Μια γυναίκα εμβολιάζεται κατά του κορονοϊού στο κέντρο υγείας της Ελαφονήσου, στις 23 Απριλίου 2021. (AFP / Aris Messinis)

Τα εμβόλια κατά της Covid-19 δεν προκαλούν διαταραχές στο DNA ούτε στειρότητα, σύμφωνα με τους επιστήμονες

  • Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε πριν τουλάχιστον ένα έτος.
  • Δημοσιεύθηκε στις 9 Ιουνίου 2021 στις 16:41
  • 8 λεπτά ανάγνωσης
  • Του/Της: Ελένη Κολλιοπούλου, AFP Ελλάδα
Ενώ στην Ελλάδα το εμβολιαστικό πρόγραμμα φαίνεται να επιταχύνθηκε τους τελευταίους μήνες λόγω της έναρξης της τουριστικής περιόδου, μερικοί γιατροί αντιστέκονται στον εμβολιασμό τους κατά της Covid-19. Μια πρόσφατη ανάρτηση στο Facebook ενός ειδησεογραφικού ιστότοπου, που αναφέρεται στην ανάρτηση μιας γυναικολόγου (που σβήστηκε κατόπιν), και κοινοποιήθηκε περισσότερες από 2.200 φορές μέσα σε δύο εβδομαδες, προειδοποιεί ότι τα εμβόλια προκαλούν «διαταραχές» στο DNA και στειρότητα. Ο ισχυρισμός είναι ψευδής: αν και τα εμβόλια στέλνουν γενετικές «οδηγίες» στο σώμα, η τεχνολογία mRNA που χρησιμοποιείται σε μερικά εμβόλια κατά του κορονοϊού εξαφανίζεται αμέσως. Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, τα εμβόλια δεν αλλάζουν το DNA και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορούν να προκαλέσουν στειρότητα.

«Μία γυναικολόγος στη Λάρισα αποτρέπει τον κόσμο να εμβολιαστεί, υποστηρίζοντας ότι τα εμβόλια προκαλούν διαταραχές στο ανθρώπινο DNA», λέει μια δημοσίευση στο Facebook ενός ειδησεογραφικού ιστότοπου που δημοσιεύτηκε στις 18 Μαΐου 2021. Η ανάρτηση κοινοποιήθηκε πάνω από 2.200 φορές, έλαβε 1.500 σχόλια και προβλήθηκε περισσότερες από 8.000 φορές.

Αυτή η ανάρτηση αναπαράγει ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη μέρα (17 Μαΐου) σε ένα τοπικό ιστότοπο ειδήσεων και που περιέχει την ανάρτηση της γυναικολόγου που προειδοποιεί τον κόσμο ότι τα εμβόλια προκαλούν «διαταραχές στο ανθρώπινο DNA και σταδιακή καταστροφή των αγγείων».

«H Pfizer έχει θησαυρίσει», «τα κέρδη της είναι τρισεκατομμύρια», γράφει η γυναικολόγος στην προσωπική της σελίδα, που αναπαράγεται από τον ειδησεογραφικό ιστότοπο. Ανάμεσα στα σχόλια «συγχαρητηρίων» που επαινούν τη γυναικολόγο για το «θάρρος» της, ο τοπικός ειδησεογραφικός ιστότοπος δημοσιεύει πάντως και κριτική κατά αυτής της δημοσίευσης από ένα γιατρό που καλεί την γυναικολόγο να καταθέσει αποδείξεις «με βάση την επιστήμη της» για όσα γράφει. 

