Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι στρατιωτικά φορτηγά μετέφεραν μόνο ένα φέρετρο το καθένα από το Μπέργκαμο τον Μάρτιο του 2020

Στην κορύφωση της πανδημίας Covid-19 στην ιταλική πόλη Μπέργκαμο το 2020, ο ημερήσιος αριθμός των νεκρών ξεπέρασε τη χωρητικότητα του αποτεφρωτηρίου της πόλης και επιστρατεύτηκαν στρατιωτικά φορτηγά για να μεταφέρουν τα πτώματα σε άλλα κοντινά αποτεφρωτήρια. Οι εικόνες των φορτηγών έγιναν πρωτοσέλιδα παγκοσμίως, ευαισθητοποιώντας την κοινή γνώμη για τους κινδύνους του ιού. Στα τέλη του 2024, άρχισαν να εμφανίζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ισχυρισμοί ότι μια κοινοβουλευτική έρευνα ανακάλυψε ότι υπήρχε μόνο ένα φέρετρο σε κάθε φορτηγό και ότι οι εικόνες με τα στρατιωτικά οχήματα είχαν σχεδιαστεί για να προκαλέσουν πανικό. Ωστόσο, αυτό είναι ψευδές. Οι ισχυρισμοί βασίζονται σε μία μόνο μαρτυρία ενός ατόμου που αργότερα παραδέχτηκε ότι δεν είχε αποδείξεις, ενώ υπάρχουν φωτογραφικά στοιχεία που δείχνουν ότι τουλάχιστον κάποια από τα φορτηγά μετέφεραν πολλά φέρετρα. Αντίθετα με τους ισχυρισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι εικόνες είχαν σκοπό να πανικοβάλλουν τους πολίτες, ένα ρεπορτάζ του AFP από το Μπέργκαμο το 2021 αναφέρει ότι τα φορτηγά χρησιμοποιήθηκαν σκόπιμα τη νύχτα προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η πρόκληση πανικού.

«Όλα μία απάτη! Τα στρατιωτικά φορτηγά στο Μπέργκαμο δεν μετέφεραν νεκρούς από τον Covid!», ανέφερε ο τίτλος αυτού του άρθρου από τις 2 Δεκεμβρίου 2024, το οποίο κοινοποιήθηκε και στο Facebook την ίδια ημερομηνία. Το άρθρο περιλάμβανε ένα στιγμιότυπο οθόνης από κάτι που έμοιαζε να είναι ένα διαδικτυακό άρθρο στα ιταλικά. 

«ΙΤΑΛΙΑ: Η έρευνα για τον Covid_19 αποκαλύπτει ότι τα στρατιωτικά φορτηγά που χρησιμοποιήθηκαν για να μεταφέρουν πτώματα από νοσοκομεία του Μπέργκαμο τον Μάρτιο του 2020, έφεραν μόνο ένα φέρετρο το καθένα, μερικά και καθόλου, ενώ είχαν τη δυνατότητα να μεταφέρουν πολλά το καθένα», αναφέρεται μέσα στο άρθρο. 

Παρόμοιες εκδοχές του ισχυρισμού κοινοποιήθηκαν και από άλους χρήστες στο Facebook (εδώ και εδώ), σε ελληνικούς ιστότοπους (εδώ, εδώ και εδώ), στο Χ (εδώ) και στο Threads (εδώ). 

Ο ισχυρισμός κυκλοφόρησε επίσης και στα κροατικά

Ωστόσο, οι ισχυρισμοί είναι ψευδείς. Δεν πρόκειται για επίσημα ευρήματα μιας εν εξελίξει έρευνας της ιταλικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, αλλά απλώς μια δήλωση ενός αξιωματούχου ενός συνδικαλιστικού οργάνου της αστυνομίας, ο οποίος παραδέχτηκε σε ξεχωριστή συνέντευξη ότι δεν έχει αποδείξεις για τον ισχυρισμό. Φωτογραφικά στοιχεία δείχνουν ότι τουλάχιστον μερικά από τα φορτηγά μετέφεραν πολλά φέρετρα το καθένα, και το AFP ανέφερε ότι τα φορτηγά μετέφεραν έως και 70 φέρετρα την ημέρα. 

