικούς υπαλλήλους της πόλης να ετοιμάζονται να βάλουν το πτώμα σε μια ειδική μαύρη θήκη για πτώματα.
Προειδοποίηση περιεχομένου
Το δεύτερο πτώμα που το AFP μπόρεσε να ταυτοποιήσει, είναι αυτό του μαυροφορεμένου ανθρώπου που εμφανίζεται στη λήψη του βίντεο από το παράθυρο, και η αντανάκλαση του οποίου μοιάζει σαν να κινείται στον καθρέφτη.
Προειδοποίηση περιεχομένου
Τον ίδιο άνδρα φωτογράφισε, με την ίδια στάση σώματος και στην ίδια ακριβώς θέση, ο φωτογράφος του AFP Σεργκέι Σουπίνσκι (Sergei Supinsky), στις 3 Απριλίου 2022, δηλαδή μια ημέρα μετά τη λήψη του βίντεο.
Προειδοποίηση περιεχομένου
Στις 2 Απριλίου «διασχίσαμε όλη την οδό δύο φορές. Μετρήσαμε τα πτώματα (...) Σε καμία περίπτωση δεν είδαμε κάποιο από αυτά να κουνιέται» ξεκαθάρισε ο Ντάνι Κεμπ. «Είχανε κηρώδες, κιτρινωπό δέρμα και άκαμπτα δάχτυλα, τα νύχια κάποιων είχαν χάσει το χρώμα τους (...) Είναι σαφές πως ήταν νεκροί για αρκετές ημέρες, αν όχι περισσότερο», πρόσθεσε.
Δορυφορικά πλάνα
Τη Δευτέρα 4 Απριλίου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απέρριψε «κατηγορηματικά» αυτές τις αιτιάσεις, διαβεβαιώνοντας ότι οι εμπειρογνώμονες του ρωσικού υπουργείου Άμυνας ανακάλυψαν ενδείξεις «παραποιήσεων» στις εικόνες που παρουσίασαν οι ουκρανικές αρχές ως απόδειξη της ρωσικής σφαγής.
Όμως, οι δορυφορικές φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν την ίδια ημέρα από την αμερικανική εταιρεία Maxar Technologies και η ανάλυση των φωτογραφιών που τράβηξε το AFP επί τόπου διαψεύδουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Αυτές οι «εικόνες υψηλής ανάλυσης (...) επιβεβαιώνουν πρόσφατα βίντεο και φωτογραφίες στα κοινωνικά δίκτυα που αποκαλύπτουν την παρουσία σωμάτων στους δρόμους (της Μπούτσα) και είναι εγκαταλελειμμένα εδώ και αρκετές εβδομάδες», αναφέρει η Maxar Technologies σε ανακοίνωσή της.
Σε μια ανάλυση των αεροφωτογραφιών της οδού Γιαμπλόνσκα που δημοσίευσε η Maxar, οι New York Times έγραψαν τη Δευτέρα 4 Απριλίου, πως μετά από σύγκριση με εικόνες βίντεο που δείχνουν πτώματα διασκορπισμένα κατά μήκος της οδού και τα οποία τραβήχτηκαν στις 1 και 2 Απριλίου, πολλά από αυτά τα πτώματα βρίσκονταν εκεί για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες, όταν οι ρωσικές δυνάμεις είχαν την πόλη υπό τον έλεγχό τους.
Επιβεβαιώνοντας την ανάλυση των New York Times, το AFP μπόρεσε επίσης να διασταυρώσει αυτές τις δορυφορικές εικόνες με φωτογραφίες που τραβήχτηκαν επί τόπου στις 2 Απριλίου από την ομάδα του.
Σε μία δορυφορική λήψη της Maxar Technologies από τις 19 Μαρτίου, πολλά από τα πτώματα εμφανίζονται στην ίδια θέση που τους διακρίνουμε και στις φωτογραφίες του AFP που τραβήχτηκαν δύο εβδομάδες αργότερα. Το πτώμα που φαίνεται στο δεξί τμήμα του παρμπρίζ, όπως ανέλυσε παραπάνω το AFP, σημειώνεται με τον αριθμό 5 στην παραπάνω εικόνα.
Τι γνωρίζουμε για τους θανάτους στην Μπούτσα
Η Μπούτσα, μια μικρή πόλη βορειοδυτικά του Κιέβου, κατελήφθη από τον ρωσικό στρατό στις 27 Φεβρουαρίου και παρέμεινε απρόσιτη για πάνω από ένα μήνα. Οι βομβαρδισμοί σταμάτησαν την Πέμπτη 31 Μαρτίου και οι ουκρανικές δυνάμεις μπόρεσαν να επανακαταλάβουν την πόλη στις αρχές Απριλίου. Η Ουκρανία κατηγόρησε τους Ρώσους ως υπεύθυνους για τους θανάτους.
Η Μόσχα, η οποία αρνείται οποιαδήποτε ενέργεια εκ μέρους της, ανακοίνωσε ότι θα διερευνήσει αυτή την «μισητή πρόκληση», η οποία, όπως λέει, αποσκοπεί στην «δυσφήμηση» των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
Το AFP είδε τα πτώματα τουλάχιστον 22 ανθρώπων που φορούσαν πολιτικά ρούχα να κείτονται στο δρόμο στις 2 Απριλίου. Ένα πτώμα είχε τα χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη του και τα περισσότερα πτώματα ήταν διασκορπισμένα σε απόσταση αρκετών εκατοντάδων μέτρων. Η αιτία θανάτου αυτών των ανθρώπων δεν μπορούσε να προσδιοριστεί αμέσως, αλλά τουλάχιστον δύο εξ αυτών είχαν εκτεταμένες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο της Μπούτσα, Ανατόλι Φεντόρουκ, αυτά τα άτομα σκοτώθηκαν από Ρώσους στρατιώτες με «μια σφαίρα στο σβέρκο». Τα πτώματα 57 ανθρώπων βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο, δήλωσε την Κυριακή 3 Απριλίου ο επικεφαλής των τοπικών διασωστών Σεργκέι Καπλιτσνί, δείχνοντας το σημείο σε ομάδα του AFP.
Δώδεκα πτώματα ήταν ορατά, ορισμένα μόνο μερικώς θαμμένα, πίσω από μια εκκλησία στο κέντρο της πόλης. Αρκετοί ήταν μέσα σε ειδικές μαύρες θήκες για πτώματα και όπου αυτά φαινόντουσαν, τα ρούχα που φορούσαν ήταν πολιτικά.
Στις 2 Απριλίου, ο κ. Φεντόρουκ δήλωσε ότι «280 άνθρωποι» είχαν ταφεί «σε ομαδικούς τάφους» επειδή δεν μπορούσαν να ταφούν στα νεκροταφεία της Μπούτσα. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν είναι ακόμη γνωστός. Ο δήμαρχος του Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο, ο οποίος επισκέφθηκε την Μπούτσα την Κυριακή 3 Απριλίου, δήλωσε στο AFP: «Πιστεύουμε ότι πέθαναν περισσότεροι από 300 πολίτες».
Διεθνής κατακραυγή
Πολλές δυτικές χώρες και ο ΟΗΕ έχουν εκφράσει την οργή τους για την ανακάλυψη των πτωμάτων στην Μπούτσα. Η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ (Michelle Bachelet) δήλωσε «τρομοκρατημένη» από τις πληροφορίες, οι οποίες «εγείρουν σοβαρά και ανησυχητικά ερωτήματα σχετικά με πιθανά εγκλήματα πολέμου» και «σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Μετά τη μετάδοση αυτών των εικόνων, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, που γειτνιάζει με την Ουκρανία, χρησιμοποίησε τον όρο «γενοκτονία» και ζήτησε τη δημιουργία διεθνούς επιτροπής για τη διερεύνηση του θέματος.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μετέβη τη Δευτέρα 4 Απριλίου στην Μπούτσα και αποκάλεσε τις ενέργειες «εγκλήματα πολέμου» που «θα αναγνωριστούν ως γενοκτονία».
Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;
Επικοινωνήστε μαζί μας
