Βίντεο που δημιουργήθηκε με AI δεν δείχνει «μουσουλμάνο αστυνομικό να προσεύχεται σε σταθμό του μετρό»

  • Δημοσιεύθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2025 στις 11:55
  • 5 λεπτά ανάγνωσης
  • Του/Της: Magdalini GKOGKOU, AFP Greece

Παραπληροφόρηση που στοχεύει την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) κυκλοφορεί τακτικά στην Ελλάδα, όπως και ισλαμοφοβικό περιεχόμενο, εν μέρει λόγω της αύξησης των μεταναστών που φτάνουν στη χώρα. Στα μέσα Οκτωβρίου 2025, ένα βίντεο που δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη (AI) και υποτίθεται ότι δείχνει έναν μουσουλμάνο αστυνομικό να προσεύχεται σε σταθμό του μετρό στη Γερμανία κυκλοφόρησε στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τροφοδοτώντας σχόλια κατά του Ισλάμ και υπονοούμενα ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε παρακμή. Το AFP εντόπισε στο απόσπασμα οπτικά ελαττώματα και άλλες ασυνέπειες, συμπεριλαμβανομένου ενός θολού υδατογραφήματος, που υποδηλώνουν ότι δημιουργήθηκε από υπολογιστή.

«Μετρό σε γερμανική πόλη. Μουσουλμάνος αστυνομικός (Τούρκος ή Άραβας) απλώνει το χαλί του για να προσευχηθεί», γράφει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 15 Οκτωβρίου 2025, η οποία κοινοποιήθηκε περισσότερες από 180 φορές και συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες προβολές.

«Οι γερμανοί συνάδελφοι του τον περιμένουν να τελειώσει την προσευχή του για να συνεχίσουν την περιπολία», συνεχίζει η ανάρτηση. 

Το βίντεο διάρκειας 14 δευτερολέπτων φαίνεται να δείχνει τρεις αστυνομικούς, ένας εκ των οποίων προσκυνάει σε ένα χαλί προσευχής, στην πλατφόρμα ενός σταθμού του μετρό. Την ίδια στιγμή, ένα τρένο φαίνεται να περνάει πίσω από τους αστυνομικούς, ενώ μια ομάδα περαστικών παρακολουθεί τον αστυνομικό που προσεύχεται από την πλατφόρμα.

Το απόσπασμα, με τον ίδιο ισχυρισμό, κοινοποιήθηκε επίσης από διάφορους χρήστες στο Facebook και το X.

Ορισμένοι χρήστες εξέφρασαν αντιμουσουλμανική ρητορική σε σχόλια στις αναρτήσεις, λέγοντας ότι η σκηνή αποτελεί «κατάντια της Γερμανίας» και ότι «αυτά είναι τα χάλια της σημερινής ευρώπης, μια ευρώπη που έχει χάσει τον προσανατολισμό της, απορρίπτουμε αυτο τον σκοταδισμό που θέλουν να μας επιβάλουν κάποιοι, προσωπική μου γνώμη έξω από την ευρωπαϊκή ένωση».

Στην Ελλάδα υπάρχει ένα αυξανόμενο αίσθημα κατά της Ευρώπης εν μέσω μιας αύξησης των αφίξεων μεταναστών. Τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου κοντά στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της Χίου, αποτελούν ένα από τα κύρια σημεία εισόδου στην Ευρώπη για ανθρώπους που εγκαταλείπουν τον πόλεμο και τη φτώχεια (αρχειοθετημένο εδώ).

Στο παρελθόν, το AFP έχει επαληθεύσει άλλους παραπλανητικούς ή ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με ζητήματα μετανάστευσης.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης της ψευδούς ανάρτησης με το απόσπασμα στο Facebook. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνας: 23/10/2025

Το βίντεο, συνοδευόμενο από έναν παρόμοιο ψευδή ισχυρισμό, κυκλοφόρησε επίσης σε άλλες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των γαλλικών, όπου οι χρήστες ισχυρίστηκαν ότι το περιστατικό συνέβη στην πρωτεύουσα της Γαλλίας, το Παρίσι, και των ισπανικών, όπου η τοποθεσία δεν προσδιορίστηκε.

Ωστόσο, το AFP διαπίστωσε ότι το βίντεο δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη.

Χειραγωγημένα πλάνα

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με βασικά καρέ από το βίντεο οδήγησε σε πολλές ψευδείς αναρτήσεις με το κλιπ, συμπεριλαμβανομένης αυτής της ανάρτησης στο Facebook στα γαλλικά από τις 13 Οκτωβρίου 2025, η οποία είναι η παλαιότερη ανάρτηση που μπόρεσε να βρει το AFP.

Παρόλο που το κλιπ ήταν χαμηλής ποιότητας, το AFP εντόπισε οπτικές ασυνέπειες, οι οποίες είναι χαρακτηριστικές για περιεχόμενο που δημιουργείται με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης. 

Κάνοντας μια μεγέθυνση στους ανθρώπους στο βάθος, αποκαλύφθηκαν μερικά ασυνήθιστα πρόσωπα -- ένα άτομο φαίνεται μάλιστα να χάνει στιγμιαία το κεφάλι του για λίγα δευτερόλεπτα. Αυτές οι οπτικές ανακολουθίες φαίνονται στα ακόλουθα στιγμιότυπα οθόνης. 

Image
Στιγμιότυπο οθόνης του βίντεο με οπτικές ασυνέπειες να επισημαίνονται με ένα εργαλείο μεγέθυνσης στο InVID από το AFP. Λήψη εικόνας: 23/10/2025
Image
Στιγμιότυπο οθόνης του βίντεο με οπτικές ασυνέπειες να επισημαίνονται με ένα εργαλείο μεγέθυνσης στο InVID από το AFP. Λήψη εικόνας: 23/10/2025

Επιπλέον, οι πράσινες ρίγες στο τρένο εμφανίζονται στα αριστερά των αστυνομικών αλλά όχι στη δεξιά πλευρά καθώς αυτό κινείται προς την πλατφόρμα.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης που δείχνει τις πράσινες ρίγες στο τρένο να εμφανίζονται στα αριστερά των αστυνομικών, αλλά όχι στη δεξιά πλευρά. Οι οπτικές ασυνέπειες επισημαίνονται με το εργαλείο μεγέθυνσης του InVID από το AFP. Λήψη εικόνας: 23/10/2025

Μια ακόμη αντίστροφη αναζήτηση εικόνας μάς οδήγησε σε ένα σημείωμα κοινότητας σε αυτή την ανάρτηση στο X, που υποδηλώνει ότι το κλιπ δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιώντας το Sora, ένα μοντέλο δημιουργίας βίντεο από το OpenAI το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σύντομα βίντεο από οδηγίες κειμένου (prompts).

Μια προσεκτική εξέταση του βίντεο αποκαλύπτει ένα θολό υδατογράφημα ή ένα υδατογράφημα με εικονοστοιχεία (pixels), παρόμοιου μεγέθους με το λογότυπο του Sora, το οποίο εμφανίζεται και μετακινείται σε διαφορετικά μέρη του βίντεο, πιθανώς αποκρύπτοντας ένα αρχικό λογότυπο.

Image
Στιγμιότυπα οθόνης της ανάρτησης με το θολό υδατογράφημα τονισμένο με κίτρινο χρώμα από το AFP. Το κόκκινο «Χ» προστέθηκε από το AFP. Λήψη εικόνων: 23/10/2025

Το τρένο που εμφανίζεται στο βίντεο μοιάζει με συρμούς που χρησιμοποιούνται στο μετρό του Παρισιού, όπως τα μοντέλα MP 73 ή MF 01. Ωστόσο, δεν είναι ίδιο ούτε με αυτά τα τρένα, καθώς οι πράσινες ρίγες που είναι ορατές στο βίντεο δεν εκτείνονται στην επιφάνεια του τρένου με τον ίδιο τρόπο που εκτείνονται στα πραγματικά τρένα του μετρό του Παρισιού.

Image
Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης όπου επισημαίνονται με κίτρινο χρώμα οι διαφορετικές πράσινες ρίγες στο τρένο όπως φαίνονται στο κοινοποιημένο βίντεο (αριστερά) και σε πραγματικά τρένα στο Παρίσι, όπως φαίνονται στον ιστότοπο metropolitor.fr (δεξιά). Λήψη εικόνων: 24/10/2025

Επιπλέον, η αστυνομική στολή, συμπεριλαμβανομένου αυτού που φαίνεται να είναι η γαλλική σημαία στον ώμο της γυναίκας στο βίντεο, δεν ταιριάζει με τη στολή της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας (Bundespolizei), όπως φαίνεται στην επίσημη ιστοσελίδα της τελευταίας (εδώ και εδώ).

Image
Σύγκριση στιγμιότυπων οθόνης μεταξύ των στολών των υποτιθέμενων αστυνομικών στο κοινοποιημένο βίντεο (δεξιά) και της επίσημης ιστοσελίδας της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας (αριστερά). Το AFP τόνισε τις διαφορές με κίτρινο και κόκκινο χρώμα. Λήψη εικόνων: 24/10/2025

Ένας εκπρόσωπος της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας δήλωσε στο AFP μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 23 Οκτωβρίου 2025 ότι «ούτε η τοποθεσία ούτε η μονάδα των φερόμενων αστυνομικών μπορούν να ταυτοποιηθούν», περιγράφοντας αυτά τα στοιχεία ως τυπικά χαρακτηριστικά των βίντεο που δημιουργούνται με τεχνητή νοημοσύνη.

Το AFP ανέλυσε επίσης τον ήχο του βίντεο χρησιμοποιώντας το Deepfake Total, ένα εργαλείο που ανιχνεύει deepfake ήχου, και έδωσε βαθμολογία 96%, που σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό η μουσική να δημιουργήθηκε με τεχνητή νοημοσύνη.

Image
Στιγμιότυπο οθόνης που δείχνει τα αποτελέσματα του Deepfake Total. Λήψη εικόνας: 23/10/2025

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας