Η πυρκαγιά που αναφέρθηκε από το CNN έλαβε χώρα στην Ουκρανία, όχι στον Καναδά

Οι αναρτήσεις που κοινοποιήθηκαν εκατοντάδες φορές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατηγορούν το διεθνές ειδησεογραφικό δίκτυο CNN για ψευδή ρεπορτάζ από την Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι το ρεπορτάζ του για ρωσικό χτύπημα στην πόλη Λβιβ γυρίστηκε στην πραγματικότητα στην καναδική πόλη Έντμοντον. Ως δήθεν απόδειξη, οι αναρτήσεις επισημαίνουν ότι ένας από τους πυροσβέστες που εμφανίζονται στο ρεπορτάζ φοράει εξοπλισμό από την καναδική πόλη. Ωστόσο, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Έντμοντον είχε δωρίσει εξοπλισμό στην Ουκρανία εδώ και πολλά χρόνια, όπως επιβεβαίωσαν αξιωματούχοι της πυροσβεστικής στο AFP. Επιβεβαιώσαμε επίσης ότι η τοποθεσία του ρεπορτάζ του CNN ήταν στην πραγματικότητα το Λβιβ.

«Φωτιά στις δεξαμενές στο Lviv μας λέει το έγκυρο CNN... Παίζουν το βίντεο ΟΛΑ τα μέσα μια και ο Αμερικανός δημοσιογράφος έχει το αποκλειστικό...ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΣ...στους άλλους δεν επιτράπηκε να πλησιάσουν λόγω επικινδυνότητας... Κανείς δεν προσέχει βέβαια ότι οι πυροσβέστες είναι της πόλης του Έντμοντον του Καναδά που προσπαθούν να σβήσουν την φωτιά που είχε ξεσπάσει το 2016...», γράφει Έλληνας χρήστης σε ανάρτησή του στο Facebook, με ημερομηνία 27 Μαρτίου 2022, η οποία έχει κοινοποιηθεί πάνω από 400 φορές. Η ανάρτηση κοινοποίησε μια σύντομη καταγραφή ενός ρεπορτάζ του CNN από το Λβιβ της Ουκρανίας, που δείχνει μια τεράστια πυρκαγιά. Κατά τη διάρκεια του ρεπορτάζ, διακρίνεται ένας πυροσβέστης που φοράει εξοπλισμό με το κείμενο «Edmonton» γραμμένο πάνω του. Η στιγμή έχει επίσης καταγραφεί σε στιγμιότυπο οθόνης που μοιράστηκε στην ανάρτηση.

Στιγμιότυπο της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook στις 29 Μαρτίου 2022.

Οι ίδιες εικόνες με παρόμοιους ισχυρισμούς έχουν επίσης κοινοποιηθεί εδώ, εδώ και εδώ.

Ο ισχυρισμός εντάσσεται σε μια κοινή αφήγηση παραπληροφόρησης ότι τα δυτικά μέσα ενημέρωσης δημιουργούν ψευδείς αναφορές από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το AFP έχει ήδη καταρρίψει τέτοιους ισχυρισμούς εδώ και εδώ, για παράδειγμα.

Ας εξηγήσουμε γιατί αυτός ο ισχυρισμός είναι επίσης ψευδής.

Η πυρκαγιά εντοπίστηκε στο Λβιβ, όχι στο Έντμοντον

Το ρεπορτάζ του CNN κάλυπτε τα ρωσικά πλήγματα στις 26 Μαρτίου, τα οποία προκάλεσαν ζημιές σε μια εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και σε άλλες υποδομές στη δυτική ουκρανική πόλη Λβιβ, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν τουλάχιστον πέντε άνθρωποι.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, το Λβιβ είχε μείνει σε μεγάλο βαθμό ανέγγιχτο από την εισβολή της Μόσχας, καθιστώντας το βασικό κόμβο για τους ανθρώπους που φεύγουν από πόλεις που δέχονται σφοδρούς ρωσικούς βομβαρδισμούς εδώ και αρκετές εβδομάδες, όπως το Χάρκοβο στην ανατολική Ουκρανία.

