Βίντεο, προϊόν μοντάζ παραπλανεί σχετικά με τους θανάτους λόγω Covid-19
Ένα βίντεο που ισχυρίζεται πως η πανδημία της Covid-19 είναι σκηνοθετημένη αναρτήθηκε από λογαριασμό στο Facebook με έδρα την Κύπρο στις 13 Ιανουαρίου και έκτοτε έγινε viral στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, με περισσότερες από 640 κοινοποιήσεις. Ωστόσο, το βίντεο είναι προϊόν μοντάζ από έξι διαφορετικές σκηνές που έχουν χρησιμοποιηθεί εκτός πλαισίου και δεν αποδεικνύει κάτι: ανάμεσα σε αυτές, βλέπουμε ένα απόσπασμα από ένα μουσικό βίντεο κλιπ, πλάνα από φωτογραφήσεις για ρεπορτάζ των μέσων ενημέρωσης, ακόμα και διαμαρτυρίες.
«ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΝΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΑΝ ΜΕ ΚΑΘΕ ΗΛΙΘΙΟ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΜΑΣ ΔΕΙΞΟΥΝ ΟΤΙ ΠΑΝΤΟΥ ΕΙΧΕ ΠΕΘΑΜΕΝΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΒΙΝΤ», αναφέρει η αρχική ανάρτηση. Η ανάρτηση περιλαμβάνει το δίλεπτο βίντεο που δείχνει διάφορες σκηνές που υποτίθεται ότι επιβεβαιώνουν πως η πανδημία του κορονοϊού είναι σκηνοθετημένη και ότι οι άνθρωποι που παρουσιάζονται να έχουν πεθάνει λόγω της Covid-19 είναι στην πραγματικότητα ηθοποιοί. Το βίντεο αναπαράγεται σε γρήγορο ρυθμό, ενώ ακούγεται το βέλασμα προβάτων, υπονοώντας ότι οι άνθρωποι που πιστεύουν πως η πανδημία είναι πραγματική είναι «πρόβατα» - άρα υπάκουοι και εθελόδουλοι.
Οι λογαριασμοί που σχολιάζουν το βίντεο και τις αναδημοσιεύσεις του φαίνεται να παίρνουν στα σοβαρά την ανάρτηση, υιοθετώντας τον ισχυρισμό ότι χρησιμοποιήθηκαν ηθοποιοί για τα πλάνα που δείχνουν ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους λόγω της Covid-19. Μεταξύ των δημοσίως διαθέσιμων κοινοποιήσεων του βίντεο, κανένας λογαριασμός δεν επισημαίνει κάποια από τις ανακολουθίες του βίντεο.
Το ίδιο βίντεο έχει κοινοποιηθεί σε διάφορες χώρες σε προηγούμενα στάδια της πανδημίας της Covid-19.
Προηγουμένως, το εν λόγω βίντεο έχει κοινοποιηθεί στην Αργεντινή (εδώ, εδώ), τη Ρουμανία (εδώ) και τη Σλοβακία (εδώ).
Το AFP στην Αργεντινή βρήκε την προέλευση και το πλαίσιο όλων των σκηνών, οι οποίες έχουν κυκλοφορήσει και ανεξάρτητα σε δημοσιεύματα που αρνούνται ότι η πανδημία είναι πραγματική.
Η αρχική ανάρτηση στο Facebook. Λήψη εικόνας: 25/1/2022«Σοροί» στοιχισμένες στο δρόμο: Διαμαρτυρία στις ΗΠΑ
Το βίντεο ξεκινά με μια φωτογραφία που – υποθετικά – δείχνει ανθρώπινες σορούς μέσα σε μαύρες σακούλες που περιτριγυρίζονται από στεφάνια και κειμήλια, όπως για παράδειγμα ένα λούτρινο αρκουδάκι. Πίσω από τις στοιχισμένες σακούλες, διακρίνεται μια γυναίκα να μεταφέρει μια παρόμοια σακούλα άκοπα. Η φωτογραφία έχει χρησιμοποιηθεί παγοσμίως σε δημοσιεύματα που προκρίνουν πως η πανδημία είναι μια συνωμοσία από το Μάιο του 2020, όταν και τραβήχτηκε. Το AFP έχει ήδη καταρρίψει τέτοια δημοσιεύματα στα γαλλικά, στα ισπανικά και στα σέρβικα.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια φωτογραφία που τράβηξε ο φωτογράφος Κριστομπάλ Ερέρα στο Μαϊάμι των ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας-εικονικής κηδείας για τα θύματα της πανδημίας της Covid-19. Μάλιστα, η διαμαρτυρία εστίαζε την κριτική της στην έλλειψη μέτρων προστασίας από τον πανδημικό ιό στην πολιτεία της Φλόριντα. Η διαμαρτυρία έλαβε χώρα στο Torch of Friendship Park στο κέντρο του Μαϊάμι.