Image
Λήψη εικόνας στις 8 Ιουνίου 2021 από τη σελίδα στο Facebook του newsbeast που αναπαρήγαγε την ανάρτηση της γυναικολόγου

Η αρχική ανάρτηση της γυναικολόγου Kωνσταντίνας Καρβέλλα δημοσιεύτηκε στις 17 Μαΐου 2021 στον λογαριασμό της στο Facebook και σβήστηκε σε λιγότερες από 48 ώρες. Σύμφωνα με το άρθρο στον ειδησεογραφικό ιστότοπο που αναπαρήγαγε την ανάρτησή της, η Κωνσταντίνα Καρβέλλα απάντησε σε μερικά σχόλια στον λογαριασμό της παροτρύνοντας τον κόσμο «να μιλήσει» για την βλάβη που προκαλούν τα εμβόλια. «Μιλήστε όλοι…τι κάθεστε…αλλιώς θα εμβολιαζόμαστε όλοι κάθε 3 μήνες…και θα εμβολιάσουν τα παιδιά μας!», «Πολλές γυναίκες δεν πρόκειται να τεκνοποιήσουν ποτέ… λόγω βλάβης του DNA», έγραφε.

Image
Λήψη εικόνας στις 4 Ιουνίου 2021 που αναπαράχθηκε από τον ειδησεογραφικό ιστότοπο από την αρχική ανάρτηση της γυναικολόγου

Όμως, αυτοί οι ισχυρισμοί είναι ψευδείς, πολλοί επιστήμονες έχουν εξηγήσει ότι τα εμβόλια κατά του κορονοϊού δεν τροποποιούν το DNA και δεν  προκαλούν στειρότητα. Το AFP Fact Check έχει ήδη επαληθεύσει πολλούς τέτοιους ψευδείς ισχυρισμούς σε Ευρώπη, Καναδά και ΗΠΑ.


Πειθαρχική διαδικασία, εμβολιασμός των υγειονομικών


Η ανάρτηση της Κωνσταντίνας Καρβέλλα προκάλεσε αναταραχή στον ιατρικό κόσμο της Λάρισας σύμφωνα με τον ιστότοπο onlarissa.gr. Στις 18 Μαΐου 2021, μια μέρα μετά την ανάρτηση της γυναικολόγου, ο Ιατρικός σύλλογος Λάρισας κίνησε πειθαρχική διαδικασία εναντίον της και έχει κληθεί σε απολογία στις 10 Ιουνίου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του συλλόγου Κωνσταντίνο Γιαννακόπουλο.

Η ανάρτηση δεν υπάρχει πια στην προσωπική της σελίδα στο Facebook. «Η πειθαρχική διαδικασία κινήθηκε γιατί η συμπεριφορά της χαρακτηρίζεται αντιδεοντολογική», είπε ο κ. Γιαννακοπουλος στο AFP στις 25 Μαΐου 2021.
«Οι γιατροί δεν πρέπει να εκφράζουν δημόσια γνώμες που δεν έχουν αποδειχθεί επιστημονικά και να προκαλούν παραπληροφόρηση. Αυτές οι αναρτήσεις αποθαρρύνουν τον κόσμο και τον σπρώχνουν να μην εμβολιαστεί», εξήγησε. Δεν αποκλειεται να επιβληθεί κάποιο πρόστιμο ή άλλες πειθαρχικές κυρώσεις, πρόσθεσε.

Όπως τα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα ξεκίνησε το εμβολιαστικό της πρόγραμμα στις 28 Δεκεμβρίου 2020. Τέσσερα εμβόλια κατά του κορονοϊού έχουν εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό οργανισμό φαρμάκων (EMA) και έχουν παραδοθεί βαθμιαία στη χώρα: το AstraZeneca, το Pfizer-BioNTech, το Moderna και πρόσφατα το Johnson and Johnson/Janssen.

Οι γιατροί, το υγειονομικό προσωπικό και οι ηλικιωμένοι ήταν οι πρώτες κατηγορίες που εμβολιάστηκαν αλλά ακόμα «περίπου 12-13%» των γιατρών δεν έχουν εμβολιαστεί, λέει ο κ. Γιαννακόπουλος. Πάντως «πολύ λίγοι από αυτούς είναι ενάντια στον εμβολιασμό. Οι περισσότεροι από τους γιατρούς που δεν έχουν εμβολιαστεί είτε έχουν μολυνθεί από τον κορονοϊό και επομένως πρέπει να περιμένουν τουλάχιστον έξι μήνες για να εμβολιαστούν είτε έχουν υποκείμενα νοσήματα και αυτός είναι ο λόγος που δεν εμβολιάζονται», διευκρινίζει.

Συνολικά, περίπου 83% των γιατρών του δημοσίου συστήματος υγείας έχουν εμβολιαστεί και 87% του ιδιωτικού τομέα. Όμως το νοσηλευτικό προσωπικό είναι λιγότερο εμβολιασμένο, «62% με 64%», σύμφωνα με τον κ. Γιαννακόπουλο. Οι λόγοι μπορεί να είναι «είτε ο φόβος, η παραπληροφόρηση, ή το ότι κάποιοι έχουν μολυνθεί από τον ιό», προσθέτει. 

Πώς λειτουργούν τα εμβόλια;

Οι αναρτήσεις που παραπληροφορούν αναφέρονται σε διαφορετικούς τύπους εμβολίων και ιδίως στα εμβόλια του αγγελιοφόρου του ριβονουκλεϊκού οξέος (mRNA), τον τύπο δηλαδή που χρησιμοποιείται στα εμβόλια Pfizer/BioNTech και Moderna.

Τα παραδοσιακά εμβόλια δρούν με έγχυση μικρών ποσοτήτων ενός εξασθενημένου ιού με σκοπό να εκπαιδεύσουν το σώμα να αναγνωρίσει ορισμένες πρωτεΐνες, που ονομάζονται αντιγόνα, έτσι ώστε να είναι έτοιμο να επιτεθεί αν συναντήσει το πραγματικό ιό.

Αντίθετα, τα εμβόλια mRNA παρέχουν γενετικές οδηγίες για τη δημιουργία αυτών των πρωτεϊνών απευθείας στα κύτταρα, μετατρέποντας αποτελεσματικά το σώμα σε ένα εργοστάσιο παραγωγής εμβολίων.
Ωστόσο, τα εμβόλια mRNA δεν αλλάζουν το DNA ενός ατόμου, ανέφεραν διάφοροι ειδικοί στο AFP εδώ και εδώ.

Η Μαρία Θεοδωρίδου, καθηγήτρια Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος της ελληνικής εθνικής επιτροπής εμβολιασμού διευκρίνισε στις 21 Δεκεμβρίου 2020 - λίγες μέρες πριν από την έναρξη του προγράμματος εμβολιασμού στην Ελλάδα -  ότι «το mRNA δεν μεταφέρει τον ιό και επιπλέον δεν έχει καμία επίδραση στο DNA του κυττάρου».

Αυτά τα εμβόλια «δεν παραποιούν το ανθρώπινο DNA», δήλωσε επίσης η Jeannette Dabanch Peña, καθηγήτρια επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χιλής.

«Έχουν σχεδιαστεί μόνο για να προκαλούν συγκεκριμένες πρωτεΐνες, ώστε το σώμα μας να τις αναγνωρίζει και να παράγει τις απαραίτητες άμυνες. Αυτό κάνει φυσικά ένας ιός και δεν παραποιεί τα γονίδια μας», προσθέτει, όπως αναφέρεται στο AFP Fact Check στις 10 Δεκεμβρίου 2020.

«Το ανθρώπινο σώμα περιέχει ήδη αρκετά γραμμάρια RNA (ριβονουκλεϊκό οξύ), το οποίο είναι εκατομμύρια φορές περισσότερο από το RNA που εγχύεται με εμβόλιο», δήλωσε ο Γάλλος γενετιστής Axel Kahn στο ίδιο άρθρο του AFP.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μετά από ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, αφού έχει δημιουργήσει αντιγόνα (ουσία που είναι ικανή να διεγείρει ανοσοαπόκριση) τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν σε αντισώματα, το RNA από το εμβόλιο καταστρέφεται», πρόσθεσε.

Ο Kenneth Witwer, καθηγητής μοριακής και συγκριτικής παθοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, συμφώνησε και όπως αναφέρει στο ίδιο άρθρο λέει ότι «το mRNA μεταφράζεται απλά σε πρωτεΐνη, γρήγορα υποβαθμίζεται και δεν μπορεί να μετατραπεί σε DNA».