Το AFP βρήκε τρεις ζωντανές αναφορές από το CNN που δημοσιεύτηκαν online στο Twitter στις 26 Μαρτίου 2022 - εδώ από τις 6:08μμ, εδώ από τις 6:16μμ και εδώ από τις 6:30μμ. Όλες δείχνουν τον δημοσιογράφο του CNN Don Lemon να καλύπτει μια τεράστια πυρκαγιά την οποία περιγράφει ότι δείχνει μια εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων. Η τοποθεσία της πυρκαγιάς είναι, σύμφωνα με το πανό του CNN, το Λβιβ της Ουκρανίας. Το ρεπορτάζ της πυρκαγιάς από τις 6:08μμ είναι αυτό που μοιράζεται αυτή τη στιγμή στο Facebook με τους ψευδείς ισχυρισμούς.

Σε αυτό το ρεπορτάζ, ο Lemon ακούγεται να λέει ότι αυτό συμβαίνει «ακριβώς κοντά στην πόλη», περιγράφοντας το μέρος ως «περίπου 10 λεπτά με το αυτοκίνητο από το κέντρο της πόλης.»

«Είναι μια εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων... », λέει ο Lemon στα αγγλικά. «Νομίζω ότι αυτό είναι στα βόρεια. Σωστά, αυτό είναι στο βορρά; Αυτό είναι στα βορειοανατολικά», λέει σύμφωνα με την πλήρη απομαγνητοφώνηση που δημοσιεύει εδώ το CNN.

Το CNN δημοσίευσε επίσης ένα πλήρες ρεπορτάζ για το περιστατικό, καθώς και μια συντομότερη έκδοση στα ελληνικά. Αρκετά άλλα μέσα ενημέρωσης - μεταξύ των οποίων το AFP, το Reuters, οι New York Times η Washington Post, όπως και ο Σκαï - αναφέρθηκαν επίσης στα πυραυλικά πλήγματα στο Λβιβ που έπληξαν τις δεξαμένες καυσίμων.

Σκούρος καπνός και φλόγες αναδύονται από πυρκαγιά μετά από αεροπορική επιδρομή στην πόλη Λβιβ της δυτικής Ουκρανίας, στις 26 Μαρτίου 2022. Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι τραυματίστηκαν σε δύο επιθέσεις στο Λβιβ, δήλωσε ο κυβερνήτης της περιοχής, σε μια σπάνια επίθεση σε μια πόλη που έχει ξεφύγει από σοβαρές μάχες μετά την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων τον περασμένο μήνα. ( AFP / RONALDO SCHEMIDT)

Ψάχνοντας στουςχάρτες Google Maps και Google Earth στο βορειοανατολικό τμήμα του Λβιβ, όπου, σύμφωνα με τον Λέμον, βρισκόταν η εγκατάσταση, το AFP εντόπισε γεωγραφικά την εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων που αναφέρεται στην έκθεση.

Το AFP αναζήτησε στο Google Earth μια εγκατάσταση υπέργειων δεξαμενών καυσίμων που θα μπορούσε να περιέχει αρκετές δεξαμενές παρατεταγμένες η μία δίπλα στην άλλη, όπως φαίνεται σε ορισμένες φωτογραφίες που δημοσίευσε το πρακτορείο Reuters, και βρήκε μια περιοχή που παρουσιάζει την ίδια διάταξη στο βόρειο τμήμα της ανατολικής περιοχής Lychakivskyi του Lviv, στην οδό Plastova στο Lviv.

Αναλύοντας το Street View, το AFP ταίριαξε τις δύο τοποθεσίες. Ενώ η Google προσφέρει μια άποψη δρόμου από το 2015 και το ρεπορτάζ του CNN γυρίστηκε το 2022, τα κτίρια και οι φράχτες γύρω από την εγκατάσταση των δεξαμενών καυσίμων που φαίνονται στο ρεπορτάζ ταιριάζουν με τη γωνία από την οδό Zubryts'koho.