Η φωτογραφία πρωτοδημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του European Pressphoto Agency (EPA) στις 27 Μαΐου του 2020.
Η φωτογραφία του Κριστομπάλ Ερέρα, όπως την βρίσκουμε στον ιστότοπο του European Pressphoto Agency (EPA). Λήψη εικόνας: 25/1/2022Το AFP είχε μάλιστα καλύψει δημοσιογραφικά την εν λόγω διαμαρτυρία στο Μαϊάμι, αναφέροντας συγκεκριμένα πως «οι σακούλες αναπαριστούν σορούς σε κηδεία». Την εποχή εκείνη, οι ΗΠΑ ξεπερνούσαν τους 100.000 θανάτους από Covid-19.
Δύο άτομα με προστατευτικό εξοπλισμό μπροστά από ασθενοφόρο: Φωτογράφηση για δημοσιογραφικό άρθρο
Στο επόμενο τμήμα του βίντεο, βλέπουμε δύο άτομα να φορούν προστατευτικό εξοπλισμό και να ποζάρουν για φωτογραφίες μπροστά από ένα κίτρινο ασθενοφόρο.
Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας οδηγηθήκαμε σε ένα βίντεο που δείχνει το ίδιο περιστατικό, το οποίο αναρτήθηκε στο Twitter από λογαριασμό με έδρα την Ολλανδία. Στο βίντεο, ακούγεται μια φωνή να λέει ότι η πανδημία είναι «σκηνοθετημένη». Στο tweet αναφέρεται λεπτομερώς η τοποθεσία και η ημερομηνία των γυρισμάτων: πρόκειται για την πλατεία Leidse του Άμστερνταμ τον Φεβρουάριο του 2021.
Άλλος χρήστης του Twitter απάντησε στο tweet εξηγώντας ότι οι φωτογραφίες προέρχονται από δημοσιογραφικό ρεπορτάζ της ολλανδικής εφημερίδας NRC, ενώ παρέθεσε τον σύνδεσμο προς το αντίστοιχο άρθρο, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 4 Μαρτίου 2021.
Στιγμιότυπο από την αρχική ανάρτηση. Λήψη εικόνας: 25/1/2022
Φωτογραφία από το άρθρο του ολλανδικού μέσου NRC. Λήψη εικόνας: 25/1/2022Το αρχικό άρθρο, το οποίο υπογράφει η Μανόν Στράβενς, αφορά τα πρωτόκολλα που ακολουθούνται κατά τη διάρκεια της πανδημίας από το ιατρικό προσωπικό που εργάζεται στα ασθενοφόρα του Άμστερνταμ.
Η Στράβενς αναφέρει στο άρθρο ότι κατά τη διάρκεια της νυχτερινής φωτογράφισης που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Leidse, ένα άτομο φώναξε «fake news» (ψευδείς ειδήσεις) και κατέγραψε το σκηνικό με βίντεο στο κινητό του τηλέφωνο, ενώ έλεγε ότι η πανδημία είναι μια απάτη και πως οι άνθρωποι με τον προστατευτικό εξοπλισμό ήθελαν να πιστέψει ο κόσμος ότι η Covid-19 είναι επικίνδυνη.
Το βίντεο του περαστικού έγινε viral στην Ολλανδία. Πρόκειται για το βίντεο που βρήκαμε στο tweet στο οποίο μας οδήγησε η αντίστροφη αναζήτηση εικόνας.
Ο φωτογράφος Ρότζερ Κρέμενς που έκανε τη φωτογράφιση στην πλατεία Leidse, έχει αστειευτεί για το ότι υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν πως ο ίδιος έχει χρησιμοποιηθεί στο αφήγημα της κατά τα άλλα «ψεύτικης πανδημίας».
Ο άνδρας που καπνίζει ανάμεσα σε σακούλες με πτώματα: Σκηνή από μουσικό βίντεο-κλιπ
Η επόμενη σκηνή του βίντεο δείχνει πολλούς νεκρούς τυλιγμένους σε μαύρες σακούλες με πτώματα να κάθονται σε ένα πορτοκαλί φορτηγό, ενώ ένας ζωντανός άνδρας βρίσκεται ανάμεσά τους και καπνίζει τσιγάρο. Όπως έχει ήδη αποδείξει το AFP στη Ρουμανία, πρόκειται για βίντεο από τα παρασκήνια γυρισμάτων ενός μουσικού βίντεο κλιπ για το τραγούδι «Never, Ever» του Ρώσου ράπερ Husky, το οποίο κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2020.
Το AFP κατάφερε να βρει την ακριβή ακολουθία εικόνων που χρησιμοποιήθηκε στο viral βίντεο σε stories που δημοσίευσε ο Βάσια Ιβάνοφ - διευθυντής παραγωγής του μουσικού βίντεο - στους λογαριασμούς του στα social media. Στα «στιγμιότυπα» του Ιβάνοφ στο Instagram βρίσκουμε φάκελο με την ονομασία «Husky | N-E». Εκεί, βλέπουμε πολλές ακόμα σκηνές από τα παρασκήνια των γυρισμάτων του βίντεο, μεταξύ των οποίων και εκείνη του άνδρα που καπνίζει μέσα στο σακούλα με το «πτώμα» του. Το εν λόγω βίντεο αναρτήθηκε επίσης από τον Ivanov στο TikTok.
Στο «Never, Ever», ο ράπερ Husky υποδύεται έναν επιστάτη που πρέπει να καθαρίσει ένα πάτωμα γεμάτο με πτώματα ανδρών που έχουν πυροβοληθεί μέχρι θανάτου μετά από ανταλλαγή πυρών μεταξύ συμμοριών. Βάζει τα πτώματά τους σε σακούλες, τα κατεβάζει από ένα κτίριο με ένα σχοινί και τα τοποθετεί στο πίσω μέρος ενός φορτηγού. Ο σκηνοθέτης του βίντεο κλιπ Εβγκένιι Μπακίροφ έγραψε εδώ ότι το βίντεο «είναι μια αλληγορία για τις εσωτερικές μάχες ενός καλλιτέχνη που καθαρίζει τον ψυχικό του κόσμο». Στο βίντεο κλιπ δεν υπάρχει καμία αναφορά στην πανδημία του κορονοϊού.
Στιγμιότυπο από την αρχική ανάρτηση. Λήψη εικόνας: 25/1/2022
Στιγμιότυπο από story του Βάσια Ιβάνοφ στο Instagram. Λήψη εικόνας: 25/1/2022Σκηνή με φωτογράφους σε νοσοκομείο: Προωθητικό βίντεο
Στην τέταρτη σκηνή του παραπλανητικού βίντεο, η οποία μάλιστα επαναλαμβάνεται δύο φορές (από το 0:20 ως το 0:43 και από το 1:02 ως το 1:23), ένας φωτογράφος και ένας εικονολήπτης βρίσκονται μέσα σε ένα νοσοκομείο περιτριγυρισμένοι από φορεία και ασθενείς. Ένας άνδρας φέρεται να δίνει οδηγίες στο ιατρικό προσωπικό που φοράει προστατευτικό εξοπλισμό.
Οι εικόνες αυτές, οι οποίες υποτίθεται ότι «αποδεικνύουν» ότι οι νοσηλευόμενοι με Covid-19 που παρουσιάζονται στα ΜΜΕ είναι ηθοποιοί, κυκλοφορούν από τις αρχές Μαρτίου του 2021 σε διάφορες γλώσσες (εδώ, εδώ). Όπως έχει ήδη εξετάσει το AFP (στα σέρβικα και στα ισπανικά), το συγκεκριμένο απόσπασμα έχει γυριστεί στο ιατρικό κέντρο Σάμιρ στο Ισραήλ.
Σε άρθρο στην ιστοσελίδα του ιατρικού κέντρου Σάμιρ εξηγείται ότι το νοσοκομείο εργαζόταν για την εγκατάσταση «μιας πτέρυγας επειγόντων περιστατικών 150 κλινών σε μια οχυρωμένη περιοχή στην πανεπιστημιούπολη του, για να παρέχει ένα ασφαλές περιβάλλον (...) και να επιτρέψει την κατάλληλη ιατρική ανταπόκριση στην πανδημία της Covid-19». Στα μέσα Νοεμβρίου 2020, το νοσοκομείο ανακοίνωσε στον ιστότοπό του ότι η κατασκευή του εν λόγω κέντρου επειγόντων περιστατικών στον υπόγειο χώρο στάθμευσης είχε ολοκληρωθεί.
Ερωτηθείς από το AFP στις 11 Μαρτίου 2021, ο Λιάντ Άβιελ, εκπρόσωπος του ιατρικού κέντρου Σάμιρ στο Τελ Αβίβ, επιβεβαίωσε πως οι εικόνες αντιστοιχούν στο συγκεκριμένο νοσοκομείο και ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για σκηνή από τα γυρίσματα προωθητικού βίντεο για τις εγκαταστάσεις του. Ο Άβιελ δήλωσε ότι ένας υπάλληλος του νοσοκομείου είχε βιντεοσκοπήσει τη σκηνή και τη μοιράστηκε στο Facebook: «Δυστυχώς, έγινε fake news, αλλά δεν έχουμε καμία σχέση με αυτό».
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα προωθητικό βίντεο που αναρτήθηκε στο κανάλι του νοσοκομείου στο YouTube στις 26 Μαρτίου 2021 με την εξής περιγραφή στα εβραϊκά: «Το Ιατρικό Κέντρο Σάμιρ όπως δεν το έχουμε ξαναδεί σε μια φωτογραφική σύνοψη του 2020: το έτος του κορονοϊού».
Στιγμιότυπο από την αρχική ανάρτηση. Λήψη εικόνας: 25/1/2022
Στιγμιότυπο από το βίντεο του ιατρικού κέντρου Σάμιρ στο YouTube. Λήψη εικόνας: 25/1/2022Σακούλες σκουπιδιών γεμισμένες με χαρτί: Διαμαρτυρία
Η επόμενη ακολουθία του βίντεο αποτελείται από δύο διαφορετικές σκηνές, που παρατίθενται με τρόπο που δίνουν την εντύπωση ότι αποτελούν μέρος του ίδιου συμβάντος.
Αρχικά, διακρίνεται ένας σωρός από μαύρες σακούλες στο έδαφος στο εξωτερικό ενός κτιρίου, καθώς και ένα άτομο με ιατρικό προστατευτικό εξοπλισμό. Στη συνέχεια, βλέπουμε αρκετά άτομα συγκεντρωμένα γύρω από μαύρες σακούλες, με την εξής λεζάντα (στα ισπανικά): «Οι 450 νεκροί ήταν σακούλες γεμάτες με χαρτί!».
Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της αντίστροφης αναζητήσης εικόνας ανά καρέ, καθώς και μέσω αναζητήσεων με λέξεις-κλειδιά, το AFP εντόπισε και την πηγή και των δύο αποσπασμάτων που παρατίθενται στο viral βίντεο. Και τα δύο αποσπάσματα είναι γυρισμένα στο Καράκας της Βενεζουέλας, αλλά πρόκειται για δύο διαφορετικά συμβάντα. Το βίντεο έχει κοινοποιηθεί και από Σέρβους χρήστες των social media. Οι δημοσιογράφοι του AFP στο Βελιγράδι το έχουν διαψεύσει εδώ.
Το πρώτο απόσπασμα δείχνει πράγματι σακούλες με πτώματα. Στις 7 Απριλίου 2021, το μέσο ενημέρωσης ContraPoder δημοσίευσε το συγκεκριμένο βίντεο, το οποίο συνόδευε με ένα σχετικό άρθρο. Η ψηφιακή ενημερωτική εκπομπή «Hasta que caiga la tiranía» κάλυψε επίσης το γεγονός την ίδια ημέρα.
Σύμφωνα με τα δύο μέσα ενημέρωσης, οι εικόνες έρχονται από την περιοχή Λα Γιαγκουάρα του Καράκας, και παρουσιάζουν την κατάρρευση του συστήματος υγείας της Βενεζουέλας, καθώς δεν υπήρχε χώρος για να μεταφερθούν οι σοροί των νεκρών από την Covid-19.
Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 2 Απριλίου 2021 στο Παρατηρητήριο Ψευδών Ειδήσεων της Βενεζουέλας εμβαθύνει στο ζήτημα, παρουσιάζοντας καταγγελίες κατά του νεκροτομείου Bello Monte για τον χειρισμό των πτωμάτων, ενώ επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, αυτά μεταφέρονταν σε ένα υπόστεγο στη Λα Γιαγκουάρα.
Στιγμιότυπο από την αρχική ανάρτηση. Λήψη εικόνας: 25/1/2022
Στιγμιότυπο από το βίντεο του Contra Poder στο YouTube. Λήψη εικόνας: 25/1/2022Μετά από αυτό το απόσπασμα, το viral βίντεο προχωρά σε μια άλλη σκηνή, όπου φαίνονται διάφορα άτομα να σκίζουν μαύρες σακούλες γεμισμένες με χαρτί, δίνοντας την εντύπωση πως πρόκειται για τις σακούλες που διακρίνονταν στο προηγούμενο απόσπασμα και ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για «κατασκευασμένους» νεκρούς.
Ωστόσο, το δεύτερο απόσπασμα προέρχεται από μια διαμαρτυρία που έλαβε χώρα στις 6 Απριλίου του 2021, μπροστά από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Καράκας - σε απόσταση μεγαλύτερη των 10 χιλιομέτρων από τη Λα Γιαγκουάρα.
Για να αναπαραστήσουν τα 430 μέλη του υγειονομικού προσωπικού που έχασαν τη ζωή τους από την Covid-19 και να ζητήσουν πολιτικές που θα ενισχύσουν την εμβολιαστική κάλυψη, ομάδα φοιτητών γέμισε μαύρες σακούλες με χαρτί και τις τοποθέτησε μπροστά από το νοσοκομείο.
Σε αυτό το βίντεο του YouTube, και από το οποίο προέρχεται το απόσπασμα που χρησιμοποιήθηκε στο viral βίντεο, η διαμαρτυρία ερμηνεύεται ως «χειραγώγηση των ΜΜΕ».
Σε αυτό το ρεπορτάζ της πλατφόρμας VivoPlay, αναφέρεται ότι η διαμαρτυρία «σαμποταρίστηκε από συλλογικότητες υποστηρικτών του Τσάβες (εκλιπόντος τέως προέδρου της Βενεζουέλας) που εμφανίστηκαν στο κέντρο υγείας», όπως και σε αυτό το άρθρο της εφημερίδας El Nacional.
Η διαμαρτυρία και η συμπλοκή μεταξύ διαδηλωτών, προσωπικού του νοσοκομείου και υποστηρικτών της κυβέρνησης, καλύφθηκαν και από τη Βενεζουελάνα δημοσιογράφο Εστενίνφ Ολιβάρεζ, η οποία δημοσίευσε σχετικά βίντεο στο Twitter, συμπεριλαμβανομένου ενός που μοιάζει πολύ με αυτό που παρουσιάζεται στο viral βίντεο στο Facebook .
Στιγμιότυπο από την αρχική ανάρτηση. Λήψη εικόνας: 25/1/2022
Tweet της Εστενίνφ Ολιβάρεζ με παρόμοιο βίντεο από τη διαμαρτυρία. Λήψη εικόνας: 25/1/2022Σκηνή από νεκροταφείο: Βίντεο για τις ανάγκες ρεπορτάζ
Το τελευταίο απόσπασμα του viral βίντεο δείχνει έναν άνδρα με προστατευτικό εξοπλισμό να σκάβει έναν τάφο, ενώ ένας άλλος τον κινηματογραφεί. Οι εικόνες αυτές κυκλοφορούν επίσης ανεξάρτητα από τα τέλη Μαρτίου του 2021, με τον ισχυρισμό πρόκειται για εικονική ταφή νεκρών από Covid-19. Το AFP έχει ήδη εξετάσει αυτά τα δημοσιεύματα και τα έχει καταρρίψει.