 

«Το RNA που εγχέεται μέσω του εμβολίου δεν έχει κανένα κίνδυνο να μετασχηματίσει το γονιδίωμά μας ή να μεταδοθεί στους απογόνους μας καθώς δεν εισέρχεται στον πυρήνα των κυττάρων», εξηγεί ο γαλλικός Εθνικός οργανισμός έρευνας υγείας (INSERM) στον ιστότοπό του.

«Τα κύτταρα που λαμβάνουν RNA… είναι κυρίως μυϊκά κύτταρα: σε καμία περίπτωση το RNA δεν φτάνει στα κύτταρα των αναπαραγωγικών οργάνων (οι γονάδες). Επομένως, δεν μπορεί να μεταδοθεί από τη μία γενιά στην άλλη. Τέλος, τα κύτταρα που παράγουν την πρωτεΐνη Spike (ακίδα) μετά την ένεση του εμβολίου καταστρέφονται γρήγορα από το ανοσοποιητικό σύστημα».

Οι πρωτεΐνες των ακίδων, οι οποίες λειτουργούν λίγο σαν επιλογές κλειδώματος, επιτρέπουν στους ιούς να εισέρχονται στα κύτταρα. Το AFP Fact Check έχει επαληθεύσει πολλές περιπτώσεις παραπληροφόρησης κατά των εμβολιων της Covid-19, περιλαμβανομένων και φωτογραφιών που δείχνουν εξαναγκαστικούς εμβολιασμούς  και ισχυρισμούς ότι τα εμβόλια περιέχουν «μικρά κομπιούτερ» ή ότι θα προκαλέσουν τον θάνατο ή μόνιμο τραύμα σε εκατοντάδες ή χιλιάδες ανθρώπους.


«Κανένα εμβόλιο στον κόσμο δεν προκαλεί στειρότητα»

Η Μαρία Θεοδωρίδου εξήγησε στις 19 Απριλίου 2021 «ότι το εμβόλιο κατά της Covid-19, κάτι που επίσης ακούγεται, δεν επηρεάζει την γονιμότητα και δεν χρειάζεται, επίσης, αναβολή των προσπαθειών τεκνοποίησης λόγω του εμβολιασμού».

Δεν υπάρχει ένδειξη αυτή τη στιγμή ότι τα εμβόλια Covid-19 επηρεάζουν αρνητικά την αναπαραγωγιμότητα των γυναικών, σύμφωνα με πολλούς ειδικούς και φορείς δημόσιας υγείας. Το CDC δήλωσε τον Μάρτιο ότι «δεν υπάρχουν προς το παρόν ενδείξεις ότι τα εμβόλια,συμπεριλαμβανομένων και των εμβολίων Covid-19, προκαλούν προβλήματα γονιμότητας».

Σε μια κοινή δήλωση, το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής και η Εταιρεία Μαιευτικής-Εμβρυϊκής Ιατρικής ανέφεραν επίσης ότι «δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το εμβόλιο μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια γονιμότητας».

Το AFP έλεγξε τις φήμες που ανέφεραν ότι τα εμβόλια  mRNA κάνουν το ανοσοποιητικό σύστημα να εισβάλει σε μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στο σχηματισμό πλακούντα, τη συγκυτίνη-1, επειδή αυτή η πρωτεΐνη φέρεται να μοιάζει με την πρωτεΐνη Spike του ιού Sars-Cov-2.

Η ανοσολόγος Michelle Kinder επιβεβαίωσε στην πλατφόρμα πληροφοριών Covid-19 Dear Pandemic ότι η πρωτεΐνη Spike του Sars-Cov-2 και η πρωτεΐνη syncytin-1 δεν είναι καθόλου ίδια και δεν μπερδεύουν τα αντισώματα. Αυτό επιβεβαιώθηκε επίσης από τον ανοσολόγο και συνταξιούχο καθηγητή πίσω από τον επιστημονικό λογαριασμό TikTok @scitimewithtracy.

Σε ένα βίντεο παρόμοιων ισχυρισμών που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο στις ΗΠΑ εδώ και επαληθεύτηκε από το AFP,  η Kate White, καθηγήτρια μαιευτικής και γυναικολογίας στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης είπε: «Δεν υπάρχει εμβόλιο στον κόσμο που να μπορεί να προκαλέσει στειρότητα».

Αυτό επιβεβαιώθηκε από τον John Amory, καθηγητή ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Ερωτηθείς αν θα συνιστούσε στους ασθενείς που προσπαθούν να συλλάβουν, να κάνουν το εμβόλιο κατά της Covid-19, η White απάντησε «εκατό τοις εκατό».

Ο κίνδυνος μόλυνσης από την Covid-19 είναι πολύ υψηλότερος από τον μακρινό κίνδυνο ανεπιθύμητων παρενεργειών εμβολίου, είπε. «Η διατήρηση της γονιμότητας είναι πολύ σημαντική για τους ασθενείς μου», τόνισε. «Και συνιστώ να το κάνουν όλοι».

Η κατάσταση στην Ελλάδα ενόψει του καλοκαιριού

Η Ελλάδα εμφανίζεται να έχει επιταχύνει τον αριθμό των εμβολιασμών τους τελευταίους δύο μήνες, προκειμένου να γίνει ελκυστική για την τουριστική βιομηχανία από την οποία εξαρτάται η οικονομία της. Τον Απρίλιο, ο Γενικός Γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας του Υπουργείου Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους είπε ότι «2,150 εκατομμύρια δόσεις Pfizer θα παραδοθούν τον Μάιο και 2,450 εκατομμύρια τον Ιούνιο».

Μέχρι σήμερα, περισσότερα από 2,2 εκατομμύρια άτομα έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους από τα περίπου 10,7 εκατομμύρια που είναι ο πληθυσμός της χώρας. Η θερινή τουριστική περίοδος ξεκίνησε επίσημα στις 14 Μαΐου 2021, ένα μήνα νωρίτερα από πέρυσι, αν και η χώρα μετρά περισσότερους από 20 θανάτους κάθε μέρα και τα περιστατικά COVID-19 είναι από 500 έως 1.000 καθημερινά.

Image
Επισκέπτες στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας κατά την Παγκόσμια Ημέρα Μουσείων, στις 18 Μαΐου 2021 (AFP / Louisa Gouliamaki)

Υπάρχουν ακόμη περίπου 500 άτομα στις εντατικές και τα νοσοκομεία έχουν γονατίσει τους τελευταίους μήνες. Παρά τους αυστηρούς περιορισμούς και το πολύμηνο λοκνταουν, υπήρξε έκρηξη της πανδημίας κατά τη διάρκεια του δεύτερου και τρίτου κύματος το Νοέμβριο του 2020 και το χειμώνα 2021 αντίστοιχα.

Συνολικά περισσότεροι από 12.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει από τη Covid-19 και περισσότερα από 400.000 περιστατικά έχουν καταγραφεί από την αρχή της πανδημίας, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Πριν ένα χρόνο, τον Ιούνιο του 2020, ο αριθμός των θανάτων ήταν κάτω από 200 και τα περιστατικά  λιγότερα από 4.000.

Στο πρώτο κύμα της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020, η Ελλάδα δεν επηρεάστηκε τόσο πολύ σε σύγκριση με τα άλλα κράτη μέλη της ΕυρωπαΪκής Ένωσης. Δείτε παρακάτω το γράφημα του Παγκόσμιου οργανισμού Υγειας (ΠΟΥ) σχετικά με την εξέλιξη της COVID-19 στην Ελλάδα.


Λήψη εικόνας από τον ΠΟΥ για την κατάσταση στην Ελλάδα στις 9 Ιουνίου 2021

Τα τελευταία στατιστικά δεδομένα για την κατάσταση της Covid-19 στην Ελλάδα βρίσκοντα στον ιστότοπο του Εθνικού οργανισμού δημόσιας υγείας (ΕΟΔΥ).

Υπάρχει περιεχόμενο που θα θέλατε να ελέγξει το AFP;

Επικοινωνήστε μαζί μας