Ρεπορτάζ που αναφέρει ότι η USAID πλήρωσε το περιοδικό Time για να τιμήσει τον Ζελένσκι είναι ψεύτικο

«Η USAID πλήρωσε το περιοδικό Time 4 εκατομμύρια δολάρια για να ονομάσει τον Ζελένσκι "Πρόσωπο της Χρονιάς"», γράφει αυτή η ανάρτηση στο Facebook από τις 30 Μαρτίου 2025, κοινοποιώντας ένα απόσπασμα βίντεο για τον Ζελένσκι.

Ο ίδιος ισχυρισμός με το βίντεο ή στιγμιότυπα οθόνης του κοινοποιήθηκαν και από άλλους χρήστες στο Facebook (εδώ), στο Χ (εδώ, με 3.470 προβολές) και σε ελληνικούς ιστότοπους (εδώ).

Ένας χρήστης σχολιάζει κάτω από τις αναρτήσεις ότι «παρά τον πόλεμο, ο Ζελένσκι αυξάνει την περιουσία του». Σε μια άλλη ανάρτηση που αναφέρει ότι τα πρωτοσέλιδα έβγαιναν «κατά παραγγελία», ένας χρήστης σχολιάζει πως αυτό είναι «ό,τι κάνει εδώ» και ο Έλληνας πρωθυπουργός. 

Ο ισχυρισμός έγινε viral παγκοσμίως στα τέλη Φεβρουαρίου, πριν από τη συνάντηση του Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου στην Ουάσινγκτον, όπου ξέσπασε μια έντονη αντιπαράθεση στο Οβάλ Γραφείο, αφήνοντας αμφιβολίες για τις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου να παρουσιαστεί ως διαμεσολαβητής στον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας (αρχειοθετημένο εδώ).

Στη συνέχεια, διαδόθηκε σε πολλές γλώσσες, όπως τα πολωνικά, τα τσεχικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα ολλανδικά και τα αγγλικά, συμπεριλαμβανομένης της αγγλόφωνης έκδοσης της ιστοσελίδας Pravda, η οποία, σύμφωνα με το πρακτορείο Viginum, μια γαλλική υπηρεσία που ειδικεύεται στην παρακολούθηση της παραπληροφόρησης και της ψηφιακής παρέμβασης στα γαλλικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είναι στην πραγματικότητα ένα ρωσικό δίκτυο παραπληροφόρησης που στοχεύει τις χώρες της ΕΕ και τις ΗΠΑ (αρχειοθετημένο εδώ). Στο παρελθόν, το AFP έχει καταρρίψει πολλούς ψευδείς ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς που προωθεί το δίκτυο αυτό (παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ).

Στην Ελλάδα, επανεμφανίστηκε περίπου έναν μήνα αργότερα, στα τέλη Μαρτίου, αφού ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα υπογράψει οικονομικές συμφωνίες με τον Ζελένσκι -κυρίως με επίκεντρο τον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας- για να αποζημιώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για την υποστήριξή τους στην αντίσταση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία (αρχειοθετημένο εδώ).

Image

Στιγμιότυπο οθόνης από μια ψευδή ανάρτηση με το βίντεο στο Facebook. Λήψη εικόνας: 7/4/2025

Το βίντεο, το οποίο φέρει υδατογράφημα με το λογότυπο της New York Post, ισχυρίζεται ότι η υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) πλήρωσε τέσσερα εκατομμύρια δολάρια στο Time το 2022 για να εξαναγκάσει τον ειδησεογραφικό οργανισμό να ανακηρύξει τον Ζελένσκι «Πρόσωπο της Χρονιάς».

Ωστόσο, το viral βίντεο που προσπαθεί να συνδέσει την USAID με το Time και τον Ζελένσκι είναι κατασκευασμένο. Κανένα τέτοιο βίντεο ή άρθρο δεν εμφανίζεται στην ιστοσελίδα της New York Post. Η ανάλυση του AFP διαπίστωσε επίσης ότι η φωνή του βίντεο δημιουργήθηκε τεχνητά και ότι η μορφή και το ύφος του υποτιθέμενου υλικού της New York Post δεν έχει καμία ομοιότητα με το πραγματικό υλικό της εφημερίδας.

Η New York Post δεν δημιούργησε αυτό το βίντεο

Το βίντεο διάρκειας 63 δευτερολέπτων αποτελεί μια σύνθεση από διάφορες φωτογραφίες μαζί με ένα σχόλιο από έναν αφηγητή, τον οποίο οι χρήστες του διαδικτύου μπορεί λανθασμένα να θεωρήσουν ως δημοσιογράφο της εν λόγω συντακτικής υπηρεσίας. Στην οθόνη εμφανίζεται μια απομαγνητοφώνηση του προφορικού κειμένου, στα αγγλικά και με πλάγια γράμματα.

Εξετάσαμε πολλαπλά βίντεο της New York Post στον ιστότοπο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του ταμπλόιντ μέσου, στο YouTube, το Instagram, το Facebook και το X, και διαπιστώσαμε ότι η αίθουσα σύνταξης χρησιμοποιεί διαφορετική διάταξη και γραμματοσειρά από το viral βίντεο - για παράδειγμα, τα βίντεο της New York Post δεν χρησιμοποιούν πλάγια γράμματα στον τίτλο ή στο κείμενο. Επιπλέον, μια κόκκινη κάθετη γραμμή εμφανίζεται στα αριστερά του τίτλου και το λογότυπο της New York Post παρουσιάζεται στην αρχή του βίντεο, κάτω από τον τίτλο στην αριστερή πλευρά της οθόνης. Έχουμε επισημάνει τις διαφορές με πράσινα πλαίσια παρακάτω.