Παρακάτω υπάρχει ένα στιγμιότυπο σύγκρισης μεταξύ των λεπτομερειών που βρήκε το AFP ότι ταιριάζουν μεταξύ του Google Street View και του ρεπορτάζ του CNN: οι δεξαμενές καυσίμων, τα κτίρια και τα παράθυρα, καθώς και οι φράχτες.

Στιγμιότυπο από το ρεπορτάζ του CNN της 28ης Μαρτίου 2022.

Στιγμιότυπο από το Street View της 28ης Μαρτίου 2022.

Ο εξοπλισμός του Edmonton δωρήθηκε στην Ουκρανία

Όσον αφορά τον πυροσβεστικό εξοπλισμό, η Πυροσβεστική Βοήθεια για την Ουκρανία (FAU) με έδρα το Έντμοντον - ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε να στέλνει πυροσβεστικό εξοπλισμό και άλλες προμήθειες στην Ουκρανία - επιβεβαίωσε στο AFP ότι ο εξοπλισμός στο Λβιβ προήλθε από το πρόγραμμά της.

«Έχουμε πραγματοποιήσει πολλαπλές αποστολές μεγάλης κλίμακας σε πόλεις και περιφέρειες όλα αυτά τα χρόνια, καθώς και αρκετές αποστολές μικρής κλίμακας που απευθύνονται σε μεμονωμένες κοινότητες. Νωρίτερα αυτό το μήνα, στείλαμε ένα αεροσκάφος με 14 τόνους βοήθειας με το Λβιβ να είναι ένας από τους παραλήπτες. Κάθε ένα από αυτά τα φορτία θα είχε εξοπλισμό ακριβώς όπως τα PPE των πυροσβεστών στην εκπομπή του CNN», δήλωσε ο διοργανωτής της FAU Kevin Royle στο AFP στις 28 Μαρτίου 2022.

«Συχνά τα αναγνωριστικά σήματα, όπως η κοινότητα που τα δώρισε, αφαιρούνται, αλλά λαμβάνουμε εξοπλισμό από διάφορες πηγές και με εκατοντάδες εθελοντές, είναι αδύνατο να βάλουμε τα χέρια μας σε κάθε εξοπλισμό για να διασφαλίσουμε ότι τα σήματα αυτά αφαιρούνται. Μερικές φορές, οι κοινότητες ή οι δωρητές δεν ζητούν την αφαίρεσή τους. Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι το Λβιβ πήρε στην κατοχή του τουλάχιστον μέρος του εξοπλισμού που στάλθηκε αυτόν τον μήνα», εξήγησε περαιτέρω.

Η FAU δημοσίευσε επίσης στιγμιότυπα οθόνης από το ρεπορτάζ του CNN που επιβεβαιώνει ότι το πλάνο δείχνει «Ουκρανούς πυροσβέστες κοντά στο Λβιβ που φορούν εξοπλισμό δωρεά από πυροσβέστες του Έντμοντον.»

Η FAU κοινοποίησε επίσης μια ανάρτηση στις 28 Μαρτίου 2022 από τις 15 Σεπτεμβρίου 2017 (παρακάτω), όπου φαίνεται ότι μοίρασε δωρεάν εξοπλισμό καταφυγίου στο Λβιβ, συμπεριλαμβανομένου ενός μπουφάν παρόμοιου με αυτό που φαίνεται στο ρεπορτάζ του CNN 2022 από το Λβιβ. «Βλέπετε το Έντμοντον στο πίσω μέρος του σακακιού; Δεν υπάρχει καμία συνωμοσία. Οι πυροσβέστες φίλοι και συνάδελφοί μας βρίσκονται σε κίνδυνο και θα συνεχίσουμε να τους υποστηρίζουμε», έγραψαν.