Η σκηνή προέρχεται από την πολιτεία Εσπίριτο Σάντο της νοτιοανατολικής Βραζιλίας και αποτελεί τμήμα ενός ρεπορτάζ για το έργο των νεκροθάφτων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το οποίο δημοσιεύτηκε στις 31 Μαρτίου 2021 από το δίκτυο TV Vitória. Το απόσπασμα που παρατίθεται στο viral βίντεο τραβήχτηκε από τρίτο πρόσωπο που ισχυρίστηκε πως αποκάλυψε ότι το βίντεο είναι σκηνοθετημένο. Η «αποκάλυψη» οδήγησε το TV Vitória να ξεκαθαρίσει την κατάσταση την 1η Απριλίου 2021, με δημοσίευμα που φέρει τον εξής τίτλο: «Ψέμα: βίντεο με ψευδείς πληροφορίες εμπλέκει την ομάδα του TV Vitória».
Στο κείμενο, η δημοσιογράφος Μάρλα Μπερμούντες εξηγεί: «Ο εικονολήπτης Γουίλιαν Ο’Μπράιεν και εγώ καταγράφαμε εικόνες για να παρουσιάσουμε το έργο των νεκροθαφτών και τις δραστηριότητες που εκτελούν. Το ρεπορτάζ είχε σκοπό να αποτίσει φόρο τιμής στο έργο αυτών των επαγγελματιών και δεν [απεικόνιζε] ότι ο εν λόγω νεκροθάφτης προσομοίαζε το άνοιγμα ενός τάφου ή προσποιούνταν ότι έθαβε κάποιον. Ο τάφος ήταν ανοιχτός, και όχι κατόπιν αιτήματος της ομάδας μας. Αυτή είναι μια διαδικασία του νεκροταφείου. Οι εικόνες που προβάλλονται ακριβώς τη στιγμή που ρίχνει χώμα, ήταν υποστηρικτικές εικόνες για να απεικονίσουν τις ενέργειες που εκτελούσε».
Σε ανακοίνωσή της, η Ρέντε Βιτόρια, ο όμιλος μέσων ενημέρωσης στον οποίο ανήκει το Folha Vitória, εξήγησε: «Για τη σύνταξη του ρεπορτάζ, οι δημοσιογράφοι μας κατέγραψαν βήμα-βήμα την εργασία [των νεκροθάφτων]. Το μαγνητοσκοπημένο βίντεο αποδομεί τη στιγμή, διαστρεβλώνει τα γεγονότα και δημιουργεί μια ψεύτικη αφήγηση».
Στιγμιότυπο από την αρχική ανάρτηση. Λήψη εικόνας: 25/1/2022
Στιγμιότυπο από το ρεπορτάζ του TV Vitoria για τους νεκροθάφτες. Λήψη εικόνας: 25/1/2022Πώς εξηγούνται οι πρόσφατες μαζικές κοινοποιήσεις του βίντεο;
Σημειώνεται πως το βίντεο με το οποίο ασχολείται η παρούσα δημοσίευση έχει λάβει διαστάσεις viral τις τελευταίες εβδομάδες σε Κύπρο και Ελλάδα, την ώρα που αμφότερες οι χώρες καταγράφουν υψηλούς αριθμούς θανάτων λόγω της πανδημίας της Covid-19. Συγκεκριμένα, η Κύπρος κατέγραψε 11 θανάτους στις 20 Ιανουαρίου 2022 και η Ελλάδα κατέγραψε 115 θανάτους στις 26 Ιανουαρίου 2022.
Μάλιστα, οι 11 θάνατοι στην Κύπρο δεν καταγράφηκαν κατά το 24ωρο 19-20 Ιανουαρίου, αλλά προσμετρήθηκαν εκείνη την ημέρα στους θανάτους, λόγω καθυστερήσεων στην έκδοση των πιστοποιητικών θανάτου.
Το AFP έχει καταρρίψει περισσότερα ψευδή ή παραπλανητικά πληροφορίες σχετικά με την πανδημία της Covid-19. Μπορείτε να βρείτε παραδείγματα εδώ και εδώ.
27 Ιανουαρίου 2022 - Το άρθρο τροποποιήθηκε για να διορθώσει την 42η παράγραφο, όπου αναφερόταν πως «αμφότερες οι χώρες κατέγραψαν ρεκόρ θανάτων» (42η παράγραφος του κειμένου). Αντικαταστάθηκε ως εξής: «αμφότερες οι χώρες καταγράφουν υψηλούς αριθμούς θανάτων».