Κομμένη συνέντευξη της διευθύντριας του CDC παραπλανεί σχετικά με τους θανάτους από Covid-19

Αναρτήσεις στα social media και σε μπλογκ ισχυρίζονται πως η Διευθύντρια των Κέντρων για τον Έλεγχο και την Πρόληψη Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ παραδέχθηκε πως στο 75% των περιπτώσεων θανάτου από Covid-19, οι ασθενείς έπασχαν ήδη από άλλες ασθένειες. Με βάση αυτόν τον ισχυρισμό, χρήστες των social media υποστηρίζουν πως η απειλή της Covid-19 έχει μεγεθυνθεί. Ωστόσο, οι δηλώσεις της Ροσέλ Βαλένσκι είχαν «κοπεί» για λόγους εξοικονόμησης χρόνου από το κανάλι ABC News. Το πλήρες βίντεο της συνέντευξης δείχνει πως η διευθύντρια του CDC αναφερόταν στα αποτελέσματα μιας έρευνας που εξέταζε αποκλειστικά περιπτώσεις ατόμων που έχουν εμβολιαστεί κατά της Covid-19, και όχι στο σύνολο των θανάτων από Covid-19.

«Στο Good Morning America, η Διευθύντρια του CDC Rochelle Walensky παραδέχτηκε ότι πάνω από το 75% των "θανάτων από COVID-19" σημειώθηκαν σε άτομα "που είχαν τουλάχιστον τέσσερις συννοσηρότητες"», αναφέρει ένα άρθρο σε ελληνικό ιστότοπο που δημοσιεύθηκε στις 10 Ιανουαρίου του 2022. Το άρθρο, το οποίο έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 130 φορές στο Facebook, περιλαμβάνει tweets με ένα σύντομο βίντεο, όπου η Ροσέλ Βαλένσκι εμφανίζεται να λέει πως «το μεγαλύτερο μέρος των θανάτων - πάνω από 75% - αφορά ανθρώπους που είχαν τουλάχιστον τέσσερις συννοσηρότητες. Πραγματικά, αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν καλά εξ αρχής».

Ένα παρόμοιο βίντεο έχει δημοσιευθεί στο Facebook εδώ (έχει πλέον διαγραφεί), και οι - κομμένες - δηλώσεις της Βαλένσκι αναπαράχθηκαν εδώ, εδώ, εδώ και εδώ σε άρθρα στο διαδίκτυο που ισχυρίζονται πως αναφερόταν στο σύνολο των θανάτων από Covid-19. Συνολικά, ο ισχυρισμός έχει κοινοποιηθεί περισσότερες από 300 φορές στο Facebook στα Ελληνικά, αλλά παρόμοιες δημοσιεύσεις έχουν δει χιλιάδες φορές χρήστες του Facebook στα Αγγλικά και τα Γαλλικά.

Ο παραπλανητικός ισχυρισμός όπως δημοσιεύθηκε στο Facebook από το newsinsider.gr (η δημοσίευση έχει διαγραφεί). Λήψη εικόνας στις 19/1/2022.

Στις 7 Ιανουαρίου του 2022, η Ροσέλ Βαλένσκι, διευθύντρια του CDC, της κύριας αρχής δημόσιας υγείας των ΗΠΑ, έδωσε συνέντευξη σχετικά με τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν στις ΗΠΑ για τον περιορισμό της πανδημίας, στο πλαίσιο της εκπομπής «Good Morning America (GMA)» που προβάλλεται στο τηλεοπτικό κανάλι ABC News.

Η παρανόηση προήλθε από την τροποποίηση του αρχικού βίντεο της συνέντευξης που προβλήθηκε στο ABC, από το οποίο απουσιάζει το πλαίσιο στο οποίο γίνεται η δήλωση της Βαλένσκι, καθώς είχε κοπεί στο μοντάζ για λόγους εξοικονόμησης χρόνου. Το τηλεοπτικό δίκτυο αργότερα δημοσίευσε μια ανανεωμένη έκδοση της συνέντευξης στο κανάλι του «Good Morning America» στο YouTube στις 10 Ιανουαρίου. Στο βίντεο υπάρχει η εξής επισήμανση: «Μια πιο σύντομη έκδοση προβλήθηκε την Παρασκευή 7 Ιανουαρίου». Η σημείωση εμφανίζεται στο 3:37 του βίντεο.

Στο 2:32 της συνέντευξης (πριν την τροποποίησή της), η παρουσιάστρια ρωτά τη Ροσέλ Βαλένσκι πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η πανδημία της Covid-19 μακροπρόθεσμα, ενώ θέτει επιπλέον ερώτημα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στην προστασία από σοβαρή νόσηση. Στην απάντησή της, η Ροσέλ Βαλένσκι αναφέρεται σε μια έρευνα που δημοσιεύθηκε από το CDC στις 7 Ιανουαρίου.

Από αυτήν την απάντηση προέρχεται το απόσπασμα του βίντεο που κυκλοφορεί εκτός πλαισίου στα social media. Ωστόσο, στη συνέντευξή της, η διευθύντρια του CDC εξηγεί πως η έρευνα στην οποία αναφέρεται, και από την οποία απορρέουν τα ποσοστά, πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή περισσότερων από 1,2 εκατομμυρίων ατόμων, όλοι εκ των οποίων ήταν εμβολιασμένοι κατά της Covid-19.

«Έρευνα σε 1,2 εκατομμύρια άτομα που εμβολιάστηκαν μεταξύ Δεκεμβρίου και Οκτωβρίου [...] δείχνει πως σοβαρή νόσηση προέκυψε στο 0,015% των ατόμων που είχαν λάβει την πρώτη σειρά δόσεων [του εμβολίου], ενώ το 0,003% των ανθρώπων αυτών πέθανε», είπε η Βαλένσκι πριν να προβεί στη δήλωσή της σχετικά με τις συννοσηρότητες.

Έτσι, γίνεται σαφές πως τα δεδομένα στα οποία αναφέρθηκε η διευθύντρια του CDC αφορούν αποκλειστικά εμβολιασμένα άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα, τα οποία έπασχαν από άλλες ασθένειες και απεβίωσαν από Covid-19, και όχι το σύνολο των ανθρώπων που έχουν χάσει τη ζωή τους από την Covid-19, όπως υποστηρίζουν αναρτήσεις στα social media.

Κατά τη διάρκεια ακρόασής της στη Γερουσία των ΗΠΑ στις 11 Ιανουαρίου, η Βαλένσκι είπε πως η τροποποίηση του βίντεο της συνέντευξης οδήγησε στη λανθασμένη ερμηνεία των λεγόμενών της και τόνισε πως αναφερόταν σε μια έρευνα που «αποδεικνύει την αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα των εμβολίων» κατά της Covid-19.

«Μεγάλο μέρος [της συνέντευξης] κόπηκε και η φράση χρησιμοποιήθηκε εκτός πλαισίου», είπε η Βαλένσκι.

Το AFP επικοινώνησε με εκπρόσωπο του ABC News, που όμως αρνήθηκε να κάνει κάποιο περαιτέρω σχόλιο για τη συνέντευξη.

Τι λέει η έρευνα στην οποία αναφέρθηκε η Βαλένσκι;

Η δημοσίευση στην οποία αναφέρεται η Ροσέλ Βαλένσκι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ερεύνησε «τους παράγοντες ρίσκου για τη σοβαρή νόσηση από Covid-19 μεταξύ ατόμων 18 ετών και άνω που έχουν εμβολιαστεί πλήρως». Στην έρευνα συμμετείχαν 1.228.664 άτομα, όλοι εκ των οποίων ήταν εμβολιασμένοι, σύμφωνα με δεδομένα που παρείχαν 465 δομές υγείας στις ΗΠΑ μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Οκτωβρίου 2021.

Επομένως, στην έρευνα δεν συμμετείχε, όπως ισχυρίζονται ή αφήνουν να εννοηθεί οι δημοσιεύσεις στα social media, το σύνολο του αμερικάνικου πληθυσμού.

Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, «όλα τα [εμβολιασμένα] άτομα που παρουσίασαν σοβαρή νόσηση [ως συνέπεια μόλυνσης σπό Covid-19] είχαν τέσσερις ή και περισσότερες συννοσηρότητες ή παράγοντες ρίσκου· το 77,8% των ατόμων που απεβίωσαν παρουσίαζαν τέσσερις ή περισσότερους παράγοντες ρίσκου». Τα περιστατικά που παρουσίασαν σοβαρές επιπλοκές από την Covid-19 σε άτομα που είχαν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους, δηλαδή είχαν λάβει την πρώτη και τη δεύτερη δόση του εμβολίου, είναι «σπάνια», αναφέρει η έρευνα.

Ωστόσο, υπάρχει «αυξημένος κίνδυνος» σοβαρής νόσησης από την ασθένεια σε άτομα άνω των 65 ετών, ανοσοκατεσταλμένους ή σε ανθρώπους που παρουσιάζουν συννοσηρότητες, υπογραμμίζεται στη μελέτη. Για την προστασία των ατόμων αυτών από σοβαρή νόσηση από την Covid-19, το CDC υποδεικνύει πως είναι θεμιτή η εφαρμογή «στοχευμένων παρεμβάσεων» μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται «η πρόληψη χρόνιων ασθενειών, η προφύλαξη από την έκθεση [στον ιό], συμπληρωματικές και αναμνηστικές δόσεις του εμβολίου, καθώς και αποτελεσματική φαρμακευτική αγωγή».

«Η αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης κατά της Covid-19 αποτελεί προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία», καταλήγουν οι ερευνητές. Προσθέτουν, δε, πως «τα αποτελέσματα [της έρευνας] είναι σε συμφωνία με έρευνες που δείχνουν πως ο εμβολιασμός κατά της Covid-19 μειώνει την πιθανότητα νοσηλείας και θανάτου ως αποτέλεσμα της Covid-19».

Το AFP έχει καταρρίψει και άλλους ψευδείς ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με την πανδημία της Covid-19. Παραδείγματα θα βρείτε εδώ και εδώ.