Αυτά τα αμερικανικά τεθωρακισμένα βρίσκονταν στη δυτική Φινλανδία για στρατιωτική άσκηση, όχι στα σύνορα Πολωνίας-Ουκρανίας
Αναρτήσεις που εμφανίστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Μάιο του 2022 αναπαράγουν ένα βίντεο που δείχνει τεθωρακισμένα οχήματα με σημαίες των ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι η λήψη του βίντεο έγινε στην Πολωνία, έξω από την πόλη Πρζέμισλ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Το βίντεο έχει περισσότερες από 4.800 προβολές σε Facebook και Twitter. Ωστόσο, ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Αν και πράγματι δείχνει αμερικανικά τεθωρακισμένα οχήματα, το βίντεο έχει γυριστεί στη δυτική Φινλανδία, και όχι στην ανατολική Πολωνία. Τα στρατιωτικά οχήματα που βλέπουμε στο βίντεο συμμετείχαν στην ετήσια πολυεθνική άσκηση Arrow 22. Ο φινλανδικός στρατός είπε στο AFP ότι η άσκηση είχε προγραμματιστεί πριν να ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Χρήστες του Facebook και Twitter έχουν κοινοποιήσει το βίντεο με την ίδια περιγραφή: «ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΜΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΘΗΚΑΝ ΠΛΕΟΝ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΠΟΛΩΝΙΑΣ-ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ!». Το βίντεο διάρκειας 47 δευτερολέπτων ξεκινά με έναν χάρτη που δείχνει την περιοχή όπου βρίσκονται τα σύνορα Πολωνίας, Ουκρανίας και Σλοβακίας. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα, εμφανίζεται ένα βέλος που δείχνει προς την πολωνική πόλη Πρζέμισλ, ενώ γίνεται μεγέθυνση της εικόνας. Έπειτα, το βίντεο δείχνει τεθωρακισμένα οχήματα με σημαίες των ΗΠΑ.
Η λήψη του βίντεο φέρεται να έχει γίνει από το εσωτερικό αυτοκινήτου που κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση από τα τεθωρακισμένα οχήματα. Στη συνέχεια, το βίντεο ξαναδείχνει τον ίδιο χάρτη, όπως και στα πρώτα δευτερόλεπτα, και κλείνει με ένα κοντινό πλάνο σε στιγμιότυπο του βίντεο όπου φαίνεται η αμερικάνικη σημαία πάνω σε ένα όχημα.
Αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το βίντεο με τον ψευδή ισχυρισμό. Λήψη εικόνων: 23/05/2022Τα σχόλια κάτω από την ανάρτηση στο Facebook δείχνουν πως οι χρήστες του κοινωνικού δικτύου πιστεύουν πως αυτή η πομπή αμερικανικών τεθωρακισμένων οχημάτων πραγματοποιήθηκε όντως στην περιοχή κοντά στα σύνορα της Πολωνίας με την Ουκρανία.
«Πάτα το Πούτιν», λέει ένας σχολιαστής, ενώ ένας άλλος γράφει: «Καλά την κάνανε κ δεν έμεινε τίποτα στον βήτα παγκόσμιο η Πολωνία κ ακόμα κλεγετε πόσο σιχαμενη χώρα». «Η Πολωνία είναι χώρα του ΝΑΤΟ όποτε δεν υπάρχει θεμα», διαβάζουμε σε ένα τρίτο σχόλιο.
Τα τμήματα του βίντεο που δείχνουν τα τεθωρακισμένα οχήματα έχουν στο κέντρο το λογότυπο του κοινωνικού δικτύου Telegram και το όνομα του λογαριασμού «S0nia10». Ψάχνοντας την προέλευση του βίντεο, αναζητήσαμε το συγκεκριμένο προφίλ στο Telegram και βρήκαμε την ανάρτηση, που έγινε στις 9 Μαΐου. Στην περιγραφή της ανάρτησης (γραμμένη στα αραβικά) διαβάζουμε: «Στρατιωτικές φάλαγγες του αμερικανικού στρατού στη Φινλανδία για να συμμετάσχουν στην κοινή άσκηση Arrow 22».
Ψάχνοντας στο Google για τις λέξεις-κλειδιά «Arrow 22» και «US army», βρήκαμε μια συλλογή φωτογραφιών του αμερικανικού στρατού που δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα Digital Visual Distribution Service (DVIDS). Ορισμένες από αυτές φαίνεται να δείχνουν τα ίδια ακριβώς τεθωρακισμένα οχήματα με αυτά που βλέπουμε στο βίντεο που έχει κοινοποιηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Φέρουν τη σημαία των ΗΠΑ, έχουν θωράκιση και έχουν 4 τροχούς σε κάθε πλευρά. Σύμφωνα με τα μεταδεδομένα που είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο DVIDS, οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν στις 8 Μαΐου 2022 από την Spc. Elizabeth MacPherson του 5ου Κινητού Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων.
Σύγκριση εικόνων μεταξύ τεθωρακισμένου οχήματος σε φωτογραφία του αμερικανικού στρατού και στιγμιότυπου από το βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λήψη εικόνων: 20/05/2022Σε μία από τις εικόνες, μια μπλε πινακίδα εμφανίζεται στο βάθος, στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Σε αυτήν, διαβάζουμε τα ονόματα τριών φινλανδικών πόλεων και την απόσταση (σε χιλιόμετρα) από αυτές: JYVÄSKYLÄ 220, PARKANO 46, KANKAANPÄÄ 5. Ψάξαμε στο Google Earth για μια δορυφορική άποψη του δρόμου που οδηγεί στην Kankaanpää, την πόλη που βρίσκεται πιο κοντά στο σημείο όπου τραβήχτηκαν οι φωτογραφίες. Αφού βρήκαμε την ακριβή τοποθεσία όπου τραβήχτηκαν οι φωτογραφίες στο Google Street View, αναζητήσαμε στοιχεία που θα μπορούσαν να αποδείξουν ότι το βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει τραβηχτεί στην ίδια τοποθεσία.
Σύγκριση μεταξύ της φωτογραφίας της Spc. Elizabeth MacPherson, όπως την βρήκαμε στον ιστότοπο του DVIDS και στιγμιότυπου οθόνης από το Google Street View. Λήψη εικόνων: 20/05/2022Πράγματι, προχωρώντας λίγο πιο πάνω στο δρόμο (μακριά από την Kankaanpää), βρήκαμε το μικρό κατάλυμα που εμφανίζεται στα 22 δευτερόλεπτα από την αρχή του βίντεο στα δεξιά του δρόμου. Παρόλο που φαίνεται ότι το μέρος έχει υποστεί κάποιες αλλαγές από τότε που τραβήχτηκαν οι εικόνες του Google Street View (Ιούλιος 2019) -συγκεκριμένα, το μικρό κατάλυμα φαίνεται να έχει ανακαινιστεί και οι προστατευτικές μπάρες έχουν μετακινηθεί- είναι σαφές ότι οι δύο εικόνες έχουν τραβηχτεί στην ίδια τοποθεσία. Μια άλλη μπλε πινακίδα που εμφανίζεται στο βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί επίσης να φανεί στις εικόνες του Google Street View, λίγα μέτρα μετά το κατάλυμα.
Σύγκριση μεταξύ στιγμιότυπω οθόνης από το Google Street View και από το βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λήψη εικόνων: 20/05/2022Επιπλέον, παρά την ψηλή βλάστηση, στο Google Street View διακρίνεται και η κεραμιδοσκεπή που βλέπουμε στο βίντεο πίσω από τα τεθωρακισμένα οχήματα.