Image
Στιγμιότυπα οθόνης των ψευδών αναρτήσεων στο διαδίκτυο. Λήψη εικόνων: 19/12/2024

Χρησιμοποιώντας μια σύνθετη αναζήτηση στο διαδίκτυο και τις ιταλικές φράσεις από το στιγμιότυπο οθόνης - «Bergamo», «portavano una sola bara e testa», «rivelazione in Commissione Covid» - το AFP εντόπισε το αρχικό άρθρο που χρησιμοποιήθηκε στα στιγμιότυπα οθόνης σε έναν ιταλικό ιστότοπο, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης πολλά άλλα άρθρα που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τους κινδύνους της Covid-19 και διαδίδουν ισχυρισμούς κατά των εμβολίων. 

Το ιταλικό άρθρο ισχυρίζεται ότι τα στρατιωτικά φορτηγά που μετέφεραν τους νεκρούς από το Μπέργκαμο κατά την έναρξη της πανδημίας Covid-19 το 2020 μετέφεραν μόνο ένα φέρετρο ανά φορτηγό, και βασίζει τον ισχυρισμό του σε μια μοναδική μαρτυρία που δόθηκε ενώπιον μιας επιτροπής του ιταλικού κοινοβουλίου, η οποία συστάθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2024 για να διεξάγει έρευνα σχετικά με τη διαχείριση της επείγουσας υγειονομικής κατάστασης Covic-19 (αρχειοθετημένη εδώ).

Ο ισχυρισμός ότι μεταφέρθηκε μόνο ένα φέρετρο ανά φορτηγό διατυπώθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2024 στην κατάθεση του Αντόνιο Πόρτο (αρχειοθετημένος εδώ), επικεφαλής του συνδικάτου αστυνομικών της OSA Polizia. Σύμφωνα με την εφημερίδα Il Giornale d'Italia (αρχειοθετημένη εδώ), ο Πόρτο είπε στην Επιτροπή: «Θέσαμε στους εαυτούς μας μια ερώτηση, γιατί ένα φέρετρο ανά φορτηγό όταν θα μπορούσαν να πάνε δύο, τρία», και ρώτησε «Τι ήθελε να μεταφέρει αυτή η εικόνα στον πληθυσμό;».

Ωστόσο, όταν ο Πόρτο ρωτήθηκε σε συνέντευξή του στην Il Giornale (αρχειοθετημένη εδώ) αν είναι σίγουρος ότι υπήρχε μόνο ένα φέρετρο ανά φορτηγό, ο επικεφαλής της αστυνομικής ένωσης είπε ότι δεν μπορεί να αποδείξει τον ισχυρισμό του. «Δυστυχώς, δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι υπήρχε μόνο ένα πτώμα ανά όχημα. Αλλά αυτό ήταν ήδη γνωστό εκείνη την εποχή. Ωστόσο, δεν μπορούσε να τεκμηριωθεί. Όπως και ο ακριβής αριθμός των φέρετρων», δήλωσε ο Πόρτο.

Το ίδιο το συνδικάτο OSA Polizia δημιουργήθηκε ως αντίδραση στα μέτρα για την Covid-19, αφού χιλιάδες αστυνομικοί στην Ιταλία τέθηκαν σε διαθεσιμότητα επειδή αρνήθηκαν την υποχρεωτική εμβολιαστική εντολή. Σύμφωνα με το συνδικάτο, αυτό δημιουργήθηκε από «μια ομάδα συναδέλφων που αντιτίθενται σε αυτή την υποχρέωση» (αρχειοθετημένο εδώ). 