Το έργο της FAU ξεκίνησε πριν από σχεδόν δέκα χρόνια με στόχο τη συλλογή μη αναγκαίων/αχρησιμοποίητων πυροσβεστικών εργαλείων, άλλου προστατευτικού και διασωστικού εξοπλισμού και ιατρικών προμηθειών από πυροσβεστικές υπηρεσίες και πωλητές στον Καναδά, καθώς και τη συγκέντρωση κεφαλαίων που είναι απαραίτητα για τη βοήθεια των πρώτων ανταποκριτών σε διάφορες τοποθεσίες της Ουκρανίας, σύμφωνα με τον ιστότοπό τους.

Το AFP επικοινώνησε επίσης με τις Υπηρεσίες Διάσωσης Πυροσβεστών του Έντμοντον (EFRS), οι οποίες επιβεβαίωσαν ότι τα πλάνα δεν δείχνουν πυρκαγιά στην πρωτεύουσα της Αλμπέρτα Έντμοντον και δήλωσαν επίσης ότι ο εξοπλισμός που φορούσε ο πυροσβέστης έχει δωρηθεί στην Ουκρανία.

«Δεν υπήρξαν πυρκαγιές σε εργοστάσια καυσίμων εδώ στο Έντμοντον», δήλωσε στο AFP η εκπρόσωπος των Υπηρεσιών Πυροσβεστικής Διάσωσης του Έντμοντον Μπρίτανι Έβενεσεν σε ηλεκτρονικό μήνυμα στις 28 Μαρτίου 2022.

«Ο εξοπλισμός στα πλάνα του CNN δωρήθηκε από τις Υπηρεσίες Πυροσβεστικής Διάσωσης του Έντμοντον», δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι το πρόγραμμα FAU ξεκίνησε πριν από περίπου 10 χρόνια, όταν ένας πυροσβέστης του Έντμοντον επισκέφθηκε την Ουκρανία και είδε τις ανάγκες εκεί.

Τοπικοί καναδικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί - συμπεριλαμβανομένων των CBC, CityNews και CTVNews - ανέφεραν επίσης τη χρήση του εξοπλισμού πυρόσβεσης του Έντμοντον που φαίνεται στην έκθεση του CNN.

Αν και αυτό «οδήγησε σε ισχυρισμούς για παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, με ορισμένους χρήστες να καταγγέλλουν το αμερικανικό ειδησεογραφικό δίκτυο ότι απεικόνιζε ψευδώς την τοποθεσία της πυρκαγιάς», αυτό «δεν ήταν λάθος». «Ο Ουκρανός πυροσβέστης που φορούσε ένα παλτό του Έντμοντον ήταν ο αποδέκτης της καναδικής γενναιοδωρίας», έγραψε το CityNews - που πήρε επίσης συνέντευξη από τον Royle της FAU - στις 27 Μαρτίου.

Σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, το Έντμοντον έχει δωρίσει αρκετές φορές (εδώ, εδώ, εδώ) ιατρικές προμήθειες, προμήθειες έκτακτης ανάγκης, ανθρωπιστικές προμήθειες και προμήθειες διάσωσης στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα στις 24 Φεβρουαρίου 2022.

Στις 28 Μαρτίου 2022, το αμερικανικό κανάλι CNN δημοσίευσε επίσης ένα άρθρο ελέγχου των γεγονότων σχετικά με αυτούς τους ισχυρισμούς, ονομάζοντάς τους ψευδή θεωρία συνωμοσίας, εξηγώντας ότι το παλτό του «Έντμοντον» δωρίστηκε στους πυροσβέστες στην Ουκρανία από πυροσβέστες της καναδικής πόλης.

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου 2022, πολυάριθμες εικόνες και βίντεο έχουν κοινοποιηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαστρεβλώνοντας τα γεγονότα. Το AFP έχει ήδη καταρρίψει πολλούς ψευδείς ισχυρισμούς (εδώ, εδώ ή εδώ), συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είχαν στόχο το αμερικανικό κανάλι CNN (εδώ, εδώ).