Σύγκριση μεταξύ στιγμιότυπου οθόνης από το Google Street View και από το βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λήψη εικόνων: 20/05/2022Αμερικανική συμμετοχή στην άσκηση Arrow 22
Το AFP αναζήτησε αναφορές σχετικά με τη συγκεκριμένη στρατιωτική άσκηση και τη συμμετοχή του αμερικανικού στρατού σε αυτήν. Η άσκηση Arrow 22 έλαβε πράγματι χώρα στο «Pohjankangas Niinisalo και στο Säkylä στις 2 - 13 Μαΐου 2022», αναφέρεται σε δελτίο τύπου του φινλανδικού στρατού από τις 14 Απριλίου.
«Στην άσκηση θα συμμετάσχουν επίσης δυνάμεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Λετονία, τις ΗΠΑ και την Εσθονία», προστίθεται.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας. Σε μια φωτογραφία από την άσκηση που βρήκαμε στην ιστοσελίδα του «Πενταγώνου», η περιγραφή αναφέρει: «Η άσκηση Arrow είναι μια ετήσια, πολυεθνική άσκηση στην οποία συμμετέχουν ένοπλες δυνάμεις από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Λετονία και την Εσθονία, οι οποίες εκπαιδεύονται με τις Φινλανδικές Δυνάμεις Άμυνας σε δυναμικές εμπλοκές υψηλής έντασης και ασκήσεις με πραγματικά πυρά για την αύξηση της στρατιωτικής ετοιμότητας και την προώθηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των χωρών-εταίρων».
Στιγμιότυπο από την ιστοσελίδα του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας. Λήψη εικόνας 23/05/2022Η άσκηση Arrow 22 παρατίθεται και στην επίσημη σελίδα του ΝΑΤΟ που αναφέρει όλες τις παρελθούσες και μελλοντικές «εθνικές συμμαχικές ασκήσεις και δραστηριότητες».
Μια ετήσια στρατιωτική άσκηση που είχε προγραμματιστεί πριν την εισβολή στην Ουκρανία
Για μια άλλη επαλήθευση γεγονότων σχετικά με την υποτιθέμενη μεταφορά τεθωρακισμένων αρμάτων μάχης στα σύνορα της Φινλανδίας με τη Ρωσία, το AFP επικοινώνησε με τις Φινλανδικές Ένοπλες Δυνάμεις, ρώτησε για τον ισχυρισμό και έμαθε πως τα εν λόγω οχήματα κατευθύνονταν δυτικά για την άσκηση Arrow 22.
Στις 10 Μαΐου 2022, ο εκπρόσωπος των Φινλανδικών Ενόπλων Δυνάμεων Henrik Gahmberg έγραψε: «Τα μεταφερόμενα άρματα στο βίντεο [σημείωση: αναφέρεται σε άλλο βίντεο, που δείχνει ερπυστριοφόρα οχήματα σε τρένο] βρίσκονται καθ' οδόν για την άσκηση Arrow 22, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Το Arrow είναι μια ετήσια τεχνική άσκηση, αλλά δεν έχει διεξαχθεί από το 2019 λόγω της πανδημίας της Covid-19». Ο ίδιος πρόσθεσε: «Είχε προγραμματιστεί πολύ πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και δεν έχει καμία σχέση με αυτόν».
Το AFP βρήκε στοιχεία για την ετήσια διεξαγωγή της συγκεκριμένης άσκησης. Ο φινλανδικός στρατός ανακοίνωσε την πραγματοποίηση της άσκησης «Arrow 19» κατά το διάστημα 6-17 Μαΐου 2019 σε σχετικό δελτίο τύπου. Διεθνή και φινλανδικά μέσα ενημέρωσης έγραψαν για τη συγκεκριμένη άσκηση εδώ, εδώ και εδώ. Η άσκηση Arrow πραγματοποιήθηκε επίσης το 2018 και το 2017.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στα τέλη του Φεβρουαρίου του 2022 ώθησε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να καταθέσουν τα αιτήματά τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ στις 18 Μαΐου 2022.