Ωστόσο, στο παραποιημένο βίντεο που αναλύσαμε το κείμενο της μεταγραφής είναι με πλάγια γράμματα, ενώ απουσιάζει η κόκκινη κάθετη γραμμή που χαρακτηρίζει τη σύνταξη.

Image

Στιγμιότυπα οθόνης μιας παραπλανητικής ανάρτησης στο X που δείχνει την αρχή του βίντεο (αριστερά) και του λογαριασμού της New York Post στο YouTube που δείχνει την αρχή του βίντεο (δεξιά). Τα χρωματικά πλαίσια προστέθηκαν από το AFP στις 03/04/2025.

Παρατηρήσαμε, επίσης, μερικά γραμματικά λάθη: στο 00:09 ακούμε «Department of Government Efficiency» (Τμήμα Κυβερνητικής Αποδοτικότητας), ενώ στα σωστά αγγλικά θα έπρεπε να είναι «The Department of Government Efficiency» με το οριστικό άρθρο, και στο 00:24 ακούμε «The Person of the Year» (Το Πρόσωπο της Χρονιάς), ενώ το «Time Magazine» χρησιμοποιεί τον όρο «Person of the Year» (χωρίς το άρθρο). Έρευνες έχουν δείξει ότι η τεχνητή νοημοσύνη συχνά αποτυγχάνει στη σωστή χρήση της γραμματικής.

Αναζητήσαμε το βίντεο και πιθανά άρθρα με τη λέξη «Zelensky» που να σχετίζονται με την USAID και με τον τίτλο «Πρόσωπο της Χρονιάς» στον ιστότοπο της New York Post καθώς και στο Google, χρησιμοποιώντας διάφορες λέξεις-κλειδιά. Ωστόσο, δεν βρήκαμε τέτοιο υλικό.

Όταν ρωτήθηκε από έναν δημοσιογράφο του AFP στις ΗΠΑ στις 28 Φεβρουαρίου 2025, η Ίβα Μπένσον, εκπρόσωπος της New York Post, είπε: «Δεν είναι μια πραγματική ηχογράφηση», επιβεβαιώνοντας τις υποψίες μας ότι η ηχογράφηση έχει κατασκευαστεί.

Φωνή που δημιουργήθηκε από τεχνητή νοημοσύνη

Κατεβάσαμε τον ήχο της ηχογράφησης για να αναλύσουμε τη φωνή χρησιμοποιώντας το λογισμικό «InVid We Verify» (κάνοντας χρήση της εφαρμογής αναγνώρισης φωνητικών κλήσεων της Hiya). Όταν το βέλος βρίσκεται στην κόκκινη ζώνη (στην περίπτωσή μας, ήταν 69%), σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η φωνή να έχει δημιουργηθεί τεχνητά από τεχνητή νοημοσύνη (στιγμιότυπο οθόνης παρακάτω).

Image

Στιγμιότυπο οθόνης του εργαλείου InVid We Verify που δείχνει την ανάλυση ήχου της ηχογράφησης που πραγματοποιήθηκε από το AFP στις 4 Μαρτίου 2025.

«Στην περίπτωση της Hiya, το "πολύ πιθανό που έχει δημιουργηθεί από τεχνητή νοημοσύνη" σημαίνει υψηλό ποσοστό ανίχνευσης», δήλωσε ο Ντενί Τεϊσού, επικεφαλής καινοτομίας του AFP για τα έργα του InVID We Verify. «Οι κάτω γραμμές στην καμπύλη υποδεικνύουν σιωπή ή ηχητικά εφέ. Το γεγονός ότι ορισμένα μέρη του βίντεο αναγνωρίστηκαν ως δημιουργημένα από τεχνητή νοημοσύνη είναι αρκετό για να θέσει υπό αμφισβήτηση την αυθεντικότητα της ηχογράφησης».

Το περιοδικό Time λέει ότι οι κατηγορίες είναι «ψευδείς»

Τη χρονιά της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Πρόεδρος Ζελένσκι ανακηρύχθηκε «Πρόσωπο της Χρονιάς 2022» από το περιοδικό Time.

Στις 28 Φεβρουαρίου, ένας εκπρόσωπος του Time είπε στο AFP ότι οι ισχυρισμοί του βίντεο είναι ψευδείς. «Το TIME δεν πληρώθηκε από την USAID ή οποιαδήποτε άλλη οντότητα για να επιλέξει τον Ζελένσκι ως Πρόσωπο της Χρονιάς, το οποίο επιλέγεται αποκλειστικά από τους συντάκτες του TIME», δήλωσε ο εκπρόσωπος.

Μια αναζήτηση στο USAspending.gov, μια επίσημη ανοιχτή πηγή δεδομένων για πληροφορίες σχετικά με τις ομοσπονδιακές δαπάνες, δεν δείχνει στοιχεία για κονδύλια της USAID που χορηγήθηκαν ή εκταμιεύθηκαν στο περιοδικό.

Το Κέντρο Αντιμετώπισης Παραπληροφόρησης της Ουκρανίας ανέφερε επίσης σε ανάρτηση στο X στις 27 Φεβρουαρίου ότι το βίντεο είναι «ψεύτικο» (αρχειοθετημένο εδώ).

«Αυτές οι πληροφορίες είναι ψευδείς και το βίντεο που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν υπάρχει στις επίσημες πλατφόρμες της New York Post», πρόσθεσε η υπηρεσία σε μια επόμενη ανάρτηση. «Τέτοιες απόπειρες παραπληροφόρησης στοχεύουν στην απαξίωση του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη διεθνή σκηνή».

Το AFP έχει καταρρίψει και άλλη παραπληροφόρηση σχετικά με τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εδώ.