Το αποτεφρωτήριο ξεπέρασε τη χωρητικότητά του

Στην κορύφωση της πανδημίας Covid-19, τον Μάρτιο του 2020 στην Ιταλία, στο Μπέργκαμο πέθαιναν περισσότεροι άνθρωποι από όσους μπορούσε να διαχειριστεί το αποτεφρωτήριο της πόλης. Ο στρατός κλήθηκε για βοήθεια (αρχειοθετημένο εδώ) προκειμένου να μεταφέρει τα πτώματα σε γειτονικές πόλεις - στις Μόντενα, Άκκουι Τέρμε, Ντομοντόσσολα, Πάρμα, Πιατσέντζα και αρκετές άλλες. Οι ανατριχιαστικές εικόνες των στρατιωτικών φορτηγών που μετέφεραν φέρετρα τη νύχτα έγιναν πρωτοσέλιδα σε παγκόσμιο επίπεδο και μεταδόθηκαν από πολλά μεγάλα ειδησεογραφικά πρακτορεία, αυξάνοντας την παγκόσμια ευαισθητοποίηση για τους πιθανούς κινδύνους της πανδημίας (αρχειοθετημένο εδώ και εδώ).

Σύμφωνα με ένα δημοσίευμα του AFP που επανεξετάζει την κατάσταση στο Μπέργκαμο στην πρώτη επέτειο από την κορύφωση της πανδημίας Covid-19 (αρχειοθετημένο εδώ), έως και 670 άνθρωποι πέθαναν στην πόλη του Μπέργκαμο τον Μάρτιο του 2020, ενώ σχεδόν 6.000 στην επαρχία. Το τοπικό γραφείο κηδειών, που συνήθως οργανώνει 1.400 ταφές ετησίως,  έπρεπε να οργανώσει 1.000 μόνο τον Μάρτιο του 2020.

Ο Πατέρας Μάρκο Μπεργκαμέλι από το Κοιμητήριο του Μπέργκαμο (αρχειοθετημένος σύνδεσμος εδώ) δήλωσε στο AFP το 2021 ότι έως και 132 φέρετρα ήταν στοιβαγμένα στη βάση του άμβωνα τον Μάρτιο του 2020, και ότι καμουφλαρισμένα ιταλικά στρατιωτικά φορτηγά μετέφεραν έως και 70 φέρετρα την ημέρα από την εκκλησία. «Στην αρχή, τα φορτηγά έρχονταν τη νύχτα, κανείς δεν έπρεπε να μάθει ότι τα φέρετρα μεταφέρονταν κάπου αλλού», είπε ο Μπεργκαμέλι, υποδεικνύοντας ότι δεν υπήρχε πρόθεση να προκαλέσουν πανικό με τις εικόνες των φορτηγών.

Φωτογραφίες διαψεύδουν τον ισχυρισμό

Σε αντίθεση με τον ισχυρισμό ότι υπήρχε μόνο ένα φέρετρο ανά φορτηγό, υπάρχουν φωτογραφικές αποδείξεις ότι τον Μάρτιο του 2020 μεταφέρονταν τουλάχιστον τρία φέρετρα ανά φορτηγό. Μια φωτογραφία με ημερομηνία 26 Μαρτίου 2024 στον ιστότοπο ειδήσεων της RAI για την περιφέρεια Φριούλι Βενέτσια Τζούλια (αρχειοθετημένη εδώ), που δείχνει φορτηγά που κατευθύνονται από το Μπέργκαμο προς το Τσερβινιάνο και τη Τζεμόνα, δείχνει ξεκάθαρα τουλάχιστον τρία φέρετρα σε ένα από τα φορτηγά. Άλλες φωτογραφίες με ημερομηνία 27 Μαρτίου 2024 στον ιστότοπο «Udine Today» δείχνουν φορτηγά να φθάνουν στη Τζεμόνα, μεταφέροντας τουλάχιστον δύο ή τρία φέρετρα (αρχειοθετημένο εδώ). 

Image
Στιγμιότυπα οθόνης από το udinetoday.it και το rainews.it. Οι κόκκινοι κύκλοι γύρω από τα φέρετρα προστέθηκαν από το AFP. Λήψη εικόνων: 17/12/2024

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα άρθρα επαλήθευσης πληροφοριών σχετικά με την πανδημία Covid-19 εδώ στα ελληνικά και εδώ στα αγγλικά. 